Շիրակի մարզի հողագործների մեծ մասը վարուցանքից առաջ հողի փորձաքննություն չի կատարում

Հողի գերպարարտացումից խուսափելու, ժամանակին ու ճիշտ սնուցում ապահովելու համար մինչև վարուցանքը հողի լաբորատոր փորձաքննությունն անհրաժեշտություն է։ Հայաստանի խոշոր ֆերմերային տնտեսությունները գյուղատնտեսական սեզոնի մեկնարկից առաջ հիմնականում ցանքատարածքների որակի ստուգում կատարում են, որպեսզի հեկտարներով մշակվող ցանքերից հետո բավարար բերք ստանան։ Շիրակի մարզի գյուղացիական տնտեսությունների գերակշիռ մասը հողը լաբորատոր անալիզի չի ենթարկում, թեև բերքատվության բարձրացման առումով այն առաջնային է։

«Հողի փորձաքննություն իրականացնելն աջակցություն է գյուղատնտեսությանը, այսինքն՝ հողի անալիզով կարող ենք որոշել հողի բաղադրությունը, պարունակվող սննդարար տարրերը, աղայնությունը, հիմնային կամ թթվային միջավայրերը։ Այն բոլոր ֆակտորները, գործողություններն են, որոնք անհրաժեշտ են գյուղատնտեսին լավ բերք ստանալու համար», – ShantNews.am-ի հետ զրույցում պարզաբանել է  Շիրակի գյուղատնտեսական քոլեջի հողի լաբորատորիայի պատասխանատու Սիրանուշ Աստոյանը։

Հայաստանի խոշոր հողօգտագործողները՝ հիմնականում բանջարանաբոստանային կուլտուրաների մշակությամբ և այգեգործությամբ զբաղվողները, վնասներ չկրելու համար պարտադիր կատարում են հողի փորձաքննություն, որի համար հաճախ մեծ միջոցներ են ծախսում։ Միջին տնտեսվարողների շրջանում ևս հողի լաբորատոր փորձաքննություն անկցացնելը դառնում է պահանջված կամ անհրաժեշտ։

Շիրակի մարզում 78 հազար հեկտար վարելահողերի 21 հազար հեկտարից ավելի ցանքատարածքներում հացահատիկ է մշակվում, որի բերքատվությունը կախված է ոչ միայն սերմացուի, նաև հողի որակից ու ճիշտ պարարտացումից։ Գյուղացիական շատ տնտեսությունների հողատարածքները քիչ են, հողօգտագործողն էլ այս պարագայում առաջնորդվում է իր իմացածով, փորձած թանը անփորձ մածունից լավ է տարբերակով։

Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի բուսաբուծության և հողագիտության ամբիոնի վարիչ Գագիկ Թովմասյանը ShantNews.am-ի հետ զրույցում նշել է, երբ հնարավորություններն ստեղծվեն, փոքր տնտեսվարողները ճշգրիտ գյուղատնտեսություն վարելու և առողջ արտադրություն կազմակերպելու համար հողի փորձաքննություն իրականացնելուն անցում կկատարեն աստիճանաբարէ աչքի առաջ ունենալով արդեն հարևան հողօգտագործողների փորձը։

«Սա ստրատեգիական նշանակության խնդիր է, որովհետև հողի որակի պահպանումը ինքնին առողջ ապրելակերպ է, առողջ սնունդ-արտադրություն կազմակերպելու կարևորագույն բաղադրիչներից մեկն է», – նշել է Գագիկ Թովմասյանը։

Շիրակի գյուղատնտեսական քոլեջի հողի անալիզի լաբորատորիան լիարժեք կգործարկվի ապրիլից։ Հողի որակի պարզաբանման, փորձաքննության ծառայություններ լաբորատորիան կմատուցի մարզի բոլոր հողօգտագործողներին։ Ժամանակակից սարքերը հնարավորություն են տալիս մի քանի ժամում ստանալ հողի բաղադրության մասին անհրաժեշտ տեղեկատվությունը։

«Գործընթացն ավտոմատացված է, հնարավորինս քչացվել է մարդու միջամտությունը։ Հողի նմուշը լաբորատորիայում չորացվում է, զտվում՝ կախված նրանից, թե տվյալ հողի մեջ ինչի պարունակությունն է որոշվելու՝ սննդարար տարրեր, թթվայնություն, մենք ռեագենտը տեղավորում ենք համապատասխան սարքի մեջ, որտեղ մեկ րոպե սրվակը պտտվելուց հետո էկրանին հայտնվում է տվյալ նյութի պարունակությունը ցույց տվող թիվը», – մանրամասնում է Սիրանուշ Աստոյանը։

Հողի փորձաքննությունը լաբորատորիայում ֆերմերային թե փոքր հողատարածք ունեցող գյուղացիական տնտեսությունների համար անվճար չէ։ Նույն հիմունքներով հողի փորձաքննություն Շիրակի մարզում առայժմ միայն կատարվում է Գյումրիի սելեկցիոն կայանում։ Հայաստանի ագրարային համալսարանը նախատեսում է նման լաբորատորիաներ ստեղծել նաև Լոռու, Տավուշի և Սյունիքի մարզերում։ Նոր լաբորատորիան բուն գործառնական նշանակությանը կանցնի մինչ մարզում գյուղատնտեսական աշխատանքների մեկնարկը։