«Արդեն այսօր Ձեր հայտարարությունները դուրս են եկել պայմանավորվածությունների շրջանակից»․ Մարուքյանը պատասխանել է իր ադրբեջանցի գործընկերոջը

Հայաստանի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը պատասխանել է ադրբեջանցի իր պաշտոնակից Փերվին Հայամ օղլի Միրզազադեի բաց նամակին, որն օրեր առաջ հրապարակվել էր ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկում։ Հոդվածում Միրզազադեն անդրադարձել էր Մարուքյանի գործունեությանը՝ վիրավորական մեկնաբանություններ անելով։

«Ծանոթացա Ադրբեջանի ԱԳՆ հատուկ հանձնարարություններով դեսպանի հոդվածին, որը նվիրված էր ինձ և «Թվիթերում» իմ որոշ հրապարակումներին:

Պարոն Միրզազադե, նախ, կարծում եմ, որ Դուք կեղծ տպավորություն եք ստացել վարվելակերպի նորմերի վերաբերյալ, որին ես հավատարիմ եմ, մասնավորապես, Ձեզ դիմելու ձևի հարցում։ Թվում է, թե նման թյուրիմացություն կարող էր առաջանալ, քանի որ Դուք տեղյակ չեք «Թվիթերում» գործող նորմերին, որտեղ անունով դիմելը սովորական երևույթ է: Ի դեպ, անգլերենում, որով գրվել է իմ հրապարակումը, ընդհանրապես բացակայում է «անուն-հայրանուն» շրջանառության ձևը։

Վերադառնալով այսօրվա քննարկման հիմնական հարցերին՝ վստահ եմ, որ մեր տարածաշրջանում երկարաժամկետ և կայուն խաղաղության ճանապարհ կա, և դա Հայաստանի ինքնիշխան տարածքից ադրբեջանական զինված ուժերի դուրսբերումն է, բոլոր հայ ռազմագերիների և պահվող անձանց վերադարձը, Ալմա-Աթայի 1991 թվականի հռչակագրին և արձանագրությանը համապատասխան սահմանազատման իրականացումը, կողմերի ինքնիշխանության հիմքի վրա հաղորդակցությունների բացումը, ինչպես նաև Լեռնային Ղարաբաղի հայերի անվտանգության, իրավունքների և ազատության երաշխավորումը»,- նշել է Մարուքյանն իր ֆեյսբուքյան էջում կատարած գրառման մեջ:

Էդմոն Մարուքյանը շեշտել է, որ միևնույն ժամանակ խաղաղության ճանապարհ չեն կարող լինել սպառնալիքներն ու բռնությունը՝ չնայած Միրզազադեի ամբողջ հոդվածում կարմիր գծով անցնում են հենց հայ ժողովրդի հասցեին ուղղված սպառնալիքները: Մարուքյանը նաև հիշեցրել է, որ բոլորովին վերջերս Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը ստորագրեց Սոչիի եռակողմ հայտարարությունը, որի շրջանակներում պայմանավորվել է զերծ մնալ ուժի և ուժի սպառնալիքի կիրառումից:

«Խորապես հիասթափված եմ, որ արդեն այսօր Ձեր հայտարարությունները դուրս են եկել պայմանավորվածությունների շրջանակից, որոնց հասել է Ձեր իսկ կառավարությունը: Նաև ցավում եմ, որ, չնայած արտաքին գործերի նախարարությունում 33 տարվա աշխատանքին, Դուք հակված եք իրար հակասող եզրահանգումների: Մի կողմից Դուք խոսում եք տարիքով ավագների հանդեպ հարգանքի մասին, ինչն ընդունված է Կովկասում, իսկ մյուս կողմից՝ Ձեզ հանգիստ իրավունք եք վերապահում անցնել անձնական վիրավորանքների: Ինչպես ասել է դասականը՝ «եթե ուզում եք հարգանք, մի՛ սկսեք վիրավորանքներից»:

Սուտը, որը երբեմն դուրս է ցանկացած երևակայության սահմաններից, հերթական գործիքներից մեկն է, որը հաճախ օգտագործում եք Ձեր դատողություններում: Ռևանշիզմի մեջ մեղադրանքների, խաղաղասիրության բացակայության և այլ հորինված մեղադրանքների քողի տակ Դուք թաքցնում եք Ձեր ղեկավարության նոր ռազմական ագրեսիան արդարացնելու ծարավը: Նույն այդ քողի տակ Դուք փորձում եք թաքցնել Սումգայիթում և Բաքվում տասնյակ հազարավոր հայերի ջարդերը, որոնք ուղեկցվել են զանգվածային սպանություններով, թալանով և հրկիզումներով:

Դուք փորձում եք նաև մոռացության մատնել Լեռնային Ղարաբաղի խաղաղ բնակչության նկատմամբ մշտական բռնությունը, ինչպես դա եղավ հակամարտության էսկալացիաների ժամանակ գրանցված ագրեսիաների ընթացքում՝ 2016 թվականին, 2020 թվականին և մինչ օրս: Դուք փորձում եք միջազգային իրավունքի մասին բառերի տակ թաքցնել խաղաղ մարդկանց սպանությունները, ռազմագերիներին պահելն ու գնդակահարելը, զոհված զինծառայողների և խաղաղ բնակիչների դիակները ծաղրելը, քաղաքացիական ենթակառուցվածքներ ոչնչացնելը, մշակութային և պատմական ժառանգության յուրացումն ու պղծումը:

Ինչպես երևում է, հենց այդպիսի մթնոլորտում են զարգացել պատմությունը խեղաթյուրելու և ամբողջությամբ վերաշարադրելու Ձեր մշտական փորձերը՝ հայկական քաղաքներն ու տարածքները յուրացնելու հատուկ ուղղվածությամբ: Զարմացած էի իմ հարազատ քաղաք Վանաձորի մասին պատմության Ձեր այլընտրանքային տարբերակը լսելով, որը Դուք անվանեցիք ադրբեջանական, ինչը, ըստ էության, Ձեր կողմից առաջարկված հերթական կեղծիքն է։

Ընդգծեմ նաև Ձեր հոդվածի ամբողջական դիսոնանսը, երբ դատողություններ եք անում «ինքնիշխանություն» հասկացության մասին: Մի կողմից Ձեզ համար Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանները հստակ ճանաչված ու պարզ են, երբ խոսքը Արցախի ժողովրդի իրավունքների մասին է, մյուս կողմից` այդ սահմանների սահմանազատման և սահմանագծման կարիք կա, երբ խոսքը Հայաստանի ինքնիշխան տարածքների դեմ Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայի մասին է: Մի՞թե այդպես լինում է», – ասված է Մարուքյանի պատասխան նամակում:

Էդմոն Մարուքյանը կրկնել է, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև կա սահման, որը պետք է սահմանազատվի և սահմանագծվի 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագրին և արձանագրություններին համապատասխան: Նա հիշեցրել է, որ սահմանների սահմանազատման համատեղ հանձնաժողովը ակտիվ աշխատանք է իրականացնում այդ ուղղությամբ: Ինչ վերաբերվում է Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրին, Էդմոն Մարուքյանն ակնհայտ է համարում, որ այդ հարցը երբեք էլ տարածքային վեճի բնույթ չի ունեցել:

«Եզրափակելով խոսքս՝ կցանկանայի ևս մեկ անգամ ընդգծել, որ խաղաղության ճանապարհը բարդ է, սակայն այդ ճանապարհը գոյություն ունի: Ատելությունը, բռնությունը, սուտը և սպառնալիքները հակադրվում են խաղաղությանը, կյանքին, ճշմարտությանը և պայծառ ապագային: Հայ ժողովուրդը հազարամյակներով տարել է խաղաղապահության և արդարության խաչը և այսօր չի պատրաստվում հրաժարվել իր ճանապարհից: Ես հավատում եմ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղությանը, եթե կա բոլոր պայմանավորվածությունները իրագործելու և խաղաղության պայմանագիր կնքելու հստակ քաղաքական կամք: Կարող եմ վստահորեն փաստել, որ հայկական կողմն ունի մոտ ապագայում բոլոր պայմանավորվածությունները կյանքի կոչելու և խաղաղության պայմանագիր կնքելու ամուր քաղաքական կամք: Տեսնենք՝ արդյոք Ադրբեջանն ունի այդ քաղաքական կամքը»,- եզրափակել է ՀՀ հատուկ հանձնարարություններով դեսպանը: