Անձը չի կարող լինել անպատժելի, ով ուզում է լինի. Պարգև Օհանյան

Անձեռնմխելիությունը չի կարող լինել բացարձակ: Այս մասին օգոստոսի 16-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց նախկին դատավոր Պարգև Օհանյանը՝ անդրադառնալով Վերաքննիչ դատարանի՝ ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի փաստաբանների դիմում-բողոքը բավարարելու որոշմանը: Ասվածն ավելի լավ հասկանալու համար Օհանյանն առաջարկեց տրամաբանել. դեռ 1995 թ․ Սահմանադրության մեջ անձեռնմխելիության մասին խոսք չկար, դա ավելացվեց 2005 թ. և նույնությամբ պահպանվեց 2015 թ., ընդ որում՝ թե՛ 1995 թ., թե՛ 2005 թ. և թե՛ հիմա կա դրույթ, որ հանրապետության նախագահը հայրենիքի դավաճանության կամ այլ ծանր հանցագործության համար կարող է պաշտոնանկ արվել:

«Պատկերացնո՞ւմ եք՝ անձը լինի անձեռնմխելի և պաշտոնանկ արվի ծանր հանցագործության կամ հայրենիքի դավաճանության համար: Գոյություն ունի անմեղության կանխավարկած. եթե չկա դատավճիռ, չես կարող պաշտոնանկ անել, իսկ որպեսզի պաշտոնանկ արվի, պետք է նախ դատապարտվի, քանի որ ո՞վ պետք է որոշի՝ հայրենիքին դավաճանել է, թե՞ ոչ: Պարզ է, չէ՞, որ այս տրամաբանությամբ հանրապետության նախագահը չի կարող անձեռնմխելի լինել: 1995-ին նաև ամրագրված էր, որ հանրապետության նախագահը կարգադրություններ և հրամանագրեր է հրապարակում, որոնք պետք է չհակասեն Սահմանադրությանը»,- ասաց նա:

Օհանյանի խոսքերով՝ անձի գործողությունները կարգավիճակից են բխում, եթե բխում են օրենքից, կարգավիճակով անձին վերապահված լիազորություններից: Այլ կերպ չի կարող լինել, չի կարող անձը լինել անպատժելի, ով ուզում է լինի, քանի որ օրենքի առաջ բոլորը հավասար են, այնպես որ, խոսել անձեռնմխելիությունից, ըստ նախկին դատավորի, հիմնավոր չէ:

Վերաքննիչ դատարանի որոշումը, Օհանյանի գնահատմամբ, հիմնավորված չէ, թեպետ հիմնավորմանը նա չի ծանոթացել, բայց կարծում է՝ միանշանակ այդպես է, չի կարող անձը լինել բացարձակ անձեռնմխելի՝ այդպիսի նախադեպ, այդպիսի ինստիտուտ չկա, բացի դրանից՝ կարգավիճակից գործողություն չի բխում, գործողությունները բխում են իրավասությունից:

Այս օրերին ՀՔԾ և Վերաքննիչ դատարանի նախագահի՝ միմյանց հասցեին հնչեցվող տարբեր արտահայտություններին անդրադառնալով՝ Օհանյանն ասաց, որ թեպետ երևույթը լավը չէ, բայց դա էլ կարելի է համարել հետհեղափոխական ընթացք, որը կհղկվի:

«Ասել, որ դատարանի որոշումը ապօրինի է, կոռեկտ չէ, մյուս կողմից էլ՝ չի կարելի ասել, որ հայտարարությունն անգրագետ է. մենք պետք է սովորենք կոռեկտություն, էթիկայի կանոններ և այլն, բայց ես այստեղ իրավական իմաստով վատ բան չեմ տեսնում. որքան նորմալ է, ժողովրդավարական է, իրավական է, որ անգամ հանրապետության նախագահը կարող է կալանավորել, այնքան էլ այն, որ Վերաքննիչ դատարանը կարող է այլ կարծիք ունենալ: Ես համոզված եմ, որ Վճռաբեկ դատարանը պետք է բեկանի Վերաքննիչ դատարանի որոշումը. կարող է՝ բեկանի, նոր քննության ուղարկի, կարող է և ուժի մեջ թողնի առաջին ատյանի որոշումը»,- նշեց նա:

Քննիչների աշխատանքի վերաբերյալ նախկին դատավորն ասաց, որ նրանք շատ են շտապում: Օհանյանը դժվարացավ նշել՝ ինչ է դա՝ ամբիցիանե՞ր են, մարտավարությո՞ւն է, թե՞ ինչ-որ այլ բան: Օհանյանի խոսքերով՝ նախ պետք է բավարար հիմքեր ձեռք բերել, կատարել հնարավոր ու անհնար բոլոր գործողությունները, նոր լուծել անձի խափանման միջոցի փոփոխությունը, մինչդեռ այսօր գործնականում ձերբակալում, կալանավորում են, նոր սկսում քննություն անել՝ ստուգումներ, հարցաքննություններ, առերեսումներ: Սա ևս, ըստ բանախոսի, ընթացքի հարց է, որը կփոխվի:

Հարցին՝ պատահակա՞ն էր այն, որ երկրորդ նախագահի փաստաբանների բողոքի քննությունը հենց Ալեքսանդր Ազարյանին հանձնարարվեց, նախկին դատավորը նշեց, որ չի կարող ասել՝ ինչու հենց նրան հանձնարարվեց, սակայն վերջինս պարտավոր չէր ինքնաբացարկ հայտնել, առավել ևս, որ այդպիսի միջնորդություն չէր եղել, նմանատիպ խոսակցությունները, ըստ Օհանյանի, սուբյեկտիվ են, թեպետ կարելի էր որոշումն էլ սուբյեկտիվ որակել:

«Ես կարող եմ ենթադրություն անել, ծանոթ չեմ՝ միջնորդությունը ինչ չափով և ինչպես էր հիմնավորված, ծանոթ չեմ նաև մեղադրանքին, իսկ դրանից շատ բան է կախված. մեղադրանքը սյունն է, հիմքն է, որի վրա խափանման միջոցը հեշտ է կամ հեշտ չէ հիմնավորել: Ես զուտ ենթադրություններով, նաև այն փաստերով, ինչ մենք գիտենք, կարծում եմ՝ բավարար չի եղել. ավելի լուրջ քննություն պետք է կատարվեր, նոր դրվագներ, նոր հիմքեր բացահայտվեին, նաև ապացույցներ, ստուգումներ արվեին»,- ասաց Օհանյանը:

Դիտարկմանը՝ արդյո՞ք հակասություն չկա այն առումով, որ Ռոբերտ Քոչարյանն անձեռնմխելի է և միաժամանակ՝ մեղադրյալի կարգավիճակ ունի, բանախոսը պատասխանեց, որ այստեղ հակասություն առաջացավ արդեն Վերաքննիչի որոշումից հետո, որովհետև Վերաքննիչը ոչ թե որոշեց կալանքից ազատել, որովհետև անհիմն էր մեղադրանքը կամ գրավ կիրառել, այլ ասաց՝ ենթակա չէ քրեական հետապնդման և պատասխանատվության, իսկ այս դեպքում, ըստ Օհանյանի, մեղադրյալի կարգավիճակը օդից կախված է: Նախկին դատավորը նշեց՝ Վճռաբեկի որոշումից հետո, եթե Վերաքննիչի որոշումն ուժի մեջ մնա, ապա Ռոբերտ Քոչարյանը կկորցնի այդ կարգավիճակը, նրա նկատմամբ քրեական հետապնդումը կդադարեցվի: