Գյումրիում անցկացվել է անդրսահմանային համագործակցության հայ-վրացական համաժողով

Հայ-վրացական սահմանին գտնվող բնակավայրերն ի՞նչ խնդիրներ ունեն և դրանց լուծման ի՞նչ հնարավոր տարբերակներ կան,որոնք տեղական ինքնակառավարման մարմինների հարթությունում են։Այս հարցերն են քննարկվում Հայաստանի և Վրաստանի սահմանամերձ բնակավայրերի միջև անդրսահմանային համագործակցության համաժողովին,որն անցկացվում է Գյումրիում։ Վրաստանի հետ սահմանային բնակավայրեր ունեն Շիրակի և Լոռու մարզերը, իսկ Շիրակի մարզում Ամասիա, Աշոցք և Ախուրյան բնակավայրերը։ Իսկ վրացական կողմից սսհմանին ամենամոտը Սամցխե Ջավախեթի և Քվեմո Քարթլի շրջաններն են։ Համաժողովին մասնակցել են համայնքների ղեկավարներն, ինչպես նաև ֆինանսավորող միջազգային կառույցների ներկայացուցիչները։

Հայ-վրացական սահմանին շատ բնակավայրեր իրարից ընդամենը մի քանի հարյուր մետր են հեռու, բայց այդ հեռավորությունը սահմանային հատված է և սահմանամերձ գյուղերի իրար հետ ունեցած բոլոր հարցերը պետք է լուծվեն միջպետական համաձայնագրերով։ Ինչպե՞ս անել, որ միայն տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջամտությունը բավարար լինի։ Այս հարցն էին քննարկում Հայաստանի ու Վրաստանի սահմանային համայնքների ղեկավարները։ Իսկ դրա անհրաժեշտությունը գրեթե միշտ է զգացվում և  սահմանախախտման ամենահասարակ օրինակի դեպքում։

Որպեսզի նման դեպքերում ՏԻՄ մարմինները լիազորություն ունենան և կարողանան հարցը կարգավորել, իրավական փաստաթուղթ է պետք, որն այս դեպքում փոխադարձ համագործակցության հուշագիրը կարող է լինել։ Շիրակի մարզի և Ջավախքի միջև նման փաստաթղթի նախագիծն արդեն մշակվում է։ Ջավախքը Վրաստանի այն շրջանն է, որն ամենամոտն է հայկական սահմանին, բացի դրանից Ջավախքը հայաբնակ է ու, հետևաբար, Հայաստանի հետ համագործակցության կարևոր ներուժ ունի։ Ըստ այդմ շեշտադրվել է  սահմանը հատելու գործընթացի հեշտացման անհրաժեշտությունը։

«Նախատեսել ենք, որ ID քարտով՝ իդենտիֆիկացիոն քարտով, կարելի կլինի գնալ-գալ։ Սա շատ կարևոր է շարժունակությունն ապահովելու համար։ Մեր մեծ պրոբլեմը դա է, երբ իրարից 100 մետր հեռու գտնվող գյուղերի բնակիչներն իրար հյուր են գնում մի ամբողջ միջպետական պրոցեդուրայով։ Հիմա ID քարտով կգնան հետ կգան։ Սա կավելացնի ծանոթությունները, շփումները, առևտուրը և հումանիտար զարգացումը»,- SHANTNEWS-ին ասել է ՀՀ ՏԿԵ նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանը։

Համագործակցության սերտացումը ենթադրում է նաև կապերի ամրապնդում և ունեցած ռեսուրսների համատեղում տարբեր ծրագրերի իրականացման համար։ Շիրակի մարզում որպես ռեսուրս դիտարկվում են Արփի լիճը և Կապսի ջրամբարը, որոնք գյուղատնտեսական ու բնապահպանական նշանակության են։

Կապսի ջրամբարի վերականգնումը համարվում է ռեգիոնալ մեծ ծրագիր։ Բայց դրանից Հայաստանն ու Վրաստանը ունեն նաև անդրսահմանային գետեր ու անտառներ։ Այս ամենը տնտեսական համագործակցության հնարավորություն են ստեղծում։ Սահմանամերձ համայնքների համագործակցությունը, ծրագրի շրջանակներում ֆինանսավորվելու է։ Այսինքն, համատեղ աշխատանքը առարկայական արդյունք է ունենալու։

«Այս ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորում է Ավստրիայի զարգացման գործակալությունը, համայնքներին աջակցությունը լինելու է դրամաշնորհային ծրագրերի տեսքով։ Այդ դրամաշնորհները տրամադրվելու են ընտրված այն համայնքներին, որոնք միասին կմշակեն ծրագրեր։ Դրանք կարող են վերաբերել և տնտեսության զարգացմանը, կարող են լինել և’ կրթական, և’ մշակութային ուղղվածության։ Դրամաշնորհների հստակ չափ դեռ սահմանված չէ, դա կախված կլինի ծրագրերի բնույթից ու պահանջվող ռեսուրսներից»,-SHANTNEWS-ին ասել է Անդրսահմանային ծրագրի ղեկավար  Նայըլ Շիերին։

Այսինքն, ֆինանսավորում կստանան հայ-վրացական համատեղ այն ծրագրերը, որոնք հավանության կարժանանան։ Այդ ծրագրերը մշակելու, ներկայացնելու և իրականացնելու համար 3 տարի ժամանակ ունեն համայնքները։ Ճիշտ այսքան է անդրսահմանային համագործակցության ծրագրի տևողությունը։