Զբաղվածության ոլորտի «ճանապարհային քարտեզ» կհրապարակվի. Վիկտորյա Այդինյանը՝ «Աշխատիր, Հայաստան» արշավի մասին

«Աշխատիր, Հայաստան» արշավի նպատակը զբաղվածության ոլորտում առկա բոլոր ծրագրերի, նաև քաղաքականության համակարգումն է ու պետության համար ռազմավարական այն ուղղությունների կանխանշումը, որոնց ուղղությամբ պետական մարմինները, մասնավորի հետ համագործակցությամբ, անելիք ունեն: Այս մասին SHANTNEWS.am-ի հետ զրույցում նշեց ՀՀ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի օգնական Վիկտորյա Այդինյանը:

Նա տեղեկացրեց՝ մայիսի 15-ին փաստաթուղթ է հրապարակվելու, որն ուղենշային է լինելու:

«Դա ռազմավարություն կամ հայեցակարգ չէ, այլ ավելի շատ գործողությունների ծրագիր՝ ճանապարհային քարտեզի նման: Հրապարակվելուց հետո յուրաքանչյուր գերատեսչության համար հստակ ծրագրեր կսահմանվեն, ուղենիշներ՝ հստակ թիրախներով, որոնց ուղղությամբ յուրաքանչյուր պետական գերատեսչություն, հիմնականում՝ կրթության և գիտության, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունները, յուրաքանչյուրն իր մասով պիտի աշխատանքներ սկսեն տանել, հետագայում նաև առաջիկա տարվա ընթացքում մշակվելու է նաև զբաղվածության պետական ռազմավարություն, որը պիտի հիմնվի հենց այս ծրագրում սահմանված սկզբունքների ու ռազմավարական ուղենիշների վրա»,- ասաց նա:

Հարցին՝ թիրախային խմբեր կա՞ն, նա պատասխանեց, որ ծրագիրը կոնկրետ տարիքային խմբի համար թիրախավորված չէ, յուրաքանչյուր տարիքային խմբի համար իրեն հատուկ ծրագրեր է նախատեսվում մշակել, սակայն, հաշվի առնելով այն խնդիրները, որոնց բախվում են երիտասարդները, ու առհասարակ, գործազուրկների մեջ ամենամեծ թիվը հենց երիտասարդներինն է՝ պայմանավորված կրթություն-աշխատաշուկա թույլ կապով, փորձի բացակայությամբ և այլն, հատկապես երիտասարդների համար է նախատեսվում որոշակի ծրագրերի իրականացում:

«Եթե մյուսների համար ծրագրեր առաջարկվում են, ապա հենց հատուկ երիտասարդների համար առկա ծրագրերը քիչ են, մյուս կողմից էլ շեշտադրում է կատարվում շարունակական կրթության վրա, որն արդեն 40-50 տարեկան և ավելի բարձր տարիք ունեցող անձանց համար է: Շուկայում պահանջները պարբերաբար փոխվում են, և, հաշվի առնելով նաև տնտեսության կառուցվածքային փոփոխությունները, անընդհատ կարողություններ ու նոր հմտություններ ձեռք բերելու անհրաժեշտություն է լինում»,- ասաց նա՝ նշելով, որ այդ իսկ պատճառով վերամասնագիտացման հնարավորությունները պետք է ավելի մատչելի դառնան հատկապես ավելի բարձր տարիք ունեցող անձանց համար:

Հետաքրքրվեցինք՝ ինչ-որ տվյալներ ունե՞ն, կա՞ պատկեր՝ Հայաստանում զբաղվածության ինչ մակարդակ է, Այդինյանն ասաց, որ պատկերը կա, շուտով կհրապարակվեն 2018թ. աշխատաշուկայի 2018թ. տվյալները ըստ պետական վիճակագրական կոմիտեի, սակայն 2016-2017թթ. տվյալները, միջազգային կազմակերպությունների վերլուծությունները հաշվի առնելով՝ հստակ պարզ է դառնում, թե որ խմբերում, որ մարզերում ավելի մեծ խնդիր կա:

«Ակնհայտ է, թե կրթության հետ կապված ինչ խնդիրներ կան, այսինքն՝ այն վերլուծական նյութը, որ կա, լիովին պատկերն արտացոլում է, բայց ավելի խորքային վերլուծության կարիք կա: «Աշխատիր, Հայաստան»-ի շրջանակներում նշելու ենք այն ուղղությունները, որտեղ մի կողմից տվյալների հավաքագրման, մյուս կողմից՝ առկա տվյալների վերլուծության կարիք կա, բացի քանակականից, նաև որակական վերլուծություն կատարելու անհրաժեշտություն կա, որ հասկանանք ավելի խորքային պատճառները, նոր քաղաքականություն մշակենք, քանի որ նախկին քաղաքականությունը հաճախ մշակված է եղել հիմնականում առկա տվյալների վրա՝ առանց կոնկրետ փաստերի խորքային վերլուծության վրա հիմնվելու, դա հիմա խնդիր է»,- ասաց նա:

Այդինյանը նշեց, որ նույն խնդիրն առկա է պետպատվերի իջեցման ժամանակ, մասնավորեցրեց՝ խոսքը բուհերում անվճար տեղերին է վերաբերում, նաև չեն կարողանում հասկանալ՝ շուկայի պահանջը որն է, դրա համար էլ կառուցվածքային գործազրկություն է առաջանում, երբ մի կողմից կա շրջանավարտների մեծ բանակ,  մյուս կողմից էլ շուկայում կան բարձր որակավորում կամ ոչ այնքան բարձր որակավորում պահանջող մասնագիտությունների թափուր հաստիքներ, որոնք ոչ մի կերպ մասնավորը չի կարողանում լցնել:

«Սոցհարցումները ցույց են տալիս՝ շատ դեպքերում երիտասարդները նշում են, որ ուսումից հետո հավելյալ վերապատրաստման կարիք ունեն, գործատուներն ասում են, որ շրջանավարտներից խուսափում են, քանի որ իրենց նոր գիտելիքներ, նոր հմտություններ տալու կարիք կա, ինչը ցույց է տալիս կրթության համակարգի բացը, այսպիսի բազմաթիվ խնդիրներ ունենք»,- նշեց Այդինյանը՝ ասելով, որ իրենք խնդիրների մի մասի դեպքում հստակ լուծումներ տեսնում են, մյուսների մասով հավելյալ վերլուծության կարիք կա, ուստի պետք է հասկանալ առկա վիճակը, նշել այն ուղղությունները, որոնցում պետությունն անելիք ունի:

Փոխվարչապետի օգնականը խնդիրների շարքում մատնանշեց նաև այն, որ ամբողջական տվյալ չկա շուկայի պահանջարկի վերաբերյալ, ասաց՝ հիմնական շեշտադրումը պիտի լինի կրթությունը, որովհետև պետության ուղղակի գործառույթը չէ աշխատատեղերի հիմնումը, ուստի մի կողմից պիտի կրթության որակը բարելավեն, որ յուրաքանչյուր անձ, ավարտելով և ունենալով կոնկրետ դիպլոմ, վստահ լինի, որ իրացվելու է աշխատաշուկայում, իսկ եթե մասնագիտությամբ աշխատանք չգտնի, ի վիճակի է լինելու հիմնել իր բիզնեսը:

«Պետությունը չի հիմնում աշխատատեղեր, բայց կան թափուր հաստիքներ, պետության խնդիրը պետք է լինի աշխատանք փնտրող անձ-թափուր հաստիք լավագույն համադրությունն ապահովելը: Պիտի օգնենք մասնավորին՝ աշխատաշուկայում գտնել այն լավագույն մասնագետներին, որ լավագույնս կարող են կատարել պահանջվող առաջադրանքները, իսկ եթե նման անձ չկա, մասնավորի հետ համագործակցությամբ ստեղծենք կամ վերամասնագիտացման միջոցով ապահովենք տվյալ կադրերի առկայությունը՝ բացառապես ելնելով պետության գործառույթներից»,- ասաց Այդինյանը: