Պանկիսի կիրճի բնակիչները Վրաստանի իշխանությանը հիշեցրել են չեչենների պայքարի մասին

Միջադեպի պատմությունը

Պանկիսի կիրճում մահվան ելքով հատուկ գործողությունը կարող է ապակայունացնել իրավիճակը Վրաստանում: 2017թ դեկտեմբերի 27-ին Պանկիսի կիրճում Վրաստանի Պետանվտանգության ծառայությունը հայտնի ահաբեկիչ Ահմեդ Չատաևին օգնություն ցուցաբերած անձանց ձերբակալելու նպատակով հատուկ գործողություն էր իրականացրել: Ձերբակալվել էր 4 կասկածյալ, հինգերորդը՝ 19-ամյա Թամիրլան Մաչալիկաշվիլիին, ծանր վիրավորվել էր գլխից և ուսից: Պաշտոնական վարկածով, նրան վիրավորել էին այն պահին, երբ հայտնվել էր սեփական տան դռան մոտ՝ նռնակը ձեռքին: Երիտասարդին վիրահատել էին Թբիլիսիում: Միջադեպից 2 շաբաթ անց՝ Թուրքիա բուժման մեկնելու նախօրյակին նա մահացել էր:

Որդեկորույս հայրը, ինչպես նաև կիրճի ավագանին տվյալ փուլում զերծ են մնացել որևէ գործողություններից: Հայրը, օբյեկտիվ հետաքննության ակնկալիքով, վստահություն է հայտնել իշխանություններին՝ պահանջելով պատժել որդու վրա կրակած հատուկ ջոկատայինին: Հույսերը չարդարանալու դեպքում նա խոստացել է անձամբ հաշվեհարդար տեսնել, իր իսկ մեկնաբանությամբ, իրավասությունները չարաշահած հատուկ ջոկատայինի նկատմամբ:

«Հակառակ դեպքում, քանի դեռ շնչում եմ, չարքի պատկերով կներկայանամ այդ մարդուն, հողի տակից էլ կհանեմ: Այնպես չանեն՝ ընտանյոք հանդերձ վերացնեմ»,-սպառնացել է Թամիրլանի հայրը՝ Մալխազ Մաչալիկաշվիլին:

Նա նաև հիշեցրել է ոչ վաղ անցյալում 146 մլն-ոց Ռուսաստանի դեմ կռվող 1 մլն չեչենների պայքարի ու իր վճռականության մասին:

Պանկիսի կիրճի յուրահատկությունները

Պանկիսի կիրճը գտնվում է Կախեթիայի բարձրադիր շրջանում: 60կմ երկարությամբ հատվածում սահմանակից է ՌԴ-ին: Այնտեղ հիմնականում բնակվում են 16-19-րդ դարերում Չեչնիայից վերաբնակեցված էթնիկ չեչեններ, որոնց այստեղ անվանում են քիստեր: Նրանք միշտ չէ, որ խաղաղ հարաբերությունների մեջ են եղել տեղաբնակների հետ:

20-րդ դարի 90-ականներից սկսած՝ ռուս-չեչենական պատերազմից մինչև 2008 թվականը կիրճը չեչեն գրոհայինների համար ծառայել է որպես ռազմաբազա:

Սիրիայում ծագած հակամարտության ժամանակ Պանկիսի կիրճի տասնյակ երիտասարդներ համալրել էին ԻՊ-ի շարքերը, գրավել բարձր դիրքեր: Նախնական տվյալներով՝  ավելի քան պանկիսցի 20 երիտասարդ է զոհվել կիրճում:

Ապացույցներ և հակափաստարկներ Մաչալիկաշվիլիի՝ ահաբեկչական խմբի հետ ունեցած կապի մասին

Վրաստանի ՊԱԾ-ն կիրճում հատուկ գործողություններից օրեր անց ապացույցներ էր ներկայացրել կիրճում ձերբակալված անձանց, Թամիրլան Մաչալիկաշվիլիի ու Թբիլիսիում նոյեմբերի 22-ին հատուկ գործողությունների արդյունքում վերացված Ահմեդ Չատաեվի ու նրա ահաբեկչական խմբի հետ ունեցած կապի մասին:

Թբիլիսիում Չատաևի ապաստանած բնակարանում մահացած Մաչալիկաշվիլիի անունով տեղական և արտասահմանյան բանկային հաշիվներ են գտել: Մինչդեռ վերջինիս փաստաբանները խոսում են երիտասարդի անմեղության մասին՝ ներկայացնելով իրենց փաստարկները, թե նռնակը, որը ցանկացել էր պայթեցնել Մաչալիկաշվիլին, հայրը ժամեր անց հայտնաբերել էր դիակից հեռու՝ առանց արյան հետքերի՝ բերելով այլ փաստեր:

Վերլուծաբաների տեսլականը՝ հիմնախնդիրն առանց ցնցումների կարգավորելու համար

Վրաստանում քաղաքական վերլուծաբանները միանշանակ խոսում են Պանկիսի կիրճում իրավիճակի լարման անթույլատրելիության մասին: Կովկասի հարցերով վերլուծաբան Մամուկա Արեշիձեն համոզված է, որ Պանկիսի կիրճում ծավալվելիք հետագա իրադարձություններն ամբողջությամբ կախված են հետաքննության արդյունքներից: Նրա դիտարկմամբ, հասարակական մի շարք կազմակերպություններ խոսում են իշխանությունների կողմից պատվիրված սպանության մասին՝ ջուր լցնելով Մաչալիկաշվիլիի հարազատների ջրաղացին: Նա համոզված է, որ Պանկիսի կիրճում հետագա բարդություններից հնարավոր կլինի խուսափել, եթե իշխանությունները կարողանան կիրճի և Վրաստանի ողջ բնակչությանը մատչելի, հասկանալի ձևով բացատրել, թե իրականում ինչ էր տեղի ունեցել այնտեղ:

Վրաստանի իշխանությունները հիմքեր ունեն ենթադրելու, որ որոշ շահարկումների հետևանքով փորձ կարվի հիմնախնդիրը տեղափոխել էթնիկ դաշտ, ինչը վարչապետ Գեորգի Կվիրիկաշվիլիի համոզմամբ, անթույլատրելի է և լի վտանգներով: