Ի՞նչ փոփոխություններ են կատարվել և կատարվելու ՊԵԿ էլեկտրոնային համակարգում

«2018թ. ահռելի աշխատանք կատարվեց հարկ վճարողներին բարձրորակ ծառայություններ մատուցելու համար»,- նոյեմբերի 13-ին կայացած ասուլիսի ժամանակ, ներկայացնելով Պետական եկամուտների կոմիտեում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ուղղությամբ 2018 թվականի ընթացքում իրականացված աշխատանքները, ասաց ՊԵԿ նախագահի տեղակալ Միքայել Փաշայանը:

Մաքսային ոլորտում 2018 թվականի ընթացքում ներդրվել է ՀՀ արտաքին առևտրի ազգային «մեկ պատուհան» պորտալում ուղևորային մաքսային հայտարարագրերի համակարգը, որի միջոցով ներկայացվում և գրանցվում են ուղևորային մաքսային հայտարարագրերը, ինչպես նաև հետագայում մշակվում էլեկտրոնային եղանակով՝ մաքսային մարմնի կողմից:

«Համակարգը հնարավորություն է տալիս ապահովել թափանցիկ, դյուրին և արագ գործընթաց հայտարարատուի համար, իսկ մյուս կողմից՝ մաքսային մարմնին հաշվետվողականության և վերլուծական գործիքների կիրառման հնարավորություն է ընձեռվում»,- նշեց Փաշայանը:

«Ռիսկերի կառավարում» համակարգի կատարելագործման արդյունքում նաև մտավոր սեփականության իրավունքի պաշտպանության հնարավորություն է ստեղծվել, ինչը փորձարկվել է համապատասխան թեստային միջավայրում և կիրառվում է համապատասխան ռիսկերի պրոֆիլների ներդրմամբ: Մտավոր սեփականության օբյեկտների արդյունավետ պաշտպանությունն իրականացվում է թիրախավորման սկզբունքի և ընտրողականության չափանիշների հիման վրա մշակված պրոֆիլների ներդրման և հետադարձ կապի միջոցով:

«Միջազգային փորձագետների կողմից շատ բարձր գնահատականի ենք արժանացել, քանի որ զարգացող երկրներում հազվադեպ է լինում, որ մաքսային մարմինը նաև մտավոր սեփականության պաշտպանությունն իրականացնի: Մենք 2018թ. ընթացքում ունենք արդեն 350 խախտման դեպք, երբ տարբեր բրենդային ապրանքների հսկողություն է իրականացվել և պաշտպանել ենք ՀՀ ում գրանցված մտավոր սեփականության տարրերը»,- ընդգծեց Փաշայանը:

«Ռիսկերի կառավարում» համակարգին է ինտեգրվել նաև «Ուղևորային մաքսային հայտարարագիրը», ինչն ուղևորային մաքսային հայտարարագրերի արդյունավետ հսկողություն է ապահովում՝ հիմնվելով թիրախավորման սկզբունքի վրա: Այս մոտեցման կիրառումն ուղղված է հայտարարագիր ներկայացրած ուղևորների ուղեբեռի զննման դեպքերի նվազեցմանը և վերջինների կողմից սահմանահատման գործընթացի արագացմանն ու դյուրացմանը:

ՀՀ արտաքին առևտրի ազգային «մեկ պատուհան» պորտալում ներդրվել է համակարգ, որն ապահովում է տվյալների փոխանակում ՀՀ մաքսային Մարմինների և IRU ֊ի (INTERNATIONAL ROAD TRANSPORT UNION) միջև իրական ժամանակում։ Նպատակը SafeTIR բեռնափոխադրումների դեպքում իրական ժամանակում նշված TIR գրքույկի վավերականության ստուգումն է։ Համակարգի միջոցով, իրական ժամանակում IRU֊ին տեղեկատվություն է ուղարկվում TIR գործընթացի ավարտի մասին, երբ բեռը հասնում է պահեստ: Եթե հայտնաբերվում են խախտումներ, ապա այդ մասին նույնպես ուղարկվում է տեղեկատվություն։

Նոյեմբերի 1-ից ՀՀ արտաքին առևտրի ազգային «մեկ պատուհան» պորտալում ավելացվել է նույնականացման քարտի միջոցով տեղեկատվական համակարգեր մուտք գործելու հնարավորությունը։

Իսկ հարկային ոլորտում հարկ վճարողների հաշվետվությունների ներկայացման գործընթացը դյուրացնելու և կիրառվող համակարգերն առավել հարմարավետ դարձնելու նպատակով հունվարի 1-ից էլեկտրոնային համակարգում շրջանառության հարկի հաշվարկ ներկայացնելիս իրականացվում է իրացման շրջանառության և ձեռքբերումների վերաբերյալ տեղեկատվության ինքնաշխատ լրացում՝ e-invoicing համակարգում ՀԴՄ-ների, հարկային փաստաթղթերի և ներմուծման գործարքների մասով հավաքագրվող տեղեկատվական բազաների հիման վրա:

ՀՀ Հարկային օրենսգրքի 381-րդ հոդվածի համաձայն՝ ստեղծվել է հնարավորություն ՀԴՄ կտրոնի վրա աշխատանք ընդունող և (կամ) ծառայություն ստացող կազմակերպության, անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ) տպագրելու համար:

Իսկ օգոստոսի 1-ից հարկային մարմնի կողմից հարկ վճարողներին պարտադիր ծանուցման ենթակա փաստաթղթերը ուղարկվում են էլեկտրոնային եղանակով:

«Ներդրվել է նաև հարկ վճարողների առցանց գրանցման համակարգը, որը հնարավորություն է ընձեռում ՀՀ Հարկային օրենսգրքի  289-րդ հոդվածի 3-6-րդ կետերով սահմանված հարկ վճարողներին առցանց եղանակով հաշվառվել հարկային մարմնում և ստանալ հարկ վճարողի հաշվառման համար՝ ՀՎՀՀ»,- տեղեկացրեց Փաշայանը:

Ոչ ռեզիդենտների կողմից հարկային մարմնին ներկայացվող որոշ ձևաթերթերի պաշտոնական թարգմանությամբ անգլերեն տարբերակները տեղադրվել են Հաշվետվությունների ներկայացման էլեկտրոնային համակարգում, մասնավորապես՝ Եկամտային հարկի և սոցիալական վճարի տարեկան հաշվարկը, Ավելացված արժեքի հարկի և ակցիզային հարկի միասնական հաշվարկը, ինչպես նաև առցանց գրանցման հնարավորություն՝ անգլերեն լեզվով։

Միքայել Փաշայանը ներկայացրել է նաև առաջիկա ծրագրերը: