22:48 20.02.2022
Մարդիկ, ում մոտ զարգանում է Ալցհեյմերի հիվանդություն, հնարավոր է՝տարիներ առաջ քնի խանգարումներով են տառապել: Բայց արդյոք մեկը մյուսի հետ ուղղակի կապ ունի՝ գիտնականների համար մինչև վերջերս դժվար է եղել որոշել:
Այժմ ԱՄՆ-ի հետազոտողները լույս են սփռել այդ հարցի վրա: Նրանց հետազոտությունը հույսեր է արթնացնում, որ «քնի հիգիենան» կարգավորելով ՝հնարավոր է կանխարգելել հիվանդությունը և անգամ՝ հաղթահարել:
Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ մարդկանց 24-ժամյա շրջափուլային ժամացույցը վերահսկում է Ալցհեյմերի հիվանդություն առաջացնող սպիտակուցները «մաքրելու»՝ ուղեղի կարողությունը: Եթե գիտնականները իրավացի են, ապա հետազոտությունը գոնե մասամբ կբացատրի, թե ինչպես են փոխկապակցված շրջափուլային ռիթմի և քնի խանգարումները:
«Շրջափուլային խանգարում փոխկապակցված է Ալցհեյմերի ախտորոշման հետ, և ենթադրվում է, որ քնի խանգարումները կարող են լինել Ալցհեյմերի հիվանդության վաղ նախազգուշացման նշան», – ասում է դոկտոր Ջենիֆեր Հերլին, որը ղեկավարել է հետազոտությունը:
Ալցհեյմերի հիվանդությունը զարգանում է այն դեպքում, երբ ուղեղի նյարդային բջիջների միջև կապերը կորչում են: Հիվանդությունը տկարամտության ամենատարածված պատճառն է և դրանով տառապում է ավելի քան կես միլիոն մարդ Մեծ Բրիտանիայում: Այդ ցուցանիշը աճման միտում ունի:
Ուղեղը առողջ պահելու համար միկրոգլիա կոչվող իմունային բջիջները փնտրում և ոչնչացնում են «անհանգիստ» սպիտակուցները, որոնք սպառնում են կուտակվել ուղեղում: Բջիջների կողմից թիրախավորված սպիտակուցներից մեկը կոչվում է ամիլոիդ բետա, որը Ալցհեյմերի հիվանդության նշանն է:
«Մենք վաղուց գիտեինք, որ ուղեղում ամիլոիդ բետայի «մաքրման» ռիթմ կա», – ասում է Հերլին: « Տարիքի հետ ավելի շատ Ալցհեյմերի հիվանդությամբ տառապողների մոտ այս ռիթմը անհետանում է: Այս կորուստը կարող է հանգեցնել ուղեղում ամիլոիդ բետայի ավելացմանը»:
«Մեր քնի կամ շրջափուլային ռիթմերի մասին հոգալը, որը երբեմն կոչվում է քնի հիգիենա, կարող է նվազեցնել ամիլոիդ բետայի բեռը մեր կյանքի ընթացքում», – ասել է նա: «Ամիլոիդային բեռի նվազեցումը կարող է նշանակել Ալցհեյմերի ախտանիշների նվազում կամ հիվանդության առաջացման կամ զարգացման հետաձգում»:
00:00 30.04.2025
PFAS պոլիմերների ազդեցությունը առողջության և շրջակա միջավայրի վրաԵվրոպական շրջակա միջավայրի գործակալության նոր զեկույցը ահազանգում է՝ նախկինում համեմատաբար անվնաս համարվող PFAS պոլիմերները (հայտնի որպես “հավերժ քիմիական նյութեր”) կարող են լուրջ ռիսկեր ներկայացնել ինչպես մարդու առողջության, այնպես էլ շրջակա միջավայրի համար։ Այս մասին հայտնել են «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից: PFAS պոլիմերներն օգտագործվում են ամենօրյա ապրանքներում՝ տեքստիլ, կոսմետիկա, էլեկտրոնիկա և նույնիսկ «կանաչ» տեխնոլոգիաներում։ Ինչո՞վ […] ...
23:58 29.04.2025
Կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգեր. Արդյունավետության բարձրացում գյուղատնտեսությունումԿաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգերը կազմում են ժամանակակից գյուղատնտեսական ոռոգման հիմքը՝ խնայելով ջրային ռեսուրսները և բարձրացնելով բերքի որակական և քանակական հատկանիշները: Այս մասին հայտնել են ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունից: Կաթիլային և անձրևացման ոռոգման համակարգերը բաղկացած են հետևյալ հանգույցներից և տարրերից՝ Ջրաղբյուր (պոմպակայան կամ ինքնահոս ճնշումային) Ֆիլտրացման հանգույց Պարարտանյութի պատրաստման և ներմուծման հանգույց Գլխավոր խողովակաշար Ճնշման կարգավորիչներ […] ...
23:57 29.04.2025
Հաջողության պատմություն՝ Նոր ԿյանքիցԱշխատելու համար հարազատ գյուղից Գյումրի տեղափոխվելու միտքը Քրիստինան փոխեց համավարակից հետո: Նա դիմեց Կառավարության աջակցության կորոնավիրուսի հետևանքների հաղթահարման 19-րդ ծրագրին ու Վարդաքարում հիմնեց սեփական ընտանեկան փոքրիկ բիզնեսը, իսկ ամիսներ առաջ տեղափոխվել է Նոր Կյանք ու գործին նոր տեմպ տվել: Մանրամասները՝ տեսանյութում: ...
23:56 29.04.2025
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը հյուրընկալեց Վրաստանի նախագահինԱպրիլի 29-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում հյուրընկալեց պաշտոնական այցով Հայաստանում գտնվող Վրաստանի նախագահ Միխեիլ Կավելաշվիլիին։ Ողջունելով նախագահի այցը Հայաստան և Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին` Հայոց Հայրապետն անդրադարձավ երկու ժողովուրդների դարավոր բարեկամությանը։ Այս առնչությամբ Նորին Սրբությունը նկատեց, որ պատմության ընթացքում հայ և վրաց ժողովուրդները, ապավինած իրենց քրիստոնեական […] ...
23:53 29.04.2025
Երևանում անցկացվել է պարին նվիրված ֆլեշմոբՊարի միջազգային օրվա շրջանակում ԿԳՄՍ նախարարության նախաձեռնությամբ ՀՀ մարզերում և Երևանում անցկացվել է պարին նվիրված հանրային արշավ՝ ֆլեշմոբի ձևաչափով: Այս մասին հայտնել են ԿԳՄՍ նախարարությունից: Երևանում ֆլեշմոբն իրականացվել է 4 հարթակում՝ Ազատության հրապարակում, Հյուսիսային պողոտայում, Հանրապետության հրապարակում և ԿԳՄՍ նախարարության մուտքին հարող տարածքում: Ֆլեշմոբը մեկնարկել է ավանդական քոչարու երաժշտությամբ․ քոչարին ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ոչ նյութական […] ...
23:49 29.04.2025
Հայտնաբերվել է որպես անհետ կորած որոնվող 50-ամյա տղամարդու դինԱպրիլի 22-ին հաղորդվել էր 1975 թվականին ծնված Արման Մարտիրոսյանի անհետ կորելու մասին: Համայնքային ոստիկանության Լոռու մարզային վարչության, Ստեփանավանի բաժնի և Փրկարար ծառայության Լոռու մարզի ծառայողների համատեղ ձեռնարկած որոնողական աշխատանքների արդյունքում ապրիլի 25-ին՝ ժամը 13.30-ի սահմաններում, Ստեփանավան քաղաքի Աշոտաբերդ թաղամասի հարակից անտառում հայտնաբերվել է Արման Մարտիրոսյանի դին՝ ծառից կախված վիճակում: Կատարվում է նախաքննություն: Ծանուցում. Ենթադրյալ հանցանքի […] ...
