ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online

PFAS պոլիմերների ազդեցությունը առողջության և շրջակա միջավայրի վրա

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 20:00:49 +0000

Եվրոպական շրջակա միջավայրի գործակալության նոր զեկույցը ահազանգում է՝ նախկինում համեմատաբար անվնաս համարվող PFAS պոլիմերները (հայտնի որպես “հավերժ քիմիական նյութեր”) կարող են լուրջ ռիսկեր ներկայացնել ինչպես մարդու առողջության, այնպես էլ շրջակա միջավայրի համար։ Այս մասին հայտնել են «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից:

PFAS պոլիմերներն օգտագործվում են ամենօրյա ապրանքներում՝ տեքստիլ, կոսմետիկա, էլեկտրոնիկա և նույնիսկ «կանաչ» տեխնոլոգիաներում։

Ինչո՞վ են վտանգավոր․

Կարող են քայքայվել և վերածվել թունավոր միացությունների
Արտադրության ժամանակ առաջանում են ջերմոցային և օզոն քայքայող գազեր
Խոչընդոտում են թափոնների վերամշակումը
Տարածվում են օդի, ջրի, հողի ու սննդի միջոցով

Արդեն ավելի քան մեկ տասնամյակ է, ինչ պեր- և պոլիֆտորալկիլային միացությունները (PFAS) հայտնվել են հանրային և մասնագիտական ուշադրության կենտրոնում՝ մարդու առողջության և բնության վրա դրանց հնարավոր բացասական ազդեցությունների պատճառով։ Մինչև վերջերս համարվում էր, որ PFAS պոլիմերները համեմատաբար անվտանգ են՝ իրենց մեծ մոլեկուլային կառուցվածքի պատճառով, սակայն նոր տվյալները փաստում են, որ այդ պնդումը կարող է ամբողջությամբ չհամապատասխանել իրականությանը։

EEA-ի նոր զեկույցը՝ «PFAS պոլիմերները՝ Եվրոպայի զրոյական աղտոտման, ցածր ածխածնային և շրջանառու տնտեսության նպատակների աջակցման համատեքստում», ներկայացնում է վերջին գիտական տվյալները՝ PFAS պոլիմերների առողջության, շրջակա միջավայրի և կլիմայի վրա հնարավոր ազդեցությունների վերաբերյալ։ Այն նաև հիմք է հանդիսանում Եվրոպական միության (ԵՄ) քաղաքական առաջարկների համար՝ ուղղված այս նյութերի օգտագործման սահմանափակմանը։

Գլխավոր մտահոգությունները PFAS պոլիմերների հետ կապված են․

Արտադրության ընթացքում կիրառվող քիմիական նյութերն ու դրանց ենթամթերքները կարող են վտանգ ներկայացնել արտադրության աշխատակիցների, հարակից համայնքների և շրջակա միջավայրի համար։
Որոշ պոլիմերներ ժամանակի ընթացքում կարող են քայքայվել՝ առաջացնելով ավելի փոքր, կայուն միացություններ, որոնք հնարավոր է՝ ունենան նախնական նյութերից ավելի բարձր թունավորություն։
Արտադրության փուլում կարող են արտանետվել ուժեղ ջերմոցային գազեր (օրինակ՝ HFC-23) և օզոն քայքայող նյութեր (օրինակ՝ HCFC-22)։
Նյութերի լայն կիրառումը տարբեր ապրանքներում կարող է խոչընդոտել դրանց ապագա վերամշակումը, քանի որ թափոնների փուլում դժվար է հայտնաբերել և առանձնացնել դրանք։

ԵՄ-ի REACH կարգավորման շրջանակում վերջին շրջանում առաջարկվել է PFAS բոլոր խմբերի, ներառյալ պոլիմերների, համընդհանուր արգելք։ Այս նախաձեռնությունը ներկայացվել է Դանիայի, Գերմանիայի, Նիդերլանդների, Նորվեգիայի և Շվեդիայի կողմից։ Թեև որոշ ոլորտների համար նախատեսվում են ժամանակավոր բացառություններ, ԵՄ-ն և Եվրոպական քիմիական գործակալությունը (ECHA) քննարկում են նաև այլ՝ մասնակի սահմանափակող տարբերակներ։

EEA-ի զեկույցում շեշտվում է, որ PFAS պոլիմերների ազդեցությունների գնահատումը պետք է իրականացվի դրանց ամբողջական կյանքի ցիկլի հաշվառմամբ՝ արտադրությունից մինչև թափոնների վերամշակում։ Սա կարևոր նախապայման է՝ ապահովելու ԵՄ-ի շրջակա միջավայրի պահպանության, կլիմայական չեզոքության և շրջանառու տնտեսության ռազմավարական նպատակների իրագործումը։

Ավելին՝ https://eu1.hubs.ly/H0jHgyM0

Կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգեր. Արդյունավետության բարձրացում գյուղատնտեսությունում

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:58:59 +0000

Կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգերը կազմում են ժամանակակից գյուղատնտեսական ոռոգման հիմքը՝ խնայելով ջրային ռեսուրսները և բարձրացնելով բերքի որակական և քանակական հատկանիշները: Այս մասին հայտնել են ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունից:

Կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգերը բաղկացած են հետևյալ հանգույցներից և տարրերից՝

Ջրաղբյուր (պոմպակայան կամ ինքնահոս ճնշումային)
Ֆիլտրացման հանգույց
Պարարտանյութի պատրաստման և ներմուծման հանգույց
Գլխավոր խողովակաշար
Ճնշման կարգավորիչներ
Բաժանարար խողովակաշարեր
Օդաթողիչ կափույրներ (վանտուզներ)
Խողովակների միացման ձևավոր մասեր և փականներ
Ջրման խողովակաշարեր կամ կաթիլային ժապավեններ
Կաթոցիկներ (կամ այլ ջրթող ծայրափողակներ)
Չափիչ–հսկիչ սարքեր

Ջրի մաքրումը կարևոր նախապայման է համակարգերի երկարատև և արդյունավետ աշխատանքի համար: Առանց պատշաճ ֆիլտրացիայի կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգերը արագ շարքից դուրս կգան:

Օգտագործվող ֆիլտրերի տեսակները՝

Ցանցային ֆիլտրեր – ունեն հաճախակի մաքրման կարիք
Հիդրոցիկլոն ֆիլտրեր – օգտագործում են պտտման կենտրոնախույս ուժը
Ավազային ֆիլտր – ավազի շերտով իրականացնում է ջրի ֆիլտրում և ունի լվացման հնարավորություն
Ավտոմատ ինքնամաքրվող ցանցային ֆիլտր – մաքրվում են ինքնուրույն, հատուկ ջրամեկուսիչ գլխիկների միջոցով
Սկավառակային ֆիլտր – լինում են նաև ինքնալվացվող տարբերակով, օգտագործվում են ավելի մաքուր ջրերի, օրինակ՝ խորքային հորերի համար։

Անհրաժեշտ է հիշել, որ ֆիլտրացիոն համակարգի ճիշտ նախագծումն ու տեղադրումը երկարացնում են ոռոգման համակարգի աշխատանքային կյանքը և ապահովում կայուն արտադրողականություն։

Հաջողության պատմություն՝ Նոր Կյանքից

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:57:14 +0000

Աշխատելու համար հարազատ գյուղից Գյումրի տեղափոխվելու միտքը Քրիստինան փոխեց համավարակից հետո: Նա դիմեց Կառավարության աջակցության կորոնավիրուսի հետևանքների հաղթահարման 19-րդ ծրագրին ու Վարդաքարում հիմնեց սեփական ընտանեկան փոքրիկ բիզնեսը, իսկ ամիսներ առաջ տեղափոխվել է Նոր Կյանք ու գործին նոր տեմպ տվել:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը հյուրընկալեց Վրաստանի նախագահին

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:56:52 +0000

Ապրիլի 29-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում հյուրընկալեց պաշտոնական այցով Հայաստանում գտնվող Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Կավելաշվիլիին։

Ողջունելով նախագահի այցը Հայաստան և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին` Հայոց Հայրապետն անդրադարձավ երկու ժողովուրդների դարավոր բարեկամությանը։ Այս առնչությամբ Նորին Սրբությունը նկատեց, որ պատմության ընթացքում հայ և վրաց ժողովուրդները, ապավինած իրենց քրիստոնեական հավատքին ու արժեհամակարգին, կարողացել են հաղթահարել բազմաթիվ դժվարություններ և փորձություններ՝ պահպանելով իրենց ազգային ինքնությունն ու դիմագիծը:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը գնահատանք հայտնեց վրաց իշխանություններին տասնհինգ հայ ռազմագերիների վերադարձման ուղղությամբ գործադրած միջնորդական ջանքերի, ինչպես նաև Վրաստանի հայ համայնքի նկատմամբ հոգածու վերաբերմունքի համար։

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը նաև իր եղբայրական ողջույններն ու բարեմաղթանքները փոխանցեց Նորին Սրբություն Համայն Վրաստանի Իլյա Բ Կաթողիկոս-Պատրիարքին:

Իր հերթին Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Կավելաշվիլին գոհունակությամբ անդրադարձավ Հայաստան իր պաշտոնական այցի արդյունքերին՝ կարևորելով քրիստոնեական հավատքի բացառիկ դերակատարությունը երկու ժողովուրդների հոգևոր, մշակութային, ազգային ինքնության պահպանման և պատմության ընթացքում ծառացած մարտահրավերների հաղթահարման գործում։ Նախագահը հավաստիացրեց Նորին Սրբությանը, որ Վրաստանը կշարունակի իր միջնորդական ջանքերը տարածաշրջանում խաղաղության ու կայունության հաստատման և գերիների ազատ արձակման ուղղությամբ։

Վերջում Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Կավելաշվիլին հոգևորականների ուղեկցությամբ այցելեց Մայր Տաճար, ծանոթացավ հիմնանորոգված սրբավայրի պատմությանը։

Հանդիպմանը ներկա էին Մայր Աթոռի Արտաքին հարաբերությունների և արարողակարգի բաժնի տնօրեն Տ. Նաթան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանը, Մայր Աթոռի Վարչատնտեսական բաժնի տնօրեն Տ. Մուշեղ եպիսկոպոս Բաբայանը, Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Տ. Կիրակոս եպիսկոպոս Դավթյանը և երկու երկրների դեսպանները:

Երևանում անցկացվել է պարին նվիրված ֆլեշմոբ

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:53:04 +0000

Պարի միջազգային օրվա շրջանակում ԿԳՄՍ նախարարության նախաձեռնությամբ ՀՀ մարզերում և Երևանում անցկացվել է պարին նվիրված հանրային արշավ՝ ֆլեշմոբի ձևաչափով: Այս մասին հայտնել են ԿԳՄՍ նախարարությունից:

Երևանում ֆլեշմոբն իրականացվել է 4 հարթակում՝ Ազատության հրապարակում, Հյուսիսային պողոտայում, Հանրապետության հրապարակում և ԿԳՄՍ նախարարության մուտքին հարող տարածքում:

Ֆլեշմոբը մեկնարկել է ավանդական քոչարու երաժշտությամբ․ քոչարին ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ցանկում։

Լուսանկարները՝ Հանրապետության հրապարակից և ԿԳՄՍ նախարարության մուտքին հարող տարածքից. հանդես են եկել Վանուշ Խանամիրյանի անվան Հայաստանի պարարվեստի գործիչների միության պարային խմբերը, «Ակունք» ազգագրական համույթը և «Նանե դանս շոու» խմբի սաները, որոնց միացել են նաև քաղաքացիները:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Հայտնաբերվել է որպես անհետ կորած որոնվող 50-ամյա տղամարդու դին

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:49:16 +0000

Ապրիլի 22-ին հաղորդվել էր 1975 թվականին ծնված Արման Մարտիրոսյանի անհետ կորելու մասին: Համայնքային ոստիկանության Լոռու մարզային վարչության, Ստեփանավանի բաժնի և Փրկարար ծառայության Լոռու մարզի ծառայողների համատեղ ձեռնարկած որոնողական աշխատանքների արդյունքում ապրիլի 25-ին՝ ժամը 13.30-ի սահմաններում, Ստեփանավան քաղաքի Աշոտաբերդ թաղամասի հարակից անտառում հայտնաբերվել է Արման Մարտիրոսյանի դին՝ ծառից կախված վիճակում:

Կատարվում է նախաքննություն:

Ծանուցում. Ենթադրյալ հանցանքի մեջ կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:

ԿԳՄՍ նախարարը հանդիպել է աշակերտների և ուսանողների հետ

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:46:26 +0000

ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը հանդիպել է աշակերտների և ուսանողների հետ։ Հանդիպմանը ներկա են եղել նաև «Լուսե» վերականգնողական կենտրոնի սաները և ազգությամբ եզդի երիտասարդներ։ Այս մասին հայտնել են ԿԳՄՍ նախարարությունից:

«Լուսե» կենտրոնի սաներն անդրադարձել են ներառական կրթության հետ կապված հարցերին, իսկ եզդի երիտասարդները բարձրացրել են իրենց համայնքի կրթության վերաբերյալ խնդիրները։

Նախարարի հետ հանդիպումները կազմակերպվում են ամեն ուրբաթ։ Մասնակցելու համար անհրաժեշտ է նախապես գրանցվել՝ զանգահարելով 010 59 96 00 հեռախոսահամարով։

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Դեֆիբրիլյատորների տեղադրման ծրագիր փողոցներում, այգիներում և հանրային վայրերում

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:41:36 +0000

Երևանի քաղաքապետարանը, «Հենար» բարեգործական հիմնադրամի հետ նախաձեռնել է դեֆիբրիլյատորների տեղադրման ծրագիրը փողոցներում, այգիներում և բազմամարդ հանրային տարածքներում: Այդ մասին Ֆեյսբուքի իր էջում հայտնել է քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը:

Երևանը դարձել է տարածաշրջանում առաջին քաղաքը, որտեղ ներդրվել է հանրային առողջության ոլորտում նման կառուցվածքային և տեխնոլոգիական ինտեգրված լուծում։

«Այս սարքերը նախատեսված են սիրտանոթային համակարգի անհետաձգելի խնդիր առաջանալու դեպքում առաջին օգնություն ցուցաբերելու համար և կարող են բառացիորեն փրկել կյանքեր՝ մինչև բժշկական խմբերի ժամանումը:

Շնորհակալություն բոլոր նրանց, ովքեր իրենց մասնակցությունն են բերում այս կարևոր նախաձեռնության հաջողությանը։

Միասին կարող ենք ստեղծել Երևան, որը կլինի ոչ միայն գեղեցիկ, այլև առողջ և անվտանգ բոլորի համար»- գրել է Ավինյանը։

Այցելեցի Սյունիքի մարզի Խոտ – Որոտան ճանապարհի կառուցման շինհրապարակ՝ ծանոթանալու կատարված աշխատանքին. Խուդաթյան

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:35:06 +0000

ՀՀ ՏԿԵ նախարար Դավիթ Խուդաթյանը Ֆեյսբուքի իր էջում հայտնել է, որ այցելել է Սյունիքի մարզի Խոտ – Որոտան ճանապարհի կառուցման շինհրապարակ՝ ծանոթանալու կատարված աշխատանքին:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Կենտրոնականի համայնքային ոստիկանները բացահայտել են վճարային տերմինալից կատարված գողությունը

Անահիտ Հակոբյան — Tue, 29 Apr 2025 19:30:28 +0000

Ապրիլի 24-ին ՆԳՆ ոստիկանության օպերատիվ կառավարման կենտրոն զանգած քաղաքացին հայտնել էր, որ Երևանի Մաշտոցի պողոտայի հասցեներից մեկի մոտ տեղադրված տերմինալի դուռը բաց է: Նշված հասցե մեկնած Կենտրոնական բաժնի համայնքային ոստիկանները պարզել էին, որ ժամը 1.00-ից ժամը 15.00-ն ընկած ժամանակահատվածում տեխնիկական միջոցների գործադրմամբ բացել են վճարային տերմինալի դուռը և գողացել դրամընդունիչը:

Ձեռնարկված միջոցառումների արդյունքում ապրիլի 26-ին հանցագործությունը բացահայտվել է։ Երևանի բնակիչ 30-ամյա երիտասարդը հայտնաբերվել, ձերբակալվել ու ներկայացվել է տարածքային քննչական բաժին:

Հանգամանքները նախաքննությամբ պարզվում են։