13:21 20.02.2019
Արձակագիր, թարգմանիչ Վահրամ Մարտիրոսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում անդրադարձել է Հովհաննես Թումանյանի կերպարին և ընդգծել, որ նրան «բարի պապիկ» ներկայացնելը վիրավորանք է: Ներկայացնում ենք տեքստն ամբողջությամբ.
«Թումանյանի «բարի պապիկի» մեդիա կաղապարը վիրավորանք է մեծ գրողի հասցեին։ Նա, ինչպես և մի ուրիշ «բարի պապիկ»՝ մասնակցել է հայկական ինքնապաշտպանության կազմակերպմանը 1900-ականների սկզբին, եղել է ՀՅԴ անդամ մինչև 1912-ը, ԵՐԿՈՒ ԱՆԳԱՄ ԿԱԼԱՆԱՎՈՐՎԵԼ Է ցարական իշխանությունների կողմից (Իսահակյանը՝ մեկ անգամ)։ Ցարական իշխանության հրահրած հայ-թաթարական (ադրբեջանական) բախումները դադարեցնելուն ուղղված ջանքերից առաջ և զուգընթաց օժանդակել է, որ հայկական կողմը լինի բավականաչափ զինված։
«Լոռու շրջանում նա կարծես «գեներալ-գուբերնատոր է», նրան է ենթարկվում ամբողջ ղեկավարությունը և ոստիկանությունը»։ Սա մեջբերում է Հովհաննես Թումանյանի մասին մատնագրից, որը 1906-ին ցարական գաղտնի ոստիկանությանն է ուղարկել բանաստեղծին անձնապես հետևող Շմակով ծածկանունով հայ գործակալը։
37-ամյա Թումանյանի ահռելի հեղինակությունը «Լոռու շրջանում» և ամբողջ հայության մեջ չի խանգարում, որ երկուս ու կես տարի անց՝ 1908 թ. դեկտեմբերի վերջին նրան և որդուն՝ Մուշեղին, կալանավորեն ու բանտում պահեն համարյա կես տարի՝ մինչև 1909 թ. հունիսը… Միայն ազնվական ծագման շնորհիվ է, որ Թումանյանի ոտքերին շղթաներ չեն հագցրել, ինչպես՝ ուրիշ կալանավորներին։
Բանաստեղծը բանտից ազատվում է իր ընկերներից մեկի մուծած 5000 ռուբլի գրավով՝ պատկառելի գումար անցյալ դարասկզբի համար։
Տարբեր գործակալների մատնագրերը Թումանյանին մեղսագրել են սպանությունների շարք. Քոլագերան կայարանում՝ երեք թուրքի, Այգեհատի գյուղապետ Արշակ Փերիխանովի (որը մատնել էր գյուղում ապաստանած Սևքարեցի Սաքոյին), և մի «խեղճ անտառապահի»… «կողոպտելու նպատակով»։
Թումանյանի տունը խուզարկել են սկսած 1902 թվականից, երբ առգրավվել է մեկ գիրք, հետագայում՝ փոքր դանակ, երկու բանալի, ձեռագրեր և այլն…
Հետապնդումները, խուզարկությունները, տարբեր ժամկետներով կալանքները շարունակվել են մինչև 1912 թվականի սկիզբը, երբ բանաստեղծին դատեցին 158 այլ հայ մտավորականների ու գործիչների հետ այսպես կոչված «Դաշնակցության գործով», որի 40.000 էջը կազմել էր հատուկ կարևորության գործերով քննիչ Նիկոլայ Լիժինը (նրա հրահանգով 1909-10 թթ. ձերբակալվել է շուրջ 1000 հոգի, որոնցից բաց է թողնվել 696-ը)։
Ի դեպ, բանաստեղծի դատապաշտպանը Ալեքսանդր Կերենսկին էր, որը 1917-ին գլխավորելու էր ժամանակավոր կառավարությունը՝ ցարին գահընկեց անելուց հետո։
«Դաշնակցության գործը» 1912-ին տապալվեց՝ 94 հոգու արդարացրել են, 52-ին բաց թողել՝ նախնական կալանքը բավարար պատժաչափ ճանաչելով, 2-ը մահացել են, և ընդամենը մի քանի հոգի են դատապարտվել 4 տարվա ազատազրկման։ Ցարական դատարանն ունեցավ նաև բավարար արժանապատվություն, որ պատժի քննիչ Լիժինին, որը հետագայում խելագարվեց կամ հոգեկան հիվանդություն ձևացրեց ավելի մեծ պատժից խուսափելու համար:
Արդարացվածների թվում էր Թումանյանը։
Ընդ որում, դատարանում «ազգությամբ թուրք Մահմադ Վեքիլովը… հրաժարվում է իր և բոլոր թուրքերի անունից նախաքննության ընթացքում Թումանյանի դեմ տրված բոլոր ցուցմունքներից՝ վստահեցնելով, որ դրանք կորզվել են քննիչ Լիժինի ակնհայտ ճնշման և կեղծ լուրերի հիման վրա։ Վեքիլովը պնդում է, որ դատարան է եկել սեփական խիղճը հանգստացնելու և վկայելու, որ Թումանյանը «Ղազախում շրջում էր խաղաղասիրական նպատակներով»,- գրում է Սուսաննա Հովհաննիսյանը «Թումանյանի դատավարությունը» ուսումնասիրության մեջ։
Ահա թե ինչն է, որից զարմանալի անտեղյակ է հայ ընթերցողը, մեդիան՝ հեղափոխական, «կամավորական» Թումանյանից, որին խնամքով անտեսել ու էդպես մեզ է փոխանցել սովետական գրաքննիչ-գրականագիտությունը»:
23:59 15.06.2025
ԵՄ-ն կոչ է արել թույլ չտալ Իրանին միջուկային զենք ձեռք բերելԵՄ արտաքին գործերի նախարար Կայա Կալասը հայտարարել է ԵՄ դիրքորոշումը, որ Իրանին չպետք է թույլատրվի ձեռք բերել միջուկային զենք: «ԵՄ-ն ուշադիր հետևում է Մերձավոր Արևելքում տիրող իրավիճակին և իր խորը մտահոգությունն է հայտնում վտանգավոր սրման վերաբերյալ, որը սպառնում է անկայունացնել ամբողջ Մերձավոր Արևելքը։ ԵՄ-ն միշտ հստակ է եղել, որ Իրանին չպետք է թույլատրվի ձեռք բերել […] ...
23:30 15.06.2025
Իսրայելը հարվածել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարության շենքերից մեկինԻսրայելը հարվածել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարության շենքերից մեկին, վիրավորվել են մի քանի քաղաքացիական անձինք, այդ թվում՝ դիվանագետներ, հայտարարել է Իրանի արտաքին գործերի փոխնախարար Սաիդ Խատիբզադեն։ «Իսրայելի ռեժիմը դաժան հարձակում է գործել Իրանի արտաքին գործերի նախարարության շենքերից մեկի վրա, որը գտնվում է Թեհրանում։ Այս հարձակման հետևանքով վիրավորվել են մի քանի քաղաքացիական անձինք, այդ թվում՝ իմ […] ...
23:15 15.06.2025
Գատուզոն դարձել է Իտալիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչը2006 թվականի աշխարհի չեմպիոն Ջենարո Գատուզոն նշանակվել է Իտալիայի ֆուտբոլի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզիչ: Այս մասին հայտնել է ազգային հավաքականի մամուլի ծառայությունը: Ավելի վաղ Լուչիանո Սպալետին հայտարարել է Իտալիայի ազգային հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնից հեռանալու մասին, որը նա գլխավորում էր 2023 թվականից։ «Գատուզոն իտալական ֆուտբոլի խորհրդանիշ է, ազգային հավաքականի համազգեստը նրա համար երկրորդ մաշկի պես […] ...
23:06 15.06.2025
Իրանի զինված ուժերը կոչ են արել իսրայելցիներին լքել կարևորագույն ենթակառուցվածքային օբյեկտների տարածքներըԻրանի զինված ուժերի խոսնակը հայտարարություն է տարածել՝ կոչ անելով իսրայելցիներին լքել կարևորագույն ենթակառուցվածքային օբյեկտների մոտ գտնվող տարածքները: «Հարվածները կուղղվեն կարևորագույն օբյեկտներին, այդ թվում՝ ռազմական և անվտանգության կենտրոններին, որոշումների կայացման կենտրոններին և հրամանատարների շտաբներին», – ընդգծել է նա Իրանի պետական հեռուստատեսության եթերում։ Նշվել է, որ ստորգետնյա ապաստարանները չեն կարող համարվել հրեական պետության բնակչության համար անվտանգ վայր։ […] ...
22:55 15.06.2025
Նեթանյահուն հայտնել է, որ ԱՄՆ-ն օգնում է Իսրայելին հետ մղել Իրանի հարձակումներըՄիացյալ Նահանգներն օգնում է իսրայելական ուժերին՝ հետ մղելու Իրանի կողմից հրեական պետության դեմ ուղղված պատասխան հարվածները: Այս մասին հայտարարել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն Fox News հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում: «Ես խորապես շնորհակալ եմ նախագահ Թրամփի՝ Իսրայելը պաշտպանելուն օգնելու որոշման համար», – շեշտել է նա՝ պատասխանելով այն հարցին, թե արդյոք ամերիկյան կողմը հրեական պետությանը տրամադրում է […] ...
22:45 15.06.2025
Նեթանյահուն հայտարարել է Իրանի հետախուզության ղեկավարին չեզոքացնելու մասինԻսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն կիրակի օրը հայտարարեց, որ Իսրայելը չեզոքացրել է Իրանի հետախուզության ղեկավարին և նրա տեղակալին։ «Կարող եմ ձեզ ասել, որ մի քանի րոպե առաջ մենք նաև հարվածեցինք Թեհրանում գտնվող հետախուզության բարձրաստիճան պաշտոնյային և նրա տեղակալին։ Մենք թիրախավորում ենք ռազմական օբյեկտներ, միջուկային օբյեկտներ», – ասել է Նեթանյահուն Fox News-ին։ Նա հավելել է, որ Իսրայելի […] ...
