20:00 29.05.2022
Գիտնականները սենսացիոն հայտնագործություն են արել: Նրանց հաջողվել է ամբողջությամբ հաջորդականացնել մարդու գենոմը, ով մահացել է մ.թ. 79-ին՝ Պոմպեյում Վեզուվի ժայթքման ժամանակ: Մանրամասն ուսումնասիրության զեկույցը հրապարակված է Scientific Reports-ում:
Նեապոլի համալսարանի իտալացի գիտնականները պարզել են, որ Վեզուվի ժայթքման զոհերից մեկի ուղեղը բարձր ջերմաստիճանի հետևանքով վերածվել է ապակու։ Աշխատանքը հրապարակվել է New England Journal of Medicine ամսագրում։
Պոմպեյը հին հռոմեական քաղաք է Նեապոլի մոտ, Կամպանիա շրջանում, թաղված հրաբխային մոխրի շերտի տակ՝ մ.թ. 79 թվականին Վեզուվի ժայթքման հետևանքով։ Այժմ այն թանգարան է բաց երկնքի տակ, ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։
Երկրաբան Գաբրիել Սկորրանոն Կոպենհագենի համալսարանից և նրա գործընկերները ԴՆԹ են դուրս բերել երկու մարդկանց մնացորդներից, որոնց կմախքները հայտնաբերվել են նախորդ դարի երեսունականներին Պոմպեյի Դարբնի տնից: Բացի մարդկանց մնացորդներից, հայտնաբերել են մետաղադրամներ, զարդեր, օծանելիքի սրվակներ, չափիչ և գեոդեզիական գործիքներ։
Հետազոտողները պնդում են, որ, դատելով ոսկորների ձևից, կառուցվածքից և երկարությունից, այն պատկանել է տղամարդու, ով մահվան պահին եղել է 35-40 տարեկան, իսկ երկրորդը՝ 50 տարեկանից բարձր կնոջ: Ըստ երևույթին, այս մարդկանց մահը վրա է հասել ակնթարթորեն՝ տաք հրաբխային մոխրի հոսքի պատճառով:
Նրանց ամբողջ գենոմը հնարավոր է եղել հաջորդականացնել միայն տղամարդու մնացորդներից, քանի որ կնոջ գենոմից ստացված շղթայում բացեր կային։ Գիտնականները Պոմպեյան ԴՆԹ-ն համեմատվել են հին աշխարհի 1030 բնակչի և Արևմտյան Եվրասիայի 471 ժամանակակից մարդկանց տվյալների հետ։ Պարզվել է, որ Վեզուվիի զոհը գենետիկորեն ամենամոտ է եղել Հռոմեական կայսրության օրոք Ապենինյան թերակղզու բնակչության և ժամանակակից կենտրոնական Իտալիայի բնակիչների գենին։
Վեզուվիը ժայթքել է 79 թվականի օգոստոսի 24-ին։ Այն առաջացրել է մինչև 33 կմ բարձրությամբ հսկա մոխրի, ծխի և քարերի շիկացած ամպ, որը ծածկել է հրաբխի ստորոտում գտնվող հռոմեական Պոմպեյ, Հերկուլանում և Ստաբիա քաղաքները։ Ենթադրվում է, որ ժայթքման ժամանակ արձակված ջերմային էներգիան 500 անգամ ավելի է եղել, քան Հիրոսիմայի վրայով ատոմային ռումբի պայթյունի ժամանակ արձակվածը։
23:44 16.06.2025
Ավան վարչական շրջանում շարունակվում են բարեկարգման աշխատանքներըԱվան վարչական շրջանում շարունակվում են բարեկարգման աշխատանքները։ Այս մասին հայտնել են Երևանի քաղաքապետարանից: 2025-ին նախատեսվում է կառուցել և բարեկարգել 12 բակային տարածք՝ ավանցիների համար ստեղծելով ավելի հարմարավետ ու կանաչ միջավայր։ Մանրամասները՝ տեսանյութում: ...
23:37 16.06.2025
Ագրոօդերևութաբանական տեղեկատվություն. հունիսի 9-15-ըՀանրապետությունում շարունակվել է գյուղատնտեսական մշակաբույսերի աճն ու զարգացումը։ Այս մասին հայտնել են «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից: Հովտային շրջաններում սկսվել է ծիրանի հասունացումը և շաքարանյութի կուտակումը, կատարվել է ընտրովի բերքահավաք։ ՀԱշնանացան ցորենը շարունակել է գտնվել կաթնային հասունացման փուլում։ Բանջարանոցային մշակաբույսերի մոտ սկսվել է ծաղիկների թառամումը։ Նախալեռնային և լեռնային շրջաններում շարունակվել է պտղատուների պտղի ձևավորումը, կարտոֆիլի […] ...
23:30 16.06.2025
Աշխարհի արագ շախմատի թիմային առաջնությունում հայ գրոսմայստեր Հայկ Մարտիրոսյանի մասնակցությամբ «Freedom» թիմը դարձավ բրոնզե մեդալակիրԼոնդոնում անցկացված 2025 թվականի աշխարհի արագ շախմատի թիմային առաջնությունում հայ գրոսմայստեր Հայկ Մարտիրոսյանի մասնակցությամբ «Freedom» թիմը դարձավ բրոնզե մեդալակիր: Այս մասին հայտնել են Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիայից։ Թիմի անդամներն են. Վիշվանաթան Անանդ (Հնդկաստան) Լե Քուանգ Լիեմ (Վիետնամ) Սամուել Սևյան (ԱՄՆ) Ռաուֆ Մամեդով (Ադրբեջան) Հայկ Մարտիրոսյան (Հայաստան) Ալեքսեյ Սարանա (Սերբիա) Աննա Մուզիչուկ (Ուկրաինա) Թեոդորա Ինյաց (Սերբիա) Սարբարթո […] ...
23:21 16.06.2025
Սևանա լճի հիդրոլոգիական ռեժիմը 2025 թվականի հունիսի 9-15-ըՍևանա լճի մակարդակը 2025 թվականի հունիսի 9-15-ն ընկած ժամանակահատվածում իջել է 2 սմ-ով և կազմել՝ 1900.74 մ (15.06.25թ․), որն անցյալ տարվա նույն օրվա մակարդակից բարձր է 12 սմ-ով, իսկ 2025 թվականի հունվարի 1-ի մակարդակից՝ 35 սմ-ով։ Այս մասին հայտնել են «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ից: Արփա-Սևան ջրատարով 2025 թվականի հունիսի 9-15-ն ընկած ժամանակահատվածում Սևանա լիճ […] ...
23:16 16.06.2025
Քննարկվել են աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի ոլորտում ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ եւ ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով նախանշված բարեփոխումների ուղղությամբ կատարվող գործողություններըՀայաստան-ԵՄ Համապարփակ եւ ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի կիրարկման ընթացքի, աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի ոլորտում համաձայնագրով նախանշված բարեփոխումների վերաբերյալ ԱԺ-ում հունիսի 16-ին տեղի է ունեցել աշխատանքային քննարկում Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Մերի Գալստյանի նախաձեռնությամբ: Քննարկմանը մասնակցել են ԱԺ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Հերիքնազ Տիգրանյանն ու Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ […] ...
23:09 16.06.2025
ԿԳՄՍ նախարարն այցելել է «Միկա» մարզահամալիր․ մեկնարկում է «Դպրոցականների բասկետբոլի լիգա» մարզական խաղերի եզրափակիչ փուլըՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանն այցելել է Սպորտի կառավարման կենտրոնի ենթակայությամբ գործող «Միկա» մարզահամալիր, որտեղ վաղվանից մեկնարկում է ՀՀ վարչապետի հովանու ներքո անցկացվող «Դպրոցականների բասկետբոլի լիգա» մարզական խաղերի եզրափակիչ փուլը: Այս մասին հայտնել են ԿԳՄՍ նախարարությունից: Սպորտի կառավարման կենտրոնի տնօրեն Խորեն Զարգարյանը ներկայացրել է համալիրի գործունեությունը, ենթակառուցվածքային հնարավորությունները և ընթացող վերանորոգման […] ...
