19:40 07.02.2022
Աստղագետների միջազգային խումբը՝ Լյովենի կաթոլիկ համալսարանի (KU Leuven) հետազոտողների գլխավորությամբ, հայտնաբերել է, որ, ոչնչանալով, աստղերի որոշ տեսակներ կարող են մոլորակներ ձևավորել: Այս մասին հաղորդվում է ուսումնական հաստատության կայքում։
Մինչ այժմ համարվում էր, որ համակարգերի մեծ մասում մոլորակները ծնվում են իրենց աստղերից անմիջապես հետո: Ինչպես գիտեք, մեր Արևը սկսել է այրվել 4,6 միլիարդ տարի առաջ, և հաջորդ միլիոն տարիների ընթացքում աստղի շուրջ նյութը խտացել և առաջացրել է նախամոլորակային սկավառակ:
Հենց այդպես են ծնվել մոլորակները, այդ թվում՝ Երկիրը, սակայն փոշու և գազի նման սկավառակները պարտադիր չէ, որ շրջապատեն նորածին աստղերը։ Նախկին հետազոտությունները ցույց են տվել, որ դրանք կարող են զարգանալ նաև երկուական աստղերի շուրջ, որոնցից մեկը մահանում է:
Երբ մոտենում է միջին չափի աստղի գոյության ավարտը, այն իր մթնոլորտի արտաքին մասը դուրս է նետում տիեզերք, որից հետո դանդաղորեն անհետանում է, այսպես կոչված, սպիտակ թզուկի տեսքով:
Երկուական աստղերի դեպքում երկրորդ աստղի գրավիտացիոն ձգողականությունը հանգեցնում է նրան, որ մեռնող աստղի կողմից արտանետվող նյութը ձևավորում է հարթ պտտվող սկավառակ, որը նման է երիտասարդ աստղերի շուրջ տեսած նախամոլորակային սկավառակներին:
Astronomy & Astrophysics ամսագրում հրապարակված նոր ուսումնասիրությամբ գիտնականները ցույց են տվել, որ այսպես կոչված զարգացած երկուական աստղերը շրջապատող սկավառակները հաճախ ցույց են տալիս մոլորակների առաջացման նշաններ:
Իրենց դիտարկումների ընթացքում նրանք հետազոտել են 85 երկուական աստղային համակարգեր, և նշված երևույթները հայտնաբերվել են դրանցից տասի ինֆրակարմիր պատկերների վրա:
«Մեր ուսումնասիրած սկավառակների էվոլյուցիայի երկուականների 10 տոկոսում մենք տեսնում ենք մեծ սկավառակի խոռոչ: Սա նշան է, որ այնտեղ ինչ-որ բան լողում է, որը հավաքել է ամբողջ նյութը խոռոչի շրջանում»,- ասում է հոդվածի առաջին հեղինակ աստղագետ Ժակ Կլուսկը:
Նա նաև ավելացրել է, որ նման համակարգերում մահացող աստղի մակերեսին շատ քիչ ծանր տարրեր կան, օրինակ՝ երկաթը։ Սա խոսում է այն մասին, որ այս տարրերով հարուստ փոշու մասնիկները որսացել են մոլորակի կողմից:
Կլուսկը չի բացառում, որ այս կերպ մի քանի մոլորակներ կարող են գոյանալ երկուական աստղերի շուրջ։
Եթե աստղագետների դիտարկումները վերջնականապես հաստատվեն, ապա մոլորակների առաջացման վերաբերյալ ներկայիս գիտական տեսակետները ճշգրտման կարիք կունենան։
«Մոլորակների ձևավորման այս անսովոր ձևի հաստատումը կամ հերքումը աննախադեպ փորձություն կլինի ներկայիս տեսությունների համար»,- ասում է աստղագիտության ինստիտուտի ղեկավար պրոֆեսոր Հանս Վան Վինկելը:
Իրենց վարկածը ստուգելու համար աստղագետները մտադիր են օգտագործել Չիլիի Եվրոպական հարավային աստղադիտարանի մեծ աստղադիտակները:
17:17 30.04.2025
Սպարտակիադա` 7-12-րդ դասարանների աշակերտների մասնակցությամբ
17:10 30.04.2025
Պետությանը պատճառվել է 330 միլիոն դրամի վնաս․ ՔՈԳՎ հերթական բացահայտումըՔրեական ոստիկանության կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի վարչության ծառայողները ստացել էին օպերատիվ տեղեկություն, որ սահմանափակ պատասխանատվությամբ մի ընկեության 38-ամյա տնօրենը, Արմավիրի մարզի Նոր Արտագերս գյուղում գտնվող` իրեն և ազգականին պատկանող ընդհանուր 3,1 հեկտար հողամասերում, 2024 թվականի հունվարից մինչ օրս, ձկնաբուծարան կառուցելու պատրվակով, առանց հատուկ թույլտվության կազմակերպել է ապօրինի արդյունահանում: Պարզվել է, որ այս ընթացքում արդյունահանած շուրջ […] ...
17:00 30.04.2025
Օպերատիվ իրավիճակը հանրապետությունում ապրիլի 29-30-ըԲացահայտվել է 85 հանցագործություն, որոնցից 1-ը՝ նախկինում կատարված: Մասնավորապես՝ 20 դեպք՝ տրանսպորտային միջոց վարելու իրավունքից զրկված կամ այդ իրավունքը կասեցված կամ այդ իրավունքը չունեցող անձի կողմից տրանսպորտային միջոց վարելու, 9 դեպք՝ թմրանյութի հայտնաբերման, 7-ական դեպք՝ մարմնական վնասվածք պատճառելու և խարդախության, 6 դեպք՝ ֆիզիկական ներգործության, 4-ական դեպք՝ հոգեկան ներգործության, անձնական ունեցվածքի գողության և գույքը ոչնչացնելու կամ […] ...
16:54 30.04.2025
Հայաստանի քաղաքների մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը՝ ապրիլի 20-26-ը«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը ներկայացրել է քաղաքների մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը ապրիլի 20-26-ը։ Մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան. Վանաձոր քաղաքում՝ Ծատուրյան փողոցի հարակից տարածք՝ գրեթե ամբողջ շաբաթ, Վարդանանց փողոցի հարակից տարածք՝ ապրիլի 21-ին և 23-ին, Հերացի փողոցի հարակից տարածք՝ գրեթե ամբողջ շաբաթ։ Ալավերդի քաղաքում՝ Սանահին սարահարթ, Գայի փողոցի հարակից տարածք՝ […] ...
16:51 30.04.2025
Մհեր Գրիգորյանն Ուզբեկստանի փոխվարչապետի հետ զրույցում կարևորել է համատեղ ներդրումային ծրագրերի ակտիվացումըՈւզբեկստանի Հանրապետություն կատարած աշխատանքային այցի շրջանակներում փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը Տաշքենդում հանդիպում է ունեցել Ուզբեկստանի Հանրապետության փոխվարչապետ Ջամշիդ Խոջաևի հետ: Զրուցակիցները երկուստեք ընդգծել են երկկողմ առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման համար առկա մեծ ներուժը իրացնելու անհրաժեշտությունը, կարևորել այս ոլորտում բիզնես շրջանակների միջև շփումների և համատեղ ներդրումային ծրագրերի ակտիվացումը: ...
16:48 30.04.2025
Պակիստանն ուժեղացնում է զորքերի մարտական պատրաստվածությունը Հնդկաստանի հետ վերահսկողության գծի երկայնքովՊակիստանը ուժեղացրել է զորքերի պատրաստությունը Քաշմիրում Հնդկաստանի հետ շփման գծի սահմանի երկայնքով՝ ռազմական լարվածության աճի ֆոնին: Այս մասին հայտնում է The Economic Times-ը։ Պակիստանը հակաօդային պաշտպանության և էլեկտրոնային պատերազմի միջոցներ է տեղակայել սահմանային գծի Սիալկոտ հատվածում: Բանակը վերադասավորում է տանկային և հետևակային դիվիզիաները, ինչպես նաև զորամասերի ինտենսիվ զորավարժությունները։ Պակիստանի վարչապետ Շեհբազ Շարիֆը երեքշաբթի օրը ՄԱԿ-ի […] ...
16:45 30.04.2025
Բռնության ցանկացած դրսևորում խիստ անընդունելի և դատապարատելի է․ ՄԻՊՄարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանի հանձնարարությամբ աշխատակազմում սկսվել է ուսումնասիրություն Նոր Նորք վարչական շրջանի ղեկավարի աշխատակազմում տեղի ունեցած միջադեպի առնչությամբ։ Պաշտպանի հանձնարարությամբ, արագ արձագանքման խումբ է մեկնել Նոր Նորքի ոստիկանության բաժին՝ հանդիպելու Արթուր Չախոյանին և ձերբակալված այլ անձանց։ Պաշտպանի ներկայացուցիչներն առանձնազրույց են ունեցել նաև Արթուր Չախոյանի փաստաբանների հետ։ Պաշտպանի ներկայացուցիչների այցի ընթացքում պարզվել է, որ […] ...
