Իրանի դեմ պատժամիջոցների ազդեցությունը Հայաստանը հիմա էլ է զգում համատեղ ծրագրերում․ Մանասերյան

Արտաքին հարաբերություններում Հայաստանի ռազմավարությունը փոխլրացման քաղաքականությունն է։ Եվ Իրանի վրա ամերիկյան պատժամիջոցների առիթով Հայաստանն այդ երկուսի միջև ընտրություն չի կատարելու։ Այս կարծիքին է տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանը։

«Միացյալ Նահանգներն այս ժամանակահատվածում ևս, ինչպես միշտ, պետք է ըմբռնումով մոտենա Հայաստան-Իրան հարաբերություններին՝ հաշվի առնելով, որ Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից շրջափակման մեջ գտնվող երկիր է։ Ըստ էության, ժամանակ առ ժամանակ վտանգվում է նաև վրացական ճանապարհը տարբեր պատճառներով՝ և՛ տեխնիկական, և՛ այլ։ Այս ամենն այլընտրանք չի թողնում Իրանի հետ համագործակցությանը»,- ShantNews.am-ի հետ զրույցում նշեց Մանասերյանը։

Տարիներ շարունակ, ըստ նրա, Հայաստանի ամերիկյան գործընկերներն այս ամենը շատ լավ հասկացել են, և նույնիսկ Իրանի միջուկային ծրագրերի հետ կապված լարվածության շրջանում Հայաստանի համար ընտրություն կատարելու սուր հարց չի դրվել։ Մանասերյանի կարծիքով՝ հիմա նույնպես այդպիսի ընտրություն չի դրվի։ Հայաստանը հակաահաբեկչական ոլորտում համագործակցում է Միացյալ Նահանգների հետ, բայց Իրանն էլ շատ կարևոր, կենսական նշանակություն ունի Հայաստանի համար։

«Նման պատժամիջոցները կարող են անուղղակիորեն ազդել Հայաստանի վրա, իսկ այդ անուղղակի ազդեցությունը մենք հիմա էլ կրում ենք։ Իրանում երկու արժույթները կտրուկ արժեզրկվեցին, տնտեսությունը բավական լուրջ մարտահրավերների է դիմագրավում։ Այն առումով այն բոլոր ծրագրերը, որոնք նախանշված էին, որոշակի առումով կարող են նաև դանդաղել։ Բայց մնացած առումներով, կարծում եմ, Հայաստանը պետք է շարունակի իր համագործակցությունն Իրանի հետ ճիշտ այնպես, ինչպես բոլոր այլ երկրների հետ, բայց հատկապես Իրանի հետ»,- ասաց Մանասերյանը։

Հայ-իրանական առևտուրը մեծ չէ Իրանի ընդհանուր արտաքին առևտրի մեջ։ Բայց այն մեծ տեղ է գրավում Հայաստանի արտաքին առևտրում։ Հայաստանն ավելի շատ ներկրում է, հետևաբար՝ Հայաստանին Իրանից եկող ապրանքներն ավելի շատ են պետք։ Վերջին տարիներին հայ-իրանական առևտուրն աճել է՝ և՛ արտահանումների, և՛ ներկրումների մասով։

ShantNews.am-ի հետ զրույցում իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը նշել էր, որ իր հետ մասնավոր զրույցներում իրանցի փորձագետներն ակնարկել են, որ կարելի է հայ-իրանական համատեղ բանկ ստեղծել, քանի որ բանկային փոխանցումների արգելափակումն ազդեցություն է ունենալու տնտեսության բոլոր ճյուղերի վրա։ Տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանը համաձայն է, որ այդպիսի բանկ ստեղծելը կարևոր է, բայց դրանով այս հարցը չի լուծվելու։

«Հայ-իրանական բանկն ընդհանրապես մեզ պետք է, ամեն դեպքում անհրաժեշտություն է, ցանկալի է։ Բայց անգամ այդ պարագայում վերահսկողությունը չի վերանալու ճիշտ այնպես, ինչպես Հայաստանում գործող իրանական բանկի հանդեպ, կամ հայկական բանկերի հանդեպ Իրանի հետ գործարքներում։ Ճիշտ այդպես էլ այդ բանկը պիտի ենթարկվի նման վերահսկողության»,- ասաց Մանասերյանը։

Նրա խոսքով՝ բանկն այլ խնդիր կարող է լուծել՝ նպաստել համատեղ ծրագրերի իրականացմանը, տնտեսական ընդհանուր ինտեգրացիային և այլն։

Մանասերյանը, համենայնդեպս, պնդում է, որ իրավիճակը կապված է նաև Իրանի ներքաղաքական հարցերի հետ, և ըստ այդմ՝ հայկական կողմում պետք է ակնդետ հետևել զարգացումներին։ Դրանք, ըստ տնտեսագետի, այսպես թե այնպես ազդում են հայկական տնտեսության վրա, ու Հայաստանը կարող է նաև նախաձեռնող լինել։