Շիրակի մարզի խոշոր հողօգտագործողները վարուցանքից առաջ հողը ենթարկում են լաբորատոր անալիզի

Շիրակի մարզում գյուղատնտեսական նշանակության ավելի քան 210 հազար հեկտար հողատարածքներից 78 հազարը վարելահողերն են, որից մոտ 52 հազար հեկտարն է մշակվում։ Հիմնականում ցանում են հացահատիկ ու կարտոֆիլ, ավելի քիչ բազմամյա մշակաբույսեր և բանջարանային կուլտուրաներ։ Իսկ հողերի մեծ մասը ցանքաշրջանառության չի ենթարկվում։ Հողօգտագործողները մեծամասամբ նույն դաշտում ամեն տարի նույն մշակաբույսն են ցանում։ Սա էլ հողի որակի վրա վատ ազդեցություն թողնող պատճառներից է։ Բույսը հողից կլանում է սննդարար տարրերը, և տարեցտարի դրանց քանակը նվազում է հողում։

Ոչ ճիշտ ցանքաշրջանառությունը գյուղացին լրացնում է պարարտանյութի հաշվին, որով հողը անհրաժեշտ սննդային պաշարով է համալրվում, իսկ տեսակն ու քանակը որոշվում է հատուկ անալիզի միջոցով։ Ֆերմերային տնտեսություններն այս գործընթացը մշտապես կատարում են վարուցանքից առաջ, որոշում տվյալ պահին հողի միջավայրը, բերքատվությունը և թե ինչ սննդային հավելումներ են հարկավոր։ Հիմնականում օգտագործում են ազոտական, ֆոսֆորական և կալիումական պարարտանյութեր, որոշ դեպքերում դրանց ավելցուկն է վտանգավոր դառնում բերքի համար։

«Շատ ժամանակ գյուղատնտեսներն առանց անալիզի ենթարկելու հողը պարարտանյութ են տալիս, շատի դեպքում էլ բերքը վատ է ստացվում, շատն էլ չի կարելի»,- նշում է Շիրակի գյուղատնտեսական քոլեջի հողի անալիզի լաբորատորիայի պատասխանատու Սիրանուշ Աստոյանը։

Հողի բաղադրության ուսումնասիրությունը բարդ գործընթաց չէ, մշակվող դաշտի տարբեր հատվածներից վերցված հողը չորացվում է բնական ճանապարհով, մաղով անցկացվում և լուծվում է թորած ջրում։ Ֆիլտրացվելուց հետո ջրային զանգվածը հետազոտվում է սարքերի միջոցով։ Ուսումնասիրության արդյունքում պարզում են նմուշառված հողում էլեկտրահաղորդականության մակարդակը։ Ջրալույծ աղի պարունակությունը հողում չպետք է բույսի աճին խանգարի։ Հողի մեջ աղերն առաջանում են օգտակար հանքանյութերի քայքայումից, աղերը հողում հայտնվում են նաև փոշու և տեղումների միջոցով։ Որքան հողի մեջ ցածր է էլեկտրահաղորդականությունը, այնքան միջավայրը նպաստավոր է բերքի համար։

Լաբորատոր պայմաններում որոշվում է նաև հողի մեջ սննդարար տարրերի պարունակությունը, որից ելնելով էլ՝ մշակողն իմանում է, թե որ պարարտանյութին տալ առավելություն։ Նորմայից մի փոքր բարձր ցուցանիշ է գրանցել նմուշառված հողը, ինչը խոսում է տվյալ հողում կալիումական պարարտանյութ չկիրառելու անհրաժեշտության մասին։ Նույն եղանակով որոշվում է նաև մյուս տարրերի քանակը։ Ուսումնասիրման գործընթացը երկարատև չէ, հետևաբար, մեկ օրում մի քանի հետազոտություն կարող են կատարել։

«Մարզի ֆերմերները ակտիվ դիմում են, հիմա էլ հերթի մեջ 12-13 հողի նմուշ ունենք, յուրաքանչյուրի համար ժամանակ է նշանակվել։ Հիմնականում հողի անալիզի պատասխանը մի փոքր ժամանակատար է ստացվում, եթե նմուշի համար բերված հողը խոնավ է լինում։ Իսկ չոր հողի դեպքում անալիզի պատասխանը տրվում է ամենաշատը 40 րոպե հետո»,- նշել է Շիրակի գյուղատնտեսական քոլեջի տնօրեն Գագիկ Վարդանյանը։

Վարուցանքի ակտիվ սեզոնին լաբորատորիա դիմում են ֆերմերային այն տնտեսությունները, որոնց ցանքատարածքները մի քանի հեկտար են։