22:36 16.10.2021
Թաֆթս համալսարանի ամերիկացի սննդաբաններն ու առողջապահության փորձագետները կազմել են սննդամթերքների առավել համապարփակ վարկանիշը՝ դրանց՝ առողջության համար օգտակարության տեսանկյունից՝ լավագույնից մինչև վատագույնը: Հոդվածը հրապարակվել է Nature Food ամսագրում:
Հեղինակները նշում են, որ դա առաջին համակարգն է, որը հաշվի է առնում սննդի առողջ և վնասակար գործոնների հավասարակշռությունը, բոլոր նախորդները կենտրոնացած էին գործոնների այս երկու խմբից միայն մեկի վրա: Բացի այդ, այն թույլ է տալիս ընդհանուր սանդղակով գնահատել նախնական մթերքները, դրանցից պատրաստված ուտեստները, ներառյալ բարդ ուտեստները, ինչպես նաև՝ ըմպելիքները:
«Սպառողները, քաղաքական գործիչներն ու արտադրողները փնտրում են պարզ գործիքներ, որոնք կօգնեն բոլորին կատարել ավելի առողջ ընտրություն», – ասում է հետազոտության ղեկավար Ֆրիդմանի դպրոցի դեկան Դարիուշ Մոզաֆարյանը համալսարանի մամուլի հաղորդագրության մեջ:
Food Compass համակարգը մշակվել է ԱՄՆ ազգային տվյալների շտեմարանի միջոցով, որը պարունակում է տվյալներ ամերիկացիների կողմից սպառված 8 032 սննդամթերքի և ըմպելիքի վերաբերյալ: Հետազոտողները գնահատել են սննդի 54 տարբեր բնութագիր ինը ոլորտներում՝ կապված հիմնական քրոնիկ հիվանդությունների հետ, ինչպիսիք են գիրությունը, շաքարախտը, սրտանոթային խնդիրները և քաղցկեղը, ինչպես նաև թերսնման վտանգը, հատկապես մայրերի, փոքր երեխաների և տարեցների համար:
Վերջնական դասակարգման մեջ յուրաքանչյուր սնունդ, ըմպելիք կամ խառը կերակուր ստացել է Food Compass – ի գնահատականը`1 -ից (անառողջ) մինչև 100 -ը (առավել առողջ): Հեղինակները որոշել են, որ 70 կամ ավելի միավոր կգնահատվի այն սնունդն ու ըմպելիքը, որը պետք է խրախուսվի, 31-69 գնահատականով սնունդն ու ըմպելիքները պետք է չափավոր սպառվեն, և 30 կամ ավելի ցածր միավորները պետք է նվազագույնի հասցվեն:
Սննդամթերքի հիմնական կատեգորիաների համար միջին միավորը կազմել է 43.2: Ամենացածր գնահատականը տրվել է խորտիկներին և քաղցր աղանդերին (միջին գնահատական ՝ 16.4), բանջարեղենին (միջին գնահատական ՝ 69.1), մրգերին (միջին միավոր ՝ 73.9. գրեթե բոլոր հում պտուղներին՝ 100 միավոր) և հատիկաընդեղենի, ընկույզների և սերմերի (միջին միավորը՝ 78.6): Ըմպելիքների մեջ միջին գնահատականը տատանվում էր 27,6 -ից՝ գազավորված և էներգետիկ ըմպելիքներ՝ շաքարով, մինչև 67 ՝ մրգային կամ բանջարեղենային հյութերի համար:
Օսլա պարունակող բանջարեղենը ստացել է միջինը 43.2 միավոր, տավարի մսի միջին միավորը`24.9, թռչուններինը՝ 42,67, ծովամթերքը՝ 67.0։
«Հասարակության համար մատչելի գնահատման ալգորիթմի միջոցով, Food Compass-ը կարող է առաջարկել առողջ սննդի ընտրության խթանման մանրակրկիտ մոտեցում՝ օգնելով սպառողների վարքագծին, սննդային քաղաքականությանը, հետազոտություններին, սննդի վերամշակման պրակտիկային և սոցիալական կողմնորոշմամբ ներդրումային որոշումներին»,-ասում է համահեղինակ Ռենատա Միչան:
Գիտնականները նաև հույս ունեն, որ դրանց դասակարգումը կօգնի զարգացնել ավելի առողջ սննդի մշակմանը և կփոխի հայտնի ուտեստների և խորտիկների բաղադրիչների կազմը:
19:09 24.04.2024
Կյանքից հեռացել է ականավոր գիտնական Նիկոլայ Հովհաննիսյանը
18:35 24.04.2024
Կամո գյուղում հրդեհ է բռնկվել
18:16 24.04.2024
ՊՍԺ-ն պատրաստ է 200 միլիոն եվրո վճարել Լամին Յամալի համար
17:47 24.04.2024
Չավին շատ շուտ հայտարարեց «Բարսելոնայից» հեռանալու մասին․ Վենգեր
17:22 24.04.2024
Բայրամյանը ցանկանում է կարիերան ավարտել «Ռոստովի» կազմում
17:00 24.04.2024
Հայտնի են Եվրո-2024-ը սպասարկող մրցավարները
16:43 24.04.2024
Արարատ Միրզոյանն այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր
16:27 24.04.2024
Աբխազիան հարգում է Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը
16:08 24.04.2024
Հայաստան Մ16 հավաքականն առաջին հաղթանակն է տարել ՈւԵՖԱ-ի մրցաշարում
15:47 24.04.2024
Եվս 7 հայ բռնցքամարտիկ այսօր կփորձի մեդալ ապահովել․ ԵԱ
15:02 24.04.2024
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն այցելել է Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր
14:48 24.04.2024
Այրվել է մոտ 50 հա չոր խոտածածկույթ
14:04 24.04.2024
Վլադիմիր Պուտինը և Սերգեյ Շոյգուն ամենօրյա կապի մեջ են․ Պեսկով
13:24 24.04.2024
Օդի ջերմաստիճանը՝ առաջիկա օրերին
12:42 24.04.2024
Խոշոր ավտովթար-հրդեհ՝ Գյումրիում
11:58 24.04.2024
Մենք սգում ենք հայ ժողովրդի հետ միասին․ ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանություն
11:21 24.04.2024
Հայտնաբերվել է բնության առաջին մոլեկուլը
11:05 24.04.2024
Բժիշկը թվարկել է մտավոր ունակությունների վրա ազդող հիվանդությունները
10:52 24.04.2024
Էլեկտրական շչակի գործարկում Արմավիրի մարզի Ծիածան բնակավայրում
10:41 24.04.2024
Տարադրամի փոխարժեքները ապրիլի 24-ին
10:16 24.04.2024
Արևմուտքում քաղաքացիական պատերազմ կսկսվի. Մասկ
09:58 24.04.2024
Չինաստանը պատասխանել է Թայվանին ԱՄՆ-ի օգնությանը
09:30 24.04.2024
ԱՄՆ Սենատը քվեարկել է Ուկրաինային օգնություն տրամադրելու օգտին
09:13 24.04.2024
Պանամայի ափերի մոտ ուժեղ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
08:58 24.04.2024
Կոլումբիան բողոքի նոտա է հղել ԱՄՆ-ին
08:30 24.04.2024
Այսօր Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցն է
08:25 24.04.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
19:45 24.04.2024
Հայոց ցեղասպանության մասին մտածելիս ինձ համակում են զգացմունքներն ու զայրույթը․ Վալերի ԲուայեՖրանսիայի Սենատի «Հանրապետականներ» խմբակցության անդամ Վալերի Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ: «Զգացմունքներն ու զայրույթը, որ համակել են ինձ այսօր առավոտյան Հայոց ցեղասպանության հիշատակի կապակցությամբ: Էմոցիաներ այս ցեղասպանության մասին մտածելիս, որին զոհ գնաց ավելի քան մեկ միլիոն մարդ։ Զայրույթ Արցախում տեղի ունեցած նոր էթնիկ զտումների, այդ թվում՝ քաղբանտարկյալների առկայության համար»,- X-ի […] ...
19:16 24.04.2024
Այսօր մեր մտքերը Հունաստանի և ողջ աշխարհի հայերի հետ են. Հունաստանի ազգային պաշտպանության նախարարՀունաստանի ազգային պաշտպանության նախարար Նիկոս Դենդիասն, անդրադառնալով Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին, նշել է, որ պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար։ «Այսօր մեր մտքերը Հունաստանի և ողջ աշխարհի հայերի հետ են՝ հարգելով Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը»,- X-ի իր միկրոբլոգում գրել է նա: Our thoughts today are with the Armenians in Greece […] ...
18:54 24.04.2024
Թուրքիայի քրդամետ կուսակցություններն ու կազմակերպությունները Անկարային կոչ են արել դադարեցնել Հայոց ցեղասպանության ժխտողականությունըՀայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին Թուրքիայում քրդամետ քաղաքական կուսակցություններն ու կազմակերպությունները կրկին կոչ են անում ճանաչել անցյալի վայրագությունները և ապագայում հավասար վերաբերմունք ցուցաբերել բոլոր քաղաքացիների նկատմամբ: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին հայտնում է Medyanews-ը՝ մեջբերելով հայտարարությունը, որում կազմակերպություններն ու կուսակցությունները Թուրքիային կոչ են անում առերեսվել սեփական պատմության հետ։ Հայտարարության մեջ նշվում է, որ թուրքական պետությունը մինչ օրս […] ...
17:55 24.04.2024
Պետք է հիշենք և հարգենք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ Կանադայի վարչապետի ուղերձըԿանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոն հայտարարություն է տարածել Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի առնչությամբ։ «Այսօր՝ Հայոց ցեղասպանության Հիշատակի օրը մենք միանում ենք Կանադայի և ամբողջ աշխարհի հայկական համայնքներին։ Մենք հիշում ենք պատմության այս մութ գլուխը, հարգում ենք նրանց, ովքեր կորցրին իրենց կյանքը և հիշում այն տրավման, որը շատերը շարունակում են կրել։ Քսան տարի առաջ Կանադայի կառավարությունը միացավ […] ...
17:30 24.04.2024
Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված միջոցառում է տեղի ունեցել ԲրատիսլավայումԱպրիլի 24-ին Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված միջոցառում է տեղի ունեցել Բրատիսլավայում։ Այս մասին հայտնում են Ավստրիայում Հայաստանի դեսպանությունից: Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը հավերժացնող խաչքար-հուշակոթողի մոտ Կենտրոնական Եվրոպայի և Շվեդիայի Հայրապետական Պատվիրակ Տիրան եպիսկոպոս Պետրոսյանի կողմից մատուցվել է սրբադասված նահատակների ոգեկոչման կարգ։ Ելույթներով հանդես են եկել Սլովակիայում ՀՀ դեսպան Արմեն Պապիկյանը, Սլովակիայի Ազգային խորհրդի արտաքին […] ...
17:14 24.04.2024
Մոսկվայի Սուրբ Պայծառակերպության Մայր տաճարում Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված պատարագ է մատուցվելՄոսկվայի Սուրբ Պայծառակերպության Մայր Տաճարում Ռուսաստանի և Նոր Նախիջևանի հայոց թեմի առաջնորդ Եզրաս արքեպիսկոպոս Ներսիսյանի հանդիսապետությամբ պատարագ է մատուցվել՝ նվիրված Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցին: Մոսկվայում «Արմենպրես»-ի թղթակցի հաղորդմամբ՝ կատարվել է նաև Հայոց ցեղասպանության Սուրբ նահատակների փառաբանության կարգ, որին ներկա էին Ռուսաստանի Դաշնությունում ՀՀ դեսպանատան պատասխանատուներ, հայ համայնքի ներկայացուցիչներ: Հավատավոր ժողովրդին ուղղված իր խոսքում Ռուսաստանի և […] ...
