16:15 11.09.2022
Կան մի քանի պարզ կանոններ, որոնց պետք է հետևել քաղցկեղով հիվանդանալու ռիսկը նվազեցնելու համար, Eat This, Not That-ի հոդվածում ասում է Շոն Մարչեսը՝ քաղցկեղով հիվանդներին խնամելու 15 տարվա փորձ ունեցող բուժքույրը:
Քաղցկեղն աշխարհում մահացության գլխավոր պատճառներից մեկն է։ Այս հիվանդությունը կանխելու հուսալի ուղիներ չկան, բայց դուք կարող եք զգալիորեն նվազեցնել դրա զարգացման հավանականությունը, եթե փոխեք ձեր ապրելակերպը և հրաժարվեք որոշ սովորություններից, որոնք կարող են հրահրել քաղցկեղի զարգացումը:
Ըստ բուժքրոջ՝ ծխախոտն ու ալկոհոլը վտանգավոր են նույնիսկ փոքր քանակությամբ:
1960-ականներից ի վեր ծխելը թոքերի քաղցկեղի հիմնական պատճառն է ԱՄՆ-ում, ասել է Մարչեսը: Իսկ դա խնդրի միայն մի մասն է։ Ծխախոտի օգտագործումը մեծացնում է քաղցկեղի առնվազն 14 տեսակների զարգացման հավանականությունը, որոնց բաժին է ընկնում քաղցկեղից մահացության ավելի քան 20-30 տոկոսը:
Մարչեսը պնդում է, որ ալկոհոլի չարաշահման և քաղցկեղի միջև կապը հաստատվել է դեռևս 1910 թվականին: Ալկոհոլային խմիչքները հրահրում են բերանի խոռոչի, մարսողական տրակտի, շնչուղիների, լյարդի, ենթաստամոքսային գեղձի և կրծքագեղձի քաղցկեղ: Վտանգի տակ են նույնիսկ նրանք, ովքեր ժամանակ առ ժամանակ խմում կամ ծխում են, զգուշացնում է Մարչեսը: Այդպիսի սովորությունների բացասական ազդեցությունը կուտակվում է։ Բացի դրանից, և՛ ծխախոտը, և՛ ալկոհոլը կախվածություն են առաջացնում, ուստի անգամ հազվադեպ օգտագործումը կարող է վերածվել կախվածության, կարծում է փորձագետը։
Դադարեք կարմիր միս և վերամշակված մթերքներ օգտագործել
Հաստ աղիքի քաղցկեղի գրեթե 70 տոկոսը և քաղցկեղից մահացությունների մեկ երրորդը կապված են վատ սննդակարգի հետ, ասել է Մարչեսը:
Մթերքներից, որոնք պետք է բացառվեն ճաշացանկից․ նա առանձնացրել է կարմիր միսը, որը մեծացնում է շագանակագեղձի, միզապարկի, կրծքի, ստամոքսի, ենթաստամոքսային գեղձի և բերանի խոռոչի քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը։ Մարչեսը նաև կոչ է արել ավելի քիչ ուտել վերամշակված մթերք, քանի որ դրանք կարող են պարունակել տրանս ճարպեր և զտված շաքար: «Քաղցկեղի զարգացման ռիսկը կարող է զգալիորեն կրճատվել՝ խելամտորեն ընտրելով մթերքը և պիտակների վրա բաղադրիչները կարդալով»:
Ազատվեք ավելորդ քաշից
Մարչեսը հիշեցրել է, որ ֆիզիկական ակտիվության պակասը և սխալ սնունդը հանգեցնում են գիրության, ինչը մեծացնում է քաղցկեղի զարգացման հավանականությունը։ Ավելորդ քաշը հանգեցնում է հաստ աղիքի, կրծքագեղձի, արգանդի, երիկամների, կերակրափողի, ենթաստամոքսային գեղձի, լյարդի և լեղապարկի քաղցկեղի։
Քիչ ժամանակ անցկացրեք արևի տակ
«Արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը ազդեցության ամենատարածված ձևն է, որն առաջացնում է քաղցկեղի դեպքերի մինչև 10 տոկոսը»,- զգուշացնում է Մարչեսը: Նրա խոսքով՝ ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ազդեցությունից կարող են զարգանալ լեյկոզ, սարկոմա և լիմֆոմա, ինչպես նաև վահանաձև գեղձի, մաշկի, թոքերի և կրծքագեղձի քաղցկեղ։
Բուժել վարակիչ հիվանդությունները
Աշխարհում քաղցկեղի մոտ 18 տոկոսը կապված է վարակների հետ, ինչպիսիք են հեպատիտ B-ի վիրուսը կամ մարդու պապիլոմավիրուսը, ասել է Մարչեսը: Նա նշել է, որ այս վարակների դեմ պատվաստանյութեր կան, և ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս պատվաստվածների մոտ վիրուսների հետ կապված քաղցկեղի ռիսկի զգալի նվազում:
23:26 03.05.2025
Երևանում «Volkswagen ID.4»-ը բախվել է կայանված «BMW»-ին00:00 04.05.2025
Տիգրան Սողոմոնյանը «Sardinia World Chess Festival 2025» շախմատի միջազգային մրցաշարի B խմբի հաղթողՏիգրան Սողոմոնյանը դարձավ Իտալիայում անցկացված «Sardinia World Chess Festival 2025» շախմատի միջազգային մրցաշարի B խմբի հաղթող։ Այս մասին հայտնել են Հայաստանի շախմատի ֆեդերացիայից։ Տիգրանը 9 հնարավորից վաստակեց 7.5 միավոր և 188 կետով բարելավեց իր միջազգային վարկանիշը: ...
23:51 03.05.2025
Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերի մի շարք հասցեներում ջուր չի լինի«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված՝ ս.թ. մայիսի 5-ին՝ ժամը 08:00-ից մինչև մայիսի 6-ը՝ ժամը 08:00-ն, կդադարեցվի՝ Գեղարքունիքի մարզի Սևանի քաղաքի, Գագարինավան, Վարսեր գյուղերի, ինչպես նաևԿոտայքի մարզի Ջրառատ գյուղի ջրամատակարարումը: Ընկերությունը հայցում է սպառողների ներողամտությունը պատճառված անհանգստության և կանխավ շնորհակալություն հայտնում ըմբռնման համար: ...
23:45 03.05.2025
Երևանում «КамАЗ»-ը բախվել է գազատար խողովակներին, ինչի հետևանքով սկսվել է գազի արտահոսքՄայիսի 3-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում։ Ժամը 16։50-ի սահմաններում Սուրեն Սաֆարյան և Շոպրոն փողոցների խաչմերուկում «КамАЗ» մակնիշի բեռնատարը բախվել է գազատար խողովակներին։ Ինչպես հայտնում է shamshyan.com-ը, բախման հետևանքով տուժածներ չկան, սակայն գազախողովակները վնասվել են և սկսվել է գազի արտահոսք։ Դեպքի վայր են ժամանել ՀՀ ներքին գործերի նախարարության փրկարար ծառայության Երևանի հրշեջ -փրկարարական ջոկատից՝ […] ...
23:39 03.05.2025
Telegram-ում ավելացվել է նոր գործառույթՊավել Դուրովը հայտարարել է Telegram-ում նոր գործառույթի՝ խմբային զանգերի գործարկման մասին, որի կարող է միանալ մինչև 200 մասնակից։ Այս մասին նա գրել է իր Telegram ալիքում։ «Telegram-ի վերջին թարմացումը կներդնի ուլտրա անվտանգ խմբային զանգեր։ Դրանք պաշտպանված են ոչ միայն բաժանորդների կոդավորմամբ, այլև բլոկչեյնանման տեխնոլոգիայով՝ ապահովելու համար, որ ոչ ոք չկարողանա գաղտնի կերպով միանալ դրանց», – […] ...
23:26 03.05.2025
Երևանում «Volkswagen ID.4»-ը բախվել է կայանված «BMW»-ինՄայիսի 3-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Ժամը 13:50-ի սահմաններում «Volkswagen ID.4» մակնիշի ավտոմեքենան, ըստ նախնական տեղեկությունների, տեխնիկական անսարքության պատճառով Պարույր Սևակի փողոցում բախվել է ճանապարհի թույլատրելի հատվածում կայանված «BMW» մակնիշի ավտոմեքենային, ապա անցել երթևեկելի 2 գոտիով, բախվել մեկ այլ կայանված ավտոմեքենայի, անցել բազալտե եզրաքարի վրայով, հայտնվել հետիոտնի համար նախատեսված մայթին և բախվել քարե […] ...
23:09 03.05.2025
Finnair-ը Հելսինկիում գործադուլի պատճառով չեղարկել է գրեթե 100 չվերթFinnair -ը հայտարարել է մոտ 100 չվերթի չեղարկման մասին՝ Ֆինլանդիայի ավիացիոն միության կողմից մայիսի 5-ին նախատեսված գործադուլի պատճառով։ Այս մասին հաղորդում է kommersant.ru-ն։ Ընկերության ներկայացուցիչների խոսքով՝ սպասվում են թռիչքների ժամանակացույցի զգալի փոփոխություններ։ Հելսինկիում գործադուլը կտևի չորս ժամ և կընթանա հերթափոխով։ Finnair-ը հայտարարել է, որ 7500 ուղևորի տեղեկացրել է այլընտրանքային երթուղիների մասին։ Բացի այդ, գործադուլը կարող […] ...