21:43 23.07.2018
2021 թվականին լրանում է Կարսի պայմանագրի ստորագրման 100-ամյակը: Պայմանագրի իրավական ու բարոյական հետևանքները, թեև մասամբ, իրենց վրա են զգացել նաև հարևան վրացիները: Կարսի պայմանագրով Լեռնային Աջարիայի մի մասը՝ 6 գյուղեր, արհեստականորեն կտրել են Վրաստանից և բռնակցել Թուրքիային: Աջարիայի կիրճում գտնվող Մաճախելի գյուղը պայմանագրով կիսվել է 2 մասի, երբ հարազատ մարդիկ, կախված տան դիրքից, հայտնվել են սահմանից անդին: Վերին Մաճախելան հայտնվել էր վրացական կողմում, ցածրադիրը՝ թուրքական:
Վրացական Առաջին ալիքի պատրաստած տեսանյութում 103-ամյա Ֆաթիմա Կիրկիտաձեն, ով 1921-ին փոքրիկ աղջնակ էր, հիշում է՝ ինչպես փակեցին սահմանը, իրարից բաժանեցին հարազատներին: Հիշում է մոր՝ բռնի կերպով իրարից բաժանված հարազատների կարոտը. «Վեց տարեկան էի, երբ գյուղում զինված ժանդարմներ երևացին և արգելեցին անցնել գյուղի մյուս մասը: Մինչ այդ մայրս ինձ ձի նստած տանում էր հարազատների մոտ: Հիշում եմ` ինչպես էր նա լալիս սահմանի մյուս կողմում մնացած հարազատների՝ քրոջ, եղբոր ու մյուս բարեկամների կարոտից»:
Երկու մասի բաժանված վրացական գյուղերի միջև երկաթե վարագույրը բացվեց 70 տարի անց, երբ Վրաստանի ու Թուրքիայի միջև հաստատվեց ազատ հաղորդակցություն, երբ բացվեց Սարփիի անցակետը: Այդ ժամանակ արհեստականորեն բաժանված վրացական գյուղի բնակիչները կորցրած հարազատներին գտնելու հույսով հասան վրացական գյուղեր՝ ոչ թե հատելով նրանց կապող 4 կմ-ոց ճանապարհահատվածը, այլ մի քանի տասնյակ կիլոմետրեր՝ պաշտոնական Սարփի անցակետը հատելով: Մինչ այդ, կիսված գյուղի երկու կողմի բնակիչներին խստիվ արգելված էր նայել սահմանից այն կողմ մնացած գյուղին կամ էլ՝ մատնացույց անել դրանք:
«Կիրճի ցածրադիր վայրում երևացող սպիտակ շենքերով գյուղը (Մաճախելի գյուղի օտարված մասը) Թուրքիայի տարածքում է: Նախկինում դա մեր տարածքն էր. մեր գյուղը: 1921թ Թուրքիան այն խլեց մեզանից: Մեզ արգելվում էր նայել, անգամ` մատ պարզել գյուղի ուղղությամբ: Հետո պարզվեց, որ նման արգելք կար նաև թուրքական կողմից»,-հիշում է կիրճի տարեց բնակիչներից մեկը՝ Դավիթ Կախիձեն, ում հարազատները ևս մնացել էին սահմանից անդին:
Վրաստանի Առաջին ալիքի նկարահանող խումբn, ընդառաջելով Կախիձեի տարիքին ու ցանկությանը, նրան իրենց հետ տանում է թուրքական Մաճախելի գյուղ: Սահմանն անցնելուց հետո առաջին իսկ գյուղում նրանց ողջունում են վրացերեն լեզվով: Այստեղ պահպանվել են աջարական ավանդական փայտե տներ, որոշ ավանդույթներ: Պահպանել են մայրենի լեզուն, գիտեն նաև թուրքերենը, որի իմացությունը պարտադիր է: Թուրքական հետքն այստեղ երևում է ամենուր` շենքերի վրա պարզված դրոշներով և վեր խոյացած մզկիթով:
Տեղաբնակները պատմում են, որ սահմանը բացվելուց հետո վրացական կողմից մի քանի տարի շարունակ մարդիկ էին գալիս՝ հարազատներին գտնելու հույսով: Այնուամենայնիվ, կիրճի երկու կողմում բնակվող հայրենակիցները հույս են տածում, որ պայմանագրի 100-ամյակին ընդառաջ երկու անջատված հատվածների միջև կբացվի 4կմ-ոց ճանապարհը, և հարազատները ստիպված չեն լինի հանդիպելու համար անցնել Սարփի անցակետն ու կտրել հարյուրավոր կիլոմետրեր:
08:40 14.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է08:32 14.05.2024
ՀԱՄԱՍ-ը ծրագրում էր գաղտնի բազա ստեղծել Թուրքիայում. Times08:26 14.05.2024
Դիլիջանի ոլորաններում մառախուղ է08:19 14.05.2024
Բլինքենը Կիև է ժամանել չհայտարարված այցով08:11 14.05.2024
Դիետոլոգը ջուրն անվանել է ամենաարդյունավետ դետոքսը21:20 13.05.2024
Մայիսի 14-ին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի21:09 13.05.2024
Մայիսի 6-12-ի ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվությունը20:47 13.05.2024
Փրկարարները հեռացրել են կախված թիթեղը և կոնստրուկցիոն տարրերը20:20 13.05.2024
Իսպանիան կոչ է արել արգելել Իսրայելին մասնակցել Օլիմպիական խաղերին19:53 13.05.2024
ՊՍԺ-ն որոշում է կայացրել Դոնարումայի ապագայի վերաբերյալ18:52 13.05.2024
«Հիշողության գնացք» ծրագրին կմասնակցի 15 հայ աշակերտ18:33 13.05.2024
Վարչապետն աշխատանքային այցով մեկնել է Դանիայի Թագավորություն17:55 13.05.2024
Իրանը հայտարարել է Պաղեստինի վիրտուալ դեսպանատան բացման մասին17:17 13.05.2024
Սիսիան Պօղոսեանն ազատվել է զբոսաշրջության կոմիտեի նախագահի պաշտոնից16:45 13.05.2024
Սևանա լճի մակարդակը մայիսի 6-12-ը բարձրացել է 5սմ-ով16:40 13.05.2024
Mix Fight 56-ում կլինեն հայ-ֆրանսիական դիմակայություններ16:22 13.05.2024
Լեհ ֆերմերները հացադուլ են սկսել Սեյմի շենքում16:16 13.05.2024
Խաչանովը երկրորդ հաղթանակը տարավ և դուրս եկավ 1/8 եզրափակիչ․ Հռոմ16:00 13.05.2024
Մբապեն հայտարարել է, որ մրցաշրջանի ավարտից հետո կհեռանա ՊՍԺ-ից15:40 13.05.2024
Զախարյանը պատրաստ է «Բարսելոնայի» հետ խաղին15:14 13.05.2024
Սպերցյանի տպավորիչ գոլը լավագույնն է ճանաչվել ապրիլին ՌՊԼ-ում15:07 13.05.2024
Խուլիգանություն Մասիս քաղաքի Հերացու փողոցում. կա ձերբակալված անձ14:36 13.05.2024
Խարդախության մեղադրանքով հետախուզվում էր ՌԴ իրավապահների կողմից09:11 14.05.2024
ԱՄՆ պետքարտուղարությունը կշարունակի աջակցել ԼՂ տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման գործընթացին. Վեդանտ ՊատելԱՄՆ պետքարտուղարությունը հավատում է Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանում խաղաղության հաստատմանը: Այս մասին լրագրողների հետ ճեպազրույցում հայտարարել է Պետդեպարտամենտի մամուլի ծառայության ղեկավարի տեղակալ Վեդանտ Պատելը: Ադրբեջանցի լրագրողը հարց է ուղղել Ղազախստանում Հայաստանի և Ադրբեջանի արտգործնախարարների հանդիպման վերաբերյալ, հետաքրքրվել, թե արդյոք շփումներ եղել են կողմերի հետ: Պատելը պատասխանել է. «Ես չունեմ որևէ հատուկ ներգրավվածություն: Ես պարզապես կասեմ, որ […] ...
09:02 14.05.2024
Թուրքիայի մի շարք շրջաններում «ռուսական» ցիկլոնի պատճառով ձյուն է տեղացելՌուսաստանից ժամանած ցիկլոնի ազդեցության տակ երեքշաբթի գիշերը ձյուն է տեղացել Թուրքիայի մի քանի շրջաններում։ Թուրքիայի օդերևութաբանության գլխավոր վարչությունն ավելի վաղ հայտարարել էր երկրի վեց նահանգներում տեղումների պատճառով վտանգի դեղին մակարդակ։ Ցիկլոնը շատ շրջաններում հանգեցրել է ջերմաստիճանի կտրուկ նվազման և հորդառատ տեղումների՝ ուժեղ քամիներով: Այսպես, երկուշաբթի երեկոյան ձյուն է սկսվել արևմտյան Թուրքիայի Քոջաելի նահանգի Քարթեփե շրջանում, […] ...
08:40 14.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց էՎրաստանի ՆԳՆ ԱԻ դեպարտամենտից և ՌԴ ԱԻՆ Հյուսիսային Օսիայի ճգնաժամային կառավարման կենտրոնից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար։ ...
23:36 13.05.2024
Թբիլիսիում օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի դեմ ցույցն ավարտվել է առանց ոստիկանության հետ բախումներիՕտարերկրյա գործակալների մասին օրինագծի դեմ Թբիլիսիում տեղի ունեցած հերթական հանրահավաքն ավարտվել է առանց ոստիկանության հետ միջադեպերի։ Այս մասին դեպքի վայրից հայտնում է ՏԱՍՍ-ի թղթակիցը։ Ցուցարարները, որոնք հիմնականում վրացական բուհերի ուսանողներ էին, որոշել են ավարտել իրենց քաղաքական ելույթները բեմից և երեքշաբթի՝ տեղական ժամանակով առավոտյան ժամը 10:00-ից, կրկին հավաքվել խորհրդարանի մոտ՝ բողոքելու լիագումար նիստի անցկացման դեմ, որի […] ...
23:03 13.05.2024
Ինչու են Բաքվում վստահ, որ Միրզոյանի և Բայրամովի հանդիպումն Ալմաթիում նպաստավոր էր իրենց համարՀամաշխարհային մամուլը շարունակում է մեկնաբանել Ալմաթիում կայացած՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների հանդիպումը: Ինչպե՞ս են գնահատել հանդիպման արդյունքները Բաքվում: Թեմային «Հորիզոնի» տաղավարում անդրադարձել է Արտյոմ Երկանյանը: «Բաքվի մամուլը գրում է, որ Ադրբեջանում պետք է գոհ լինեն այդ հանդիպումից: Համենային դեպս հանդիպման ձևաչափը շահեկան էր Ադրբեջանի համար, քանի որ դրա շնորհիվ հաջողվեց ստիպել Հայաստանին հաշտվել, որ այսուհետ […] ...
22:30 13.05.2024
Կոչ եմ անում դիմակայել բոլոր սադրանքներին առավելագույն հանդուրժողականությամբ․ Կոբախիձեն՝ ոստիկանների գործողությունների մասինՎրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն հայտարարել է, որ իրեն դուր չեն գալիս ոստիկանների կողմից օտարերկրյա գործակալների մասին օրինագծի դեմ ցուցարարներին ծեծի ենթարկելու դեպքերը։ Ավելի վաղ վրացական որոշ լրատվամիջոցներ լուսանկարներ և տեսանյութեր էին տարածել, որտեղ երևում է, թե ինչպես է ոստիկանությունը ուժ կիրառում ցուցարարների նկատմամբ։ «Ինձ դուր չեն գալիս նման միջադեպերը, ևս մեկ անգամ կոչ եմ անում […] ...