PFAS պոլիմերներն օգտագործվում են ամենօրյա ապրանքներում՝ տեքստիլ, կոսմետիկա, էլեկտրոնիկա և նույնիսկ «կանաչ» տեխնոլոգիաներում։

Ինչո՞վ են վտանգավոր․

• Կարող են քայքայվել և վերածվել թունավոր միացությունների
• Արտադրության ժամանակ առաջանում են ջերմոցային և օզոն քայքայող գազեր
• Խոչընդոտում են թափոնների վերամշակումը
• Տարածվում են օդի, ջրի, հողի ու սննդի միջոցով

Արդեն ավելի քան մեկ տասնամյակ է, ինչ պեր- և պոլիֆտորալկիլային միացությունները (PFAS) հայտնվել են հանրային և մասնագիտական ուշադրության կենտրոնում՝ մարդու առողջության և բնության վրա դրանց հնարավոր բացասական ազդեցությունների պատճառով։ Մինչև վերջերս համարվում էր, որ PFAS պոլիմերները համեմատաբար անվտանգ են՝ իրենց մեծ մոլեկուլային կառուցվածքի պատճառով, սակայն նոր տվյալները փաստում են, որ այդ պնդումը կարող է ամբողջությամբ չհամապատասխանել իրականությանը։

EEA-ի նոր զեկույցը՝ «PFAS պոլիմերները՝ Եվրոպայի զրոյական աղտոտման, ցածր ածխածնային և շրջանառու տնտեսության նպատակների աջակցման համատեքստում», ներկայացնում է վերջին գիտական տվյալները՝ PFAS պոլիմերների առողջության, շրջակա միջավայրի և կլիմայի վրա հնարավոր ազդեցությունների վերաբերյալ։ Այն նաև հիմք է հանդիսանում Եվրոպական միության (ԵՄ) քաղաքական առաջարկների համար՝ ուղղված այս նյութերի օգտագործման սահմանափակմանը։

Գլխավոր մտահոգությունները PFAS պոլիմերների հետ կապված են․

• Արտադրության ընթացքում կիրառվող քիմիական նյութերն ու դրանց ենթամթերքները կարող են վտանգ ներկայացնել արտադրության աշխատակիցների, հարակից համայնքների և շրջակա միջավայրի համար։
• Որոշ պոլիմերներ ժամանակի ընթացքում կարող են քայքայվել՝ առաջացնելով ավելի փոքր, կայուն միացություններ, որոնք հնարավոր է՝ ունենան նախնական նյութերից ավելի բարձր թունավորություն։
• Արտադրության փուլում կարող են արտանետվել ուժեղ ջերմոցային գազեր (օրինակ՝ HFC-23) և օզոն քայքայող նյութեր (օրինակ՝ HCFC-22)։
• Նյութերի լայն կիրառումը տարբեր ապրանքներում կարող է խոչընդոտել դրանց ապագա վերամշակումը, քանի որ թափոնների փուլում դժվար է հայտնաբերել և առանձնացնել դրանք։

ԵՄ-ի REACH կարգավորման շրջանակում վերջին շրջանում առաջարկվել է PFAS բոլոր խմբերի, ներառյալ պոլիմերների, համընդհանուր արգելք։ Այս նախաձեռնությունը ներկայացվել է Դանիայի, Գերմանիայի, Նիդերլանդների, Նորվեգիայի և Շվեդիայի կողմից։ Թեև որոշ ոլորտների համար նախատեսվում են ժամանակավոր բացառություններ, ԵՄ-ն և Եվրոպական քիմիական գործակալությունը (ECHA) քննարկում են նաև այլ՝ մասնակի սահմանափակող տարբերակներ։

EEA-ի զեկույցում շեշտվում է, որ PFAS պոլիմերների ազդեցությունների գնահատումը պետք է իրականացվի դրանց ամբողջական կյանքի ցիկլի հաշվառմամբ՝ արտադրությունից մինչև թափոնների վերամշակում։ Սա կարևոր նախապայման է՝ ապահովելու ԵՄ-ի շրջակա միջավայրի պահպանության, կլիմայական չեզոքության և շրջանառու տնտեսության ռազմավարական նպատակների իրագործումը։

Ավելին՝ https://eu1.hubs.ly/H0jHgyM0

Երևանը դարձել է տարածաշրջանում առաջին քաղաքը, որտեղ ներդրվել է հանրային առողջության ոլորտում նման կառուցվածքային և տեխնոլոգիական ինտեգրված լուծում։

«Այս սարքերը նախատեսված են սիրտանոթային համակարգի անհետաձգելի խնդիր առաջանալու դեպքում առաջին օգնություն ցուցաբերելու համար և կարող են բառացիորեն փրկել կյանքեր՝ մինչև բժշկական խմբերի ժամանումը:

Շնորհակալություն բոլոր նրանց, ովքեր իրենց մասնակցությունն են բերում այս կարևոր նախաձեռնության հաջողությանը։

Միասին կարող ենք ստեղծել Երևան, որը կլինի ոչ միայն գեղեցիկ, այլև առողջ և անվտանգ բոլորի համար»- գրել է Ավինյանը։

Հանրային ընկալումը և վստահությունը նպաստում են պատվաստումներում ընդգրկվածության բարձր ցուցանիշներին և բարենպաստ իրավիճակին:

Կանխարգելիչ պատվաստումները կարևոր են, արդյունավետ և անվտանգ:

Մանրամասները՝ տեսանյութում:

Ամբողջ աշխարհում որդեգրվել է «Մեկ առողջություն» գաղափարը, որի համաձայն մարդու առողջությունն անմիջականորեն կապված է առողջ կենդանիների և շրջակա միջավայրի հետ։ Այս համատեքստում անգնահատելի է անասնաբույժների դերը. նրանց նվիրված աշխատանքի շնորհիվ մեր երկրում ստեղծվել է բարենպաստ միջավայր ներդրումների համար։

Վերջին տարիներին անասնաբուժական ոլորտում կատարվել է աշխատավարձերի որոշակի բարձրացում։ Գնահատելով անասնաբույժների կատարած արժեքավոր աշխատանքը՝ նախարարության կողմից ներկայումս մշակվում է անասնաբուժության ոլորտի բարեփոխումների նոր ծրագիր, որը շուտով կներկայացվի շահագրգիռ մարմիններին և կքննարկվի։

Մանրամասները՝ տեսանյութում։

«Հանրապետական շտապօգնության ծառայության Աշտարակի բրիգադը կանչի վայրում էր, երբ դանակով զինված քաղաքացին հարձակվել է բուժաշխատողների վրա: Տուժել է շտապօգնության վարորդը:

Ոստիկանություն հաղորդում է ներկայացվել:
Խիստ դատապարտում եմ տեղի ունեցածը, անընդունելի համարում բուժաշխատողների հանդեպ ուժի և բռնության ցանկացած փորձ և դրսևորում:

Ուզում եմ նաև տեղեկացնել, որ գնում ենք խնդրի լուծման իրավակարգավորման ճանապարհով:
ԱԺ պատգամավորների նախաձեռնությամբ բուժաշխատողների նկատմամբ բռնության քրեականացման հարցն է քննարկվում: Նաև նախաձեռնելու եմ քննարկման դնել շտապօգնության բրիգադների անհատական պաշտպանության միջոցներ ներդնելու հարցը»,-գրել է նախարարը:

Վերջինիս նպատակն է բարձրացնել բնակչության իրազեկվածությունը պատվաստումների կարևորության, անվտանգության և արդյունավետության վերաբերյալ։

Շարժական պատվաստումային կետում կարող են պատվաստվել ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ օտարերկրյա քաղաքացիները հետևյալ պատվաստանյութերով․

• ԱԴՓ-Մ՝ դիֆթերիայի, փայտացման դեմ
• ԿԿԽ՝ կարմրուկ, կարմրախտի, խոզուկի դեմ
• Սեզոնային գրիպի դեմ
• Կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ
• ՄՊՊ՝ մարդու պապիլոմավիրուսային վարակի դեմ։

Ինչպես նշել է Մոլինսը, երջանիկ երեխան ունի զգացմունքներ արտահայտելու ազատություն։

«Նա կարող է ցույց տալ իր զգացմունքները՝ իմանալով, որ ծնողները կաջակցեն իրեն»,- բացատրել է հոգեբանը։

Նաև նման երեխաները մեծահասակներին միշտ տարբեր հարցեր են տալիս, քանի որ նրանք ձգտում են ճանաչել աշխարհը։

Մոլինսը նշել է, որ երջանիկ երեխայի մեկ այլ նշան է ստեղծագործական գործունեությամբ զբաղվելու ցանկությունը՝ ինչպես ընկերական շրջապատում, այնպես էլ միայնակ: Ամփոփելով՝ հոգեբանը նշել է, որ նման երեխաներն իրենց հարմարավետ են զգում մարդկանց հետ շփվելիս և գիտեն՝ ինչպես հաղթահարել դժվարությունները։