Շատրվա՞ն, թե՞ հուշարձան․Անահիտ Թարխանյանը Գյումրիի հայտնի «ֆանտանի» նոր նախագիծն է ներկայացրել

Թաղամա՞սն էր անտառի մեջ, թե՞ անտառը թաղամասի, դժվար է ասել … Բայց Մանուշյան փողոցի այս թաղամասը ստացավ Անտառավան անունը, հետո հսկա շատրվանը փոխեց և այս անվանումը, գյումրեցիները մինչև հիմա ասում են Ֆանտանի թաղամաս:

Շատրվանը կառուցվեց 1982 թվականին, սկսեց գործել 1984-ին: Լենինականի 60-ամյակի տոնին բացվեց: Խոսքաշեն գյումրեցիները շատրվանին մի նոր անուն տվեցին՝ «60-ամյակի տորթը»: Քաղաքի երիտասարդության ու հանրային ժամանցի կենտրոն էր, որի կողքին էր կառուցված նաև Պոլիտեխնիկական ինստիտուտը: 1988-ի երկրաշարժից հետո Բարեկամության շատրվանը մի ամբողջ տնակային ավանի նկարագիրը դարձավ:

Քաղաքի խորհրդանիշ Բարեկամության շատրվանի ճարտարապետ Արթուր Թարխանյանի դուստրն այժմ ձեռնամուխ է եղել արվեստի նմուշի վերականգմանը: Պատմում է` շատրվանի նախագծումը Գյումրիում հոր երկրորդ գործն է Դրամատիկական թատրոնի շենքից  հետո:

«Ֆանտանի» նախագծման աշխատանքները Արթուր Թարխանյանը կատարել է հենց Լենինականի նախագծային արվեստանոցում, նախագծից ոչինչ չի պահպանվել, կան միայն ճարտարապետի ձեռագիր էսքիզները: Խորհրդային շրջանի արվեստի նմուշը, որպես մոնումենտալ քանդակ, 88-ից հետո փոխեց իր նշանակությունը:

Ազատ տարածքում առաջինը հայտնվեցին տնակները: 31 տարի երկաթե կոնստրուկցիաները հենց այսպես պահպանվեցին, հոգատար գտնվեցին հարևանությամբ ապրող տնակի բնակիչները: Շատրվանից պակասեց միայն ջրային ներքին ցանցը, որը թալանից պաշտպանել բնակիչներն անզոր են եղել:

Բարեկամության շատրվանը վերանորոգելու` երբևէ եղած առաջարկները նախագիծ չեն էլ դարձել: Այս նախաձեռնությունը հավակնում է իրականանալ: Ճարտարապետ Անահիտ Թարխանյանը պատրաստ է իր հոր գործը նորովի շարունակել: Անահիտ Թարխանյանի նախագծմամբ` շատրվանը կպահպանի նախկին տեսքը ու կներկայանա ոչ որպես շատրվան։

«Շատրվանն ինձ համար կարևոր է 2 տեսակետից, նախ` դա իմ հոր՝ Արթուր Թարխանյանի վերջին գործն է Գյումրիում, երկրորդ` այն հայկական մոդեռնիզմի գրեթե վերջին ամենավառ գործերից է, բայց այդ շատրվանը Գյումրիում գործեց 4 տարի: Զարմանալի էր ինձ համար, որ երբ ես տարածք գնացի, շատրվանի երկաթյա էլեմենտները, որոնք թափվել էին, բնակիչները շատ խնամքով հավաքել էին, ոչ ոք չէր փչացրել այն: Հիմա, ըստ այս նախագծի, շատրվանը, կլինի լուսային հետաքրքիր էֆեկտներով ու ջրային շիթերով շրջափակված, այսինքն` լույսերը փոխարինելու են ջրին, որը ցայտում էր շատրվանից»,- այս մասին SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում ներկայացրել է ճարտարապետը:

Խորհրդային շրջանի արթ-արվեստի բացառիկ նմուշներից մեկը նույնիսկ հենց այս տեսքով, ժանգոտված մետաղներով ու արդեն անբնակ  տնակներով շրջապատված, չի դադարում հետաքրքրել քաղաք այցելող հյուրերին: Ճարտարապետ Անահիտ Թարխանյանը հավատում է, որ մեկ տարի անց այն կունենա այն տեսքը, ինչպիսին նախագծի եռաչափ մոդելում է:

Շատրվանը` որպես հուշարձան, կդառնա հանրային վայր: Ծայրամասային այս թաղամասում այլ ենթակառուցվածքների նորոգումը, բարեկարգումը ևս նախագծում են:

«Մենք այսօր, ցավոք, ունենք ծայրամասային թաղամասեր` անմխիթար վիճակում, որտեղ որոշակի տնտեսական կոնցեպտեր են պետք: Թաղամասի էներգետիկան ու տնտեսական հնարավորությունները, եթե ճիշտ օգտագործվեն, կվերափոխվի ամբողջ տարածքը, ու դա շատ կարևոր է մեզ համար»,- ասել է Շիրակի մարզպետ Տիգրան Պետրոսյանը:

Նախագծային աշխատանքների ավարտը մոտ է, մնում է շատրվանի վերականգման և Մանուշյան փողոցն իր թաղամասով բարեկարգմանն ուղղված ֆինանսական հարցերի կարգավորումը: Ճարտարապետի, մարզային ու քաղաքային իշխանությունների քննարկումների արդյունքում որոշվել է դիմել տարբեր միջազգային այնպիսի կառույցների, որոնք հետաքրքրված են մշակութային շինությունների պահպանմամբ:

Նախաձեռնող խումբը չի բացառում նաև դրամահավաքի անցկացումը: