23:20 08.02.2022
Գիտնականներն առաջին անգամ շիմպանզեների մոտ հայտնաբերել են վարքի նշաններ, որոնք նման են մարդկային խնամքին և կարեկցանքին։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Current Biology ամսագրում, հայտնում է CNN-ը։
Գաբոնի ազգային պարկում 45 շիմպանզեներից բաղկացած խումբը դիտարկելիս հետազոտողները նախ նկատեցին, որ կենդանիները միջատներ էին բռնում և քսում իրենց վերքերին, ինչպես նաև տալիս էին իրենց ընկեր շիմպանզեներին, հավանաբար՝ որպես դեղամիջոց:
Նախկինում կենդանիների մոտ նման պահվածք չի նկատվել։ Հայտնի է, որ արջերը, փղերը և մեղուները ինքնուրույն բուժվում են մակաբույծներից և մի քանի հիվանդություններից, բայց երբեք չեն մտահոգվում միմյանց մասին։
Ինչպես նշել է ճանաչողական կենսաբան Սիմոնե Պիկան, սա առաջին դեպքն է, երբ կենդանիները բաց վերքերը փորձում են բուժել միջատներով։
«Շիմպանզեները միջատներ են ուտում, բայց մենք չգիտեինք, որ նրանք բռնում են նրանց և օգտագործում վերքերը բուժելու համար։ Հետևաբար, նրանք պատկերացում ունեն ոչ միայն սննդի տեսակների, այլև, հավանաբար, նաև այլ կենդանատեսակների առանձնահատկությունների մասին»,- նկատել է Սիմոնե Պիկան:
Բացահայտումն ի սկզբանե արվել է, երբ 2019 թվականին դիտարկվել են շիմպանզե մոր՝ Սյուզիի և նրա որդու՝ Սիայի փոխազդեցությունները:
Սիան ոտքի վնասվածք ուներ, և Սյուզին, կարծես, բուժում էր նրան։ Որոշ ժամանակ անց իրավիճակը կրկնվեց:
Հաջորդ տարվա ընթացքում գիտնականները ուշադիր հետևել և նկարահանել են շիմպանզեների, որոնք վնասվածքներ են ունեցել: Նրանց հաջողվել է ֆիքսել 22 դեպք, երբ կենդանիները միջատներ են կիրառել սեփական վերքերը բուժելու համար։
Ընդհանուր առմամբ, թիմը ֆիքսել է վերքերի բուժման 76 դեպք, ներառյալ այն դեպքերը, որոնք արվել են այլ շիմպանզեներին օգնելու համար, 15 ամսվա ընթացքում՝ 2019 թվականի նոյեմբերից մինչև 2021 թվականի փետրվարը:
Նշվում է, որ կենդանիներն օգտագործել են օդում բռնված ծամած միջատներ։ Այժմ հետազոտողները մտադիր են բացահայտել դրանք և տեսնել, թե արդյոք նրանք ունեն որևէ բուժիչ հատկություն:
Հատկանշական է, որ շիմպանզեները նման օգնություն են ցուցաբերել նաև իրենց խմբից դուրս շիմպանզեների։
Ուրիշների մասին հոգալը պրոսոցիալական վարքագիծ է և հազվադեպ է հանդիպում կենդանիների մոտ, նշում են գիտնականները:
«Մենք չգիտենք, թե արդյոք դիտարկված վարքագիծը ներառում է կարեկցանք, բայց մենք գիտենք, որ այն կարող է որակվել որպես պրոսոցիալական, այսինքն՝ ուղղված է մեկ այլ կենդանու օգտին»,- ասել է Պիկան:
22:01 25.06.2025
Երկրաշարժ Մարտունի քաղաքից 5 կմ հյուսիս-արևմուտքՀունիսի 25-ին, տեղական ժամանակով ժամը 21:35-ին (Գրինվիչի ժամանակով` ժամը 17։35-ին) ՀՀ ՆԳՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության սեյսմոլոգիական ցանցի կողմից գրանցվել է հյուսիսային լայնության 40.16⁰ և արևելյան երկայնության 45․25⁰ աշխարհագրական կոորդինատներով Հայաստան՝ Գեղարքունիքի մարզի Մարտունի քաղաքից 5 կմ հյուսիս-արևմուտք, օջախի 10 կմ խորությամբ, 1․9 մագնիտուդով երկրաշարժ։ Էպիկենտրոնային գոտում ստորգետնյա ցնցման ուժգնությունը կազմել է 2-3 բալ: Երկրաշարժը […] ...
21:53 25.06.2025
Ես ամենաբարդ մրցակիցն եմ քո համար․ Ծառուկյանի պատասխանը ՏոպուրիայինUFC-ի մարտիկ Արման Ծառուկյանը X սոցիալական ցանցի իր էջում պատասխանել է Իլիա Տոպուրիային: Վերջինս քննադատել էր Ծառուկյանին իր և Չարլզ Օլիվեյրայի սպասվող մենամարտում բրազիլացուն փոխարինողի դերում լինելու համար: «Ավելի լավ է աղոթես, որ Չարլզին ոչինչ չպատահի, քանի որ ես ամենաբարդ մրցակիցն եմ քո համար այս դիվիզիոնում: Կա պատճառ, թե ինչու ես դու այդ գոտու համար […] ...
21:48 25.06.2025
Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ հունիսի 26-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով ժամանակավորապես կդադարեցվի հետևյալ հասցեների էլեկտրամատակարարումը` Երևանի Կենտրոն վարչական շրջան՝ 11։00-17։00 Տիգրան Մեծի պող. 23-31 շենքեր, Արհեստավորների փ. 3-14 առանձնատներ և հարակից ոչ բնակիչ-բաժանորդներ, Հնդկաստանի փ. 4, 4/13, 4/17 շենքեր, Ձորափի փ. 40, 40/13 ոչ բնակիչ-բաժանորդներ, Երևանի Արաբկիր վարչական շրջան՝ […] ...
21:46 25.06.2025
ՃՏՊ Գյումրի-Վանաձոր ավտոճանապարհին․ կան տուժածներՀունիսի 25-ին, ժամը 18:58-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Ջաջուռի ոլորաններում տեղի է ունեցել ՃՏՊ․ կան տուժածներ։ Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ: Պարզվել է, որ Գյումրի-Վանաձոր ավտոճանապարհի 17-րդ կմ-ին «Toyota» մակնիշի ավտոմեքենան դուրս է եկել երթևեկելի հատվածից, գլորվել և հայտնվել […] ...
21:37 25.06.2025
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ԱՄԷ փոխվարչապետ, շեյխ Աբդալլահ բին Զայեդ Ալ Նահյանի հետՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Արաբական Միացյալ Էմիրությունների փոխվարչապետ, ԱԳ նախարար շեյխ Աբդալլահ բին Զայեդ Ալ Նահյանի հետ։ Այս մասին հայտնում են ԱԳՆ-ից։ «Զրուցակիցները քննարկել են տարածաշրջանային կայունության և անվտանգության հարցեր։ Նախարար Միրզոյանը և շեյխ Աբդալլահ բին Զայեդ Ալ Նահյանը մտքեր են փոխանակել Հարավային Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում խաղաղության ապահովմանն ուղղված ջանքերի […] ...
