23:51 24.04.2019
Մուսալեռցի Կիրակոս և Հայկուհի Ջամբազյանները մանկահասակ երեխաներ էին, երբ թուրքը խաթարեց նաև մուսալեռցիների անդորրը: Բիթյաս գյուղում ծնված այս երեխաները ևս հայտնի հերոսամարտի բովով անցան, հասան մինչև Այնճար: Ճակատագիրը հետագայում նրանց միավորեց, 6 զավակ ունեցան:
Երբ ֆրանսիական բանակը 20 տարով վերցրել էր Մուսա լեռան տարածքը, շատերը, այդ թվում նաև նրանք, վերադարձան հայրենիք, բայց 1946 թ․-ին պայմանագրի ժամկետը լրանալուց հետո շատերը լքեցին Մուսա լեռը՝ իրենց հետևից այրելով այն ամենը, ինչ կարող էր բաժին հասնել թուրքերին: Իսկ այն անհրաժեշտ իրերը, որ հնարավոր է վերցնել իրենց հետ, տեղափոխեցին Այնճար, որտեղ երկար չմնացին: Ջամբազյանները ևս մեծ հայրենադարձության մաս կազմեցին ու տեղափոխվեցին Հայաստան: Այսօր մուսալեռցի ամուսինների 6 զավակներն ապրում են տարբեր երկրներում՝ Լիբանանում, Կանադայում, Հայաստանում…
Ամենափոքր որդին՝ 61-ամյա Մեսրոպ Ջամբազյանը, հայրենիքում է ապրում ու աշխատում, մասունքները, որ մնացել են մուսալեռցի ծնողներից, ոչ միայն հուշերն են, այլև դրանք մարմնավորող բազմաթիվ իրեր, որոնք նրանք բերել են Հայաստան: Հենց այդ մասին էլ SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում պատմում է Մեսրոպ Ջամբազյանը:
«Դրանք մեզ համար շատ թանկարժեք են, որովհետև դրանք ոչ միայն իրեր են, այլև պատմություն կա, էնտեղ կան և՛ կենցաղային իրեր, և՛ փամփշտակալներ, կաղապարներ ինքնաշեն, Աստվածաշունչներ կան: Կա շատ հին Աստվածաշունչ, որ երբ թուրքերը արգելել են հայերին խոսել հայերեն, տպագրել են թուրքերեն բառերով, բայց հայատառ: Պատարագները արել են թուրքերեն, բայց հայատառ, մարդիկ պահել են իրենց հավատն ամեն գնով, և հիմա դրանք ոչ միայն իրեր են, այլև հիշեցնում են այն օրերը, երբ հայրս պատմում էր այդ ամենի մասին»,-պատմում է Ջամբազյանը:
Նա հիշում է նաև այդ պատմություններից, թե ինչպես 1939թ․-ին տեղափոխվեցին Այնճար, այնուհետ կաթողիկոս Չորեքչյանը հայտարարեց հայրենիքի բնակեցման անհրաժեշտության մասին, իր ծնողներն առաջիններից էին, որ արձագանքեցին:
«Ամեն ինչ թողեցին, եկան Հայաստան, որպեսզի շենացնեն, այն ժամանակ Հայաստանի բնակչությունը սակավացավ, որովհետև ֆաշիստական բանակի հետ կռվում շատերը զոհվեցին, զրկանքներ կրելով եկան Հայաստան հայրս, մայրս, ոչ մի անգամ չփոշմանեցին»:
Եկան՝ իրենց հետ բերելով այն ամենը, ինչ հնարավոր էր, քանի որ նրանց հայտնել էին, որ Հայաստանում պայմաններ չկան, բերել էին նաև բազմաթիվ կենցաղային իրեր, որոնցից շատերն այսօր Ջամբազյանների տանը պահվում են որպես մասունքներ, բայց մեկը կա, որ նրանց հիշեցնում է Մուսա լեռան հարիսայի համը:
«Չենք կիրառում պղնձից պատրաստված իրերը, շերեփներ, ղազաններ, մեծ ու փոքր թասեր, ջրամաններ: Բայց մի ղազան կա, որ մինչև հիմա օգտագործում ենք բլղուր խաշելու համար, և դրա մեջ, երևակայեք, շատ ավելի համեղ է լինում, քան մյուս տարաների մեջ»:
Կան նաև փամփուշտ պատրաստելու կաղապարներ, որոնք ամենայն ճշգրտությամբ են պատրաստվել, այն էլ ձեռքով:
«Չի եղել նման տեխնիկա, բայց ինչ ճշգրտությամբ պատրաստել են, ու հայրս պատմում էր, որ նույնիսկ վառոդ էին սարքում ծծմբով, որպեսզի կռվեն թուրքերի դեմ»:
Հետագայում այս արհեստը նրա եղբայրը կիրառել է նաև Արցախյան պատերազմի ժամանակ․
«Ավագ եղբայրս Արցախյան պատերազմի ժամանակ զինագործ էր, մետաղագործ, ուսանողական ավտոմատներ կային դպրոցներում, բերում էին գործարան, սարքում էր մարտական, ուղարկում էին Արցախ, որպեսզի կռվեին, առաջին օրերին, երբ որսորդական հրացաններով էին պաշտպանվում»:
Նախնիներից հասած ամեն մի առարկա թանկ է, դրանք մեծ մասամբ կպահպանեն տանը, սակայն կան բաներ, որոնց հետագա պահպանման մասին հարկ է հոգալ․
«Մանավանդ գրքերը մնալով փչանում են, մասնատվում են, 1800-ականների տպագրության են, կուզենայի հանձնել Մատենադարան, կամ որևէ թանգարանի, որպեսզի չկորեն»,- ասում է ցեղասպանություն ապրած մարդկանց զավակը:
13:26 20.05.2024
Իրանի ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար է նշանակվել13:05 20.05.2024
Օդի ջերմաստիճանը առաջիկա օրերին կբարձրանա, հետո կրկին կնվազի12:57 20.05.2024
Իրանում հնգօրյա սուգ է հայտարարվել Ռայիսիի մահվան կապակցությամբ12:50 20.05.2024
Չավին ասել է, որ Լապորտան վստահում է իրեն, ոչինչ չի փոխվել12:44 20.05.2024
Անցած 3 օրում ոստիկանները բացահայտել են հանցագործության 200 դեպք12:23 20.05.2024
Դանակահարել էր Իջևանի անտառտնտեսության պարեկին12:17 20.05.2024
Յուրգեն Կլոպը պատրաստվում է երկարատև ընդմիջման12:10 20.05.2024
Երևանը կունենա նոր Գլխավոր հատակագիծ12:04 20.05.2024
Երևանի մետրոպոլիտենում տեղադրվել են նոր անցարգելներ11:30 20.05.2024
Սևանա լճի հիդրոլոգիական ռեժիմը մայիսի 13-19-ը11:24 20.05.2024
ՈւԵՖԱ-ն պարտքերի պատճառով պատժել է 13 ակումբների11:19 20.05.2024
«Մերսեդեսի» 16-ամյա ուղևորը մահացել է11:14 20.05.2024
Ուսման հրավեր՝ Սլովակիայի բուհերում սովորելու նպատակով10:48 20.05.2024
ՃՏՊ Տափերական գյուղի մոտակայքում. կան տուժածներ10:35 20.05.2024
Մեքենայում հայտնաբերվել են ատրճանակներ, փամփուշտներ, պահեստատուփեր10:28 20.05.2024
Մբապեն 520 հազար եվրոյով գնել է Պելեի դիմանկարը09:54 20.05.2024
ՀՀ ԱԽ քարտուղարն աշխատանքային այցով կմեկնի Կատար09:42 20.05.2024
Հարի Քեյնը՝ Բունդեսլիգայի լավագույն ռմբարկու09:33 20.05.2024
Գործակարգավարական խորհրդակցություն՝ Երևանի քաղաքապետարանում09:29 20.05.2024
Իրանի կառավարությունը նախագահի մահից հետո արտահերթ նիստ կանցկացնի09:17 20.05.2024
«Վայքը» հանդես կգա ՈւԵՖԱ-ի սիրողական լիգայում09:04 20.05.2024
Ով է փոխարինելու Իրանի նախագահին այդ պաշտոնում08:40 20.05.2024
Ֆիլ Ֆոդենը՝ ԱՊԼ-ի լավագույն ֆուտբոլիստ08:18 20.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է08:03 20.05.2024
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ23:35 19.05.2024
Ճշտվել է Ռաիսիի ուղղաթիռի գտնվելու վայրը․ Tasnim23:31 19.05.2024
Տիգրան Բարսեղյանը գեղեցիկ գոլ է խփել «Սլովանի» կազմում23:06 19.05.2024
Հրդեհ Հրազդանի կիրճում22:50 19.05.2024
Դիեգո Ռոսի Մարաշլյանը հերթական գոլն է խփել «Կոլամբուսի» կազմում22:13 19.05.2024
«Բայերն» առաջին անգամ ստացել է Բունդեսլիգայի չեմպիոնական տիտղոսը22:01 19.05.2024
Հնդկաստանը աղոթում է Ռաիսիի և նրա շրջապատի բարօրության համար․ Մոդի21:40 19.05.2024
Խամենեին հուսով է, որ Ռաիսին ողջ է մնացել ուղղաթիռի վթարից21:33 19.05.2024
Սպերցյանի գոլը նպաստել է «Կրասնոդարի» հաղթանակին21:28 19.05.2024
Բախվել են ավտոմեքենաներ․ կան տուժածներ21:14 19.05.2024
Իգա Շվյոնտեկը՝ Հռոմի «Մասթերսի» կանանց մենախաղի հաղթող19:14 19.05.2024
Իրանի նախագահի և արտգործնախարարի կյանքը «վտանգի տակ է»․ Reuters18:27 19.05.2024
Պետք չէ անտեսել Մեսսիի տարիքը. Խերարդո Մարտինո18:09 19.05.2024
Էբրահիմ Ռաիսիին տեղափոխող ուղղաթիռը կոշտ վայրէջք է կատարել Իրանում15:55 19.05.2024
Ալյասկայում ինքնաթիռ են հայտնաբերել, որտեղ կա 2 դի15:27 19.05.2024
Հայտնի են Հռոմի «Մասթերս» ATP-1000 մրցաշարի եզրափակչի մասնակիցները14:45 19.05.2024
Ինչպիսի եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին08:44 27.04.2024
Շունը կանաչ ձագ է լույս աշխարհ բերելԱՄՆ-ում շունը կանաչ մորթիով ձագ է լույս աշխարհ բերել։ Այս մասին հայտնում է Newsweek-ը։ Ֆլորիդայում ծնվել է Գոլդեն ռետրիվեր քոթոթ: Տերերը խոստովանել են, որ Գոլդեն ռետրիվերների հետ աշխատելու 17 տարիների ընթացքում երբեք չեն հանդիպել քոթոթների վառ կանաչ գույնի: Ինչպես ասել է սելեկցիոները, այս երևույթն առաջանում է պլասենցայում պարունակվող բիլիվերդինի՝ կանաչ լեղու պիգմենտի պատճառով։ Այն կանաչեցնում […] ...
20:50 23.04.2024
Կոլումբիայի քաղաքապետերից մեկի տաբատն ընկել է բեմի վրա ելույթի ժամանակ. պահը ֆիքսվել է տեսանյութումԿոլումբիայի Սաբանալարգա քաղաքի քաղաքապետ Խորխե Էլիաս Չամսի տաբատն ընկել է հագից բեմի վրա ելույթ ունենալիս. պահը ֆիքսվել է տեսանյութում։ Այս մասին հրապարակումը հայտնվել է Gestion Colombia ամսագրի X հարթակում: Դեպքը տեղի է ունեցել, երբ պաշտոնյան դպրոցում հանդես է եկել հանդիսավոր ելույթով: Հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես է նրա տաբատն ընկնում, և նա բեմում մնում […] ...
18:00 14.04.2024
Նովոսիբիրսկում «պարող» տրամվայը վախեցրել է բնակիչներինՆովոսիբիրսկում թիվ 10 տրամվայը, որում ուղեւորներ են եղել, շարժվելիս սկսել է ճոճվել, ինչը վախեցրել է կողքով անցնող վարորդներին։ Տեսանյութը հրապարակել է «AST-54 Black» Telegram ալիքը։ Կադրերում երեւում է, որ մեքենան բարձր ամպլիտուդով օրորվում է։ Մեկնաբանություններում տրանսպորտը ստացել է «պարող տրամվայ» մականունը։ ...
23:10 13.04.2024
Անտարկտիդայում նկարահանվել է հարյուրավոր պինգվինների առաջին լողալըԵզակի կադրեր են ստացվել Անտարկտիդայում՝ ուղղաթիռի միջոցով։ Ուղղաթիռի ուղևորներն ականատես են եղել կայսերական պինգվինների կյանքի ամենակարեւոր պահերից մեկին: Յոթ հարյուր ճտերը միաժամանակ շարք են կազմել առաջին անգամ լողալու համար: Հասուն տարիքի անցումը տեղի է ունենում այսպես՝ պինգվինները հերթով ցատկում են 15 մետրանոց ժայռից սառը ջուրը, մնացածները դիտում ու սպասում են։ Նորեկները մի քանի վայրկյան անցկացնում […] ...
08:29 09.04.2024
Նկարահանվել է սպիտակ արջերի խաղըՌուսական ատոմային «Յամալ» սառցահատի անձնակազմին հաջողվել է նկարահանել բևեռային արջերի խաղը։ Կադրերը հրապարակվել են Atomflot Telegram ալիքում։ Տեղադրված լուսանկարներում երևում է, որ կենդանիները կատակով կռվում են, ճանկռում են սառցե բլոկները և գլորվում ձյան մեջ։ Հստակեցվում է, որ արջերին բռնել են Օբ ծովածոցի տարածքում։ «Կենդանիները կես ժամ կեցվածք են ընդունել նավաստիների համար»,- ասել է FSUE Atomflot-ի […] ...
08:51 09.03.2024
Սինխրոն թարգմանիչը չի կարողացել թարգմանել լրագրողի հարցը Զելենսկուն և Էրդողանի խոսքերըՄարտի 8-ին, համաժամանակյա թարգմանիչը չի կարողացել Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկուն պատշաճ կերպով թարգմանել Թուրքիայի ղեկավար Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի խոսքերը և Ստամբուլում պետությունների ղեկավարների հանդիպումից հետո մամուլի ասուլիսի ժամանակ լրագրողի հարցը։ Էրդողանի խոսքերի որակյալ թարգմանության փոխարեն Զելենսկին ստիպված է եղել լսել կրկնություններ և դադարներ։ Միջադեպտ տեղի է ունեցել, և երբ ուկրաինացի առաջնորդին հարց է ուղղել թուրք […] ...