13:21 20.02.2019
Արձակագիր, թարգմանիչ Վահրամ Մարտիրոսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում անդրադարձել է Հովհաննես Թումանյանի կերպարին և ընդգծել, որ նրան «բարի պապիկ» ներկայացնելը վիրավորանք է: Ներկայացնում ենք տեքստն ամբողջությամբ.
«Թումանյանի «բարի պապիկի» մեդիա կաղապարը վիրավորանք է մեծ գրողի հասցեին։ Նա, ինչպես և մի ուրիշ «բարի պապիկ»՝ մասնակցել է հայկական ինքնապաշտպանության կազմակերպմանը 1900-ականների սկզբին, եղել է ՀՅԴ անդամ մինչև 1912-ը, ԵՐԿՈՒ ԱՆԳԱՄ ԿԱԼԱՆԱՎՈՐՎԵԼ Է ցարական իշխանությունների կողմից (Իսահակյանը՝ մեկ անգամ)։ Ցարական իշխանության հրահրած հայ-թաթարական (ադրբեջանական) բախումները դադարեցնելուն ուղղված ջանքերից առաջ և զուգընթաց օժանդակել է, որ հայկական կողմը լինի բավականաչափ զինված։
«Լոռու շրջանում նա կարծես «գեներալ-գուբերնատոր է», նրան է ենթարկվում ամբողջ ղեկավարությունը և ոստիկանությունը»։ Սա մեջբերում է Հովհաննես Թումանյանի մասին մատնագրից, որը 1906-ին ցարական գաղտնի ոստիկանությանն է ուղարկել բանաստեղծին անձնապես հետևող Շմակով ծածկանունով հայ գործակալը։
37-ամյա Թումանյանի ահռելի հեղինակությունը «Լոռու շրջանում» և ամբողջ հայության մեջ չի խանգարում, որ երկուս ու կես տարի անց՝ 1908 թ. դեկտեմբերի վերջին նրան և որդուն՝ Մուշեղին, կալանավորեն ու բանտում պահեն համարյա կես տարի՝ մինչև 1909 թ. հունիսը… Միայն ազնվական ծագման շնորհիվ է, որ Թումանյանի ոտքերին շղթաներ չեն հագցրել, ինչպես՝ ուրիշ կալանավորներին։
Բանաստեղծը բանտից ազատվում է իր ընկերներից մեկի մուծած 5000 ռուբլի գրավով՝ պատկառելի գումար անցյալ դարասկզբի համար։
Տարբեր գործակալների մատնագրերը Թումանյանին մեղսագրել են սպանությունների շարք. Քոլագերան կայարանում՝ երեք թուրքի, Այգեհատի գյուղապետ Արշակ Փերիխանովի (որը մատնել էր գյուղում ապաստանած Սևքարեցի Սաքոյին), և մի «խեղճ անտառապահի»… «կողոպտելու նպատակով»։
Թումանյանի տունը խուզարկել են սկսած 1902 թվականից, երբ առգրավվել է մեկ գիրք, հետագայում՝ փոքր դանակ, երկու բանալի, ձեռագրեր և այլն…
Հետապնդումները, խուզարկությունները, տարբեր ժամկետներով կալանքները շարունակվել են մինչև 1912 թվականի սկիզբը, երբ բանաստեղծին դատեցին 158 այլ հայ մտավորականների ու գործիչների հետ այսպես կոչված «Դաշնակցության գործով», որի 40.000 էջը կազմել էր հատուկ կարևորության գործերով քննիչ Նիկոլայ Լիժինը (նրա հրահանգով 1909-10 թթ. ձերբակալվել է շուրջ 1000 հոգի, որոնցից բաց է թողնվել 696-ը)։
Ի դեպ, բանաստեղծի դատապաշտպանը Ալեքսանդր Կերենսկին էր, որը 1917-ին գլխավորելու էր ժամանակավոր կառավարությունը՝ ցարին գահընկեց անելուց հետո։
«Դաշնակցության գործը» 1912-ին տապալվեց՝ 94 հոգու արդարացրել են, 52-ին բաց թողել՝ նախնական կալանքը բավարար պատժաչափ ճանաչելով, 2-ը մահացել են, և ընդամենը մի քանի հոգի են դատապարտվել 4 տարվա ազատազրկման։ Ցարական դատարանն ունեցավ նաև բավարար արժանապատվություն, որ պատժի քննիչ Լիժինին, որը հետագայում խելագարվեց կամ հոգեկան հիվանդություն ձևացրեց ավելի մեծ պատժից խուսափելու համար:
Արդարացվածների թվում էր Թումանյանը։
Ընդ որում, դատարանում «ազգությամբ թուրք Մահմադ Վեքիլովը… հրաժարվում է իր և բոլոր թուրքերի անունից նախաքննության ընթացքում Թումանյանի դեմ տրված բոլոր ցուցմունքներից՝ վստահեցնելով, որ դրանք կորզվել են քննիչ Լիժինի ակնհայտ ճնշման և կեղծ լուրերի հիման վրա։ Վեքիլովը պնդում է, որ դատարան է եկել սեփական խիղճը հանգստացնելու և վկայելու, որ Թումանյանը «Ղազախում շրջում էր խաղաղասիրական նպատակներով»,- գրում է Սուսաննա Հովհաննիսյանը «Թումանյանի դատավարությունը» ուսումնասիրության մեջ։
Ահա թե ինչն է, որից զարմանալի անտեղյակ է հայ ընթերցողը, մեդիան՝ հեղափոխական, «կամավորական» Թումանյանից, որին խնամքով անտեսել ու էդպես մեզ է փոխանցել սովետական գրաքննիչ-գրականագիտությունը»:
16:54 30.04.2025
Հայաստանի քաղաքների մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը՝ ապրիլի 20-26-ը«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը ներկայացրել է քաղաքների մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը ապրիլի 20-26-ը։ Մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան. Վանաձոր քաղաքում՝ Ծատուրյան փողոցի հարակից տարածք՝ գրեթե ամբողջ շաբաթ, Վարդանանց փողոցի հարակից տարածք՝ ապրիլի 21-ին և 23-ին, Հերացի փողոցի հարակից տարածք՝ գրեթե ամբողջ շաբաթ։ Ալավերդի քաղաքում՝ Սանահին սարահարթ, Գայի փողոցի հարակից տարածք՝ […] ...
16:51 30.04.2025
Մհեր Գրիգորյանն Ուզբեկստանի փոխվարչապետի հետ զրույցում կարևորել է համատեղ ներդրումային ծրագրերի ակտիվացումըՈւզբեկստանի Հանրապետություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը Տաշքենդում հանդիպում է ունեցել Ուզբեկստանի Հանրապետության փոխվարչապետ Ջամշիդ Խոջաևի հետ: Զրուցակիցները երկուստեք ընդգծել են երկկողմ առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման համար առկա մեծ ներուժը իրացնելու անհրաժեշտությունը, կարևորել այս ոլորտում բիզնես շրջանակների միջև շփումների և համատեղ ներդրումային ծրագրերի ակտիվացումը: ...
16:48 30.04.2025
Պակիստանն ուժեղացնում է զորքերի մարտական պատրաստվածությունը Հնդկաստանի հետ վերահսկողության գծի երկայնքովՊակիստանը ուժեղացրել է զորքերի պատրաստությունը Քաշմիրում Հնդկաստանի հետ շփման գծի սահմանի երկայնքով՝ ռազմական լարվածության աճի ֆոնին: Այս մասին հայտնում է The Economic Times-ը։ Պակիստանը հակաօդային պաշտպանության և էլեկտրոնային պատերազմի միջոցներ է տեղակայել սահմանային գծի Սիալկոտ հատվածում: Բանակը վերադասավորում է տանկային և հետևակային դիվիզիաները, ինչպես նաև զորամասերի ինտենսիվ զորավարժությունները։ Պակիստանի վարչապետ Շեհբազ Շարիֆը երեքշաբթի օրը ՄԱԿ-ի […] ...
16:45 30.04.2025
Բռնության ցանկացած դրսևորում խիստ անընդունելի և դատապարատելի է․ ՄԻՊՄարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանի հանձնարարությամբ աշխատակազմում սկսվել է ուսումնասիրություն Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավարի աշխատակազմում տեղի ունեցած միջադեպի առնչությամբ։ Պաշտպանի հանձնարարությամբ, արագ արձագանքման խումբ է մեկնել Նոր Նորքի ոստիկանության բաժին՝ հանդիպելու Արթուր Չախոյանին և ձերբակալված այլ անձանց։ Պաշտպանի ներկայացուցիչներն առանձնազրույց են ունեցել նաև Արթուր Չախոյանի փաստաբանների հետ։ Պաշտպանի ներկայացուցիչների այցի ընթացքում պարզվել է, որ […] ...
16:40 30.04.2025
Անչելոտին չի գլխավորի Բրազիլիայի հավաքականը«Ռեալի» գլխավոր մարզիչ Կառլո Անչելոտին չի գլխավորի Բրազիլիայի հավաքականը, հայտնում է Marca-ն: Իտալացի մասնագետը Լոնդոնում հանդիպել ու բանակցել է Բրազիլիայի ֆուտբոլի կոնֆեդերացիայի ներկայացուցիչների հետ, հասել բանավոր համաձայնության: Չնայած դրան՝ «Ռեալի» նախագահ Ֆլորենտինո Պերեսը թույլ չի տվել, որ Անչելոտին ստորագրի պայմանագիրը: «Ռեալի» նախագահին դուր չի եկել այն փաստը, որ Անչելոտին բանակցություններ է վարել մրցաշրջանի այս հատվածում: […] ...
16:36 30.04.2025
51-ամյա արմավիրցին տանը թմրանյութ և զինամթերք էր պահումՔրեական ոստիկանության Արմավիրի մարզային վարչության ծառայողներն տեղեկություն էին ստացել, որ Նոր Արմավիր գյուղի բնակիչներից մեկը տանը և օժանդակ շինություններում պահում է կանեփից պատրաստած թմրամիջոց և զենք-զինամթերք: Նշված բնակարանում իրավապահները հայտնաբերել են մարիխուանա տեսակի թմրամիջոցի նմանվող մոտ 8 գրամ զանգված և 7,62 մմ տրամաչափի ինքնաձիգի փամփուշտներ: Նա ձերբակալվել և ներկայացվել է Քրեական ոստիկանության Արմավիրի մարզային վարչություն: ...
