Գյումրիի թափառող շների կենտրոնը կշարունակի ստերջացման և կատաղության դեմ պատվաստման ծրագիրը

Գյումրիի թափառող շների կենտրոնը կշարունակի կենդանիների ստերջացման ծրագիրը։ Գյումրիի քաղաքապետարանի հետ տարեսկզբին կնքված պայմանագրի ժամկետն ավարտվել է և այժմ նորն է հաստատվել, ըստ որի՝ մեկնարկել է ծրագրի երկրորդ փուլը։ Առաջին փուլով այս տարի մոտ 500 շուն է ստերջացվել և կատաղության դեմ պատվաստվել։ Շների հարձակումների մասին բնակիչներից ստացվող ահազանգերի թիվը պակասել է, բայց բողոքների բնույթը չի փոխվել։

Շների հարձակման դեպքերի մասին ահազանգերը նորից Մուշ և Անի թաղամասերից են, բողոքներն էլ այն մասին, որ շները խմբերով հսկում են աղբամանները, որոնց մոտենալ հնարավոր չէ։ Համեմատաբար անվտանգ վիճակը, ամռան շոգին, ցերեկվա ժամերին է, երբ շներն էլ շոգից պատսպարվում են, և տպավորություն է, թե քանակն է քչացել, կամ թաղամասերում թափառող բոլոր շներին են հավաքել։

«Մուշ թաղամասում ու 58-ում խայտառակ վիճակ է։ Էդ քանակության շուն ոչ մի անգամ չի եղել էստեղ։ Եթե առաջ ամբողջ 58-ում կար 50 շուն, հիմա ամեն աղբամանի մոտ կա էդքան շուն։ Աղբ թափել հնարավոր չէ, ոհմակներով կհարձակվին մարդկանց վրա»,- դժգոհում են բնակիչները։

Այս տարեսկզբին քաղաքապետարանի և անասնաբուժական մեկ այլ կլինիկայի հետ կնքված պայմանագրով շների ստերջացման նոր ծրագիր էր սկսվել։ Այդ շրջանում շների հարձակման դեպքերը բազմաթիվ էին, ահազանգերն անհաշիվ և ոչ միայն ծայրամասային թաղամասերից, նաև քաղաքի կենտրոնական հատվածներից։ Հիմա կենտրոնում վիճակը համեմատաբար կարգավորվել է։ Հավաքած շները հետազոտվելուց ու միջամտություններից հետո մեծամասամբ վերադարձվել են նախկին տարածքներ, իսկ դպրոցների կամ մանկապարտեզների շրջակայքից տեղափոխել են այլ՝ ոչ խիտ բնակեցված տարածքներ։ Դրանք մյուս շներից տարբերվում են ականջին դակված կարմիր տարբերանշաններով։

«Մեզ համար առաջնահերթ խնդիր է ոհմակներով շների հարցը լուծել, որոնք անհանգստացնում են բնակիչներին, հատկապես դպրոցների և մանկապարտեզների տարածքներում։ Առաջին հերթին հենց նրանց ենք հավաքում, էդ տարածքների խնդիրը լուծում, որպեսզի երեխաները կարողանան հանգիստ, առանց վախենալու, գնալ դպրոց կամ մանկապարտեզ»,- ասում է Գյումրիի թափառող շների կենտրոնի գլխավոր բժիշկ Արսեն Սումբուլյանը։

Ըստ մասնագետի՝ միայն ստերջացման արդյունքում չէ, որ քաղաքում շների թիվն է պակասել։ Եղել են նաև քնեցման դեպքեր, երբ հետազոտությունների արդյունքում պարզվել է, որ կենդանին վարքագծով ու առողջական վիճակով մեծ վտանգ է ներկայացնում։

«Շատ վտանգավոր, մարդկանց կյանքի հետ անհամատեղելի, վարակիչ  հիվանդություններով, բացահայտ ագրեսիվություն դրսևորող կենդանիները ենթարկվել են էֆթանազիայի, դրանց քանակը շատ չէ, բայց դա արվել է, որպեսզի քաղաքում մարդիկ անվտանգ լինեն»,- ասում է Արսեն Սումբուլյանը։

Մեկ ամիս է՝ սկսել են շների ստերջացման ծրագրի 2-րդ փուլը։ Ֆինանսավորման չափը նույնն է մնացել։ Մեկ շան համար ծախսվում է 27․800 դրամ։ Կենտրոնին ուղղված ահազանգեր էլի կան, բայց դրանց թիվը, նախորդ ամիսների համեմատ, զգալի նվազել է։ Օրական 10-15 ահազանգի փոխարեն հիմա օրական 3-4-ն են ստանում։

Հիմա ահազանգերի հետքերով հավաքում են նաև դեղին ու կանաչ տարբերանշանով շներին, ու սա էլ մեկ այլ գործընթաց է, որի բացատրությունը տալիս է մասնագետը։

«Չզարմանաք, եթե հանդիպեք վարդագույն կլիպսով շների, իսկ դա նշանակում է, որ շունը նախկինում եղել է կանաչ կամ դեղին տարբերանշանով, այսինքն՝ մեկ տարի առաջ է ստերջացվել ու կատաղության դեմ պատվաստվել։ Եթե նույն շան ականջին հայտնվել է վարդագույն նշան, դա վկայում է, որ կենդանին ինչ-ինչ ահազանգերով տեղափոխվել է կլինիկա, կրկնակի պատվաստվել ու ճիճվաթափվել է, մեզ մոտ հերթագրվել ու վերադարձվել է նույն տարածք, որտեղից վերցվել է»,- նշել է անասնաբույժը։

Վերահսկել շների քանակը Գյումրիում, իրականում հնարավոր չէ, քանի որ կերի հայթայթման պահանջը մոտակա գյուղերից ևս շներին հասցնում է այլ տարածքներ, չհաշված նաև այն, որ հարևան գյուղական համայնքներից բերում են ու շներին բաց թողնում, թեև չի բացառվում հակառակը տարբերակը ևս։ Խնդրի արդյունավետ լուծումը, թերևս, շների կացարան կառուցելու տարբերակն է, որն առայժմ Գյումրիում լուծում չի ստանում։