Գիտնականները պարզել են, որ վերջին հազարամյակների ընթացքում Ալպերի ոչնչացումը դանդաղել է – ShantNews – Շանթ Հեռուստաընկերություն – Լուրեր – Shant TV Online
TIME
Ամսաթիվ
01 05 2025
  • $
    389.94
  • RUBLE
    4.80
  • 443.01
WEATHER
+18.09 oC

Գիտնականները պարզել են, որ վերջին հազարամյակների ընթացքում Ալպերի ոչնչացումը դանդաղել է

20:24 21.01.2024

Նիդեռլանդների, Գերմանիայի և Նոր Զելանդիայի գիտնականների միջազգային խումբը պարզել է, որ եվրոպական Ալպերի ժայռերը վերջին 10 հազար տարվա ընթացքում այնքան ակտիվ չեն քայքայվել, որքան նախորդ ժամանակաշրջաններում: Հետազոտությունը հրապարակվել է Earth and Planetary Science Letters (EPSL) գիտական ​​ամսագրում:

Փորձագետների եզրակացությունները հիմնված են Շվեյցարիայի հարավում գտնվող Հունգերլի հովտում սառցադաշտերի նահանջի ուսումնասիրության վրա: Թիմը հաշվարկել է էրոզիայի արագությունը տարածաշրջանում վաղ Հոլոցենի ժամանակ (ավելի քան 10000 տարի առաջ)՝ հիմնվելով ժայռերի սահքերի բնութագրերի վրա, այնուհետև համեմատել է էրոզիայի մակարդակը 2016-2019 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում:

Արդյունքները ցույց են տվել, որ 10 հազար տարի առաջ Ալպերում լեռները ամեն տարի կորցնում էին 1,2-ից 1,4 միլիմետր՝ շրջակա միջավայրի ազդեցության տակ ժայռերի ոչնչացման պատճառով, մինչդեռ վերջին տարիներին էրոզիան դանդաղել է՝ հասնելով տարեկան 0,02-0,08 միլիմետրի։

Էֆեկտն ավելի ուժեղացավ բարձրության վրա, քանի որ 2700 մետրից բարձր ժայռերը ենթարկվում էին ավելի մեծ էրոզիայի, քան ցածրադիր վայրերը: Սակայն պարզվեց, որ ժամանակի ընթացքում այս օրինաչափությունը կոտրվեց, և էրոզիայի մակարդակը կտրուկ իջավ։ Օրինակ, վերջին հինգ տասնամյակների ընթացքում էրոզիայի ամենաբարձր մակարդակը` 50,7 մմ/տարի, երկու կարգով ավելի բարձր էր, քան Հոլոցենի նախկին ժամանակաշրջանում, բայց մինչև 2019 թվականը այն իջավ մինչև ընդամենը 0,58 մմ/տարի:

Գիտնականները ենթադրում են, որ էրոզիայի դանդաղումը պայմանավորված է Սառցե դարաշրջանի ավարտով և սառցադաշտերի նահանջով: Սառույցը թուլացրել է ժայռերը և հանգեցրել սողանքների։ Սողանքները կարող են սրվել սեյսմիկ ակտիվության պատճառով, որը առաջանում է գետնի վրա լարվածության փոփոխության պատճառով, քանի որ սառցադաշտերը հալվում են:

Նաև Ալպերում ժամանակակից ժայռերի լանջերը ծածկված են ավելի հաստ ձյան շերտով, որը մեկուսացնում է դրանք մթնոլորտից։

Հետազոտողները եզրակացրել են, որ կլիմայի փոփոխությունը պարտադիր չէ, որ հանգեցնի ապարների էրոզիայի ավելացման և որոշ դեպքերում նույնիսկ կարող է հակառակ ազդեցություն ունենալ: Սակայն կարճաժամկետ հեռանկարում նույն գործընթացները կհանգեցնեն ապարների ավելի ակտիվ ոչնչացման, ինչը կմեծացնի քարաթափման վտանգը։

Բոլոր լուրերը

Կապակցված լուրեր

Նոր Գեղի-Արզնի ավտոճանապարհին իրականացվելու են հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ

11:43 01.05.2025

Նոր Գեղի-Արզնի ավտոճանապարհին իրականացվելու են հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ

Հարգելի՛ քաղաքացիներ, մայիսի 2-ին՝ ժամը 14:30-ից, ՀՀ Կոտայքի մարզի Նոր Գեղի-Արզնի ավտոճանապարհի 1-ին կմ-ին ՀՀ ՆԳՆ ՓԾ Կոտայքի մարզային փրկարարական վարչության կողմից իրականացվելու են հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ։ Աշխատանքներին օժանդակելու են նաև ՆԳՆ Ոստիկանության պարեկային ծառայության Կոտայքի մարզի գումարտակի ծառայողները և «Ճանապարհների շահագործման և շինարարական» ընկերություն աշխատակիցները։ ...

«Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամը շնորհավորում է հիմնադրամի և ճանապարհաշինության ոլորտում ներգրավված բոլոր աշխատակիցներին

11:30 01.05.2025

«Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամը շնորհավորում է հիմնադրամի և ճանապարհաշինության ոլորտում ներգրավված բոլոր աշխատակիցներին

«Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամը շնորհավորում է հիմնադրամի և ճանապարհաշինության ոլորտում ներգրավված բոլոր աշխատակիցներին Մայիսի 1-ի՝ Աշխատանքի օրվա առթիվ։ «Մաղթում ենք մեր գործընկերներին աշխատանքային հաջողություններ ու ձեռքբերումներ։ Վստահ ենք, որ ճանապարհաշինության ոլորտի մասնագետները պատվով շարունակելու են իրենց շնորհակալ աշխատանքն ու մեր երկրի շենացման և բարեկարգման վերընթաց ուղին»,-նշված է հաղորդագրության մեջ։ ...

Լյուքսեմբուրգը Ուկրաինային կտրամադրի 10 միլիոն եվրոյի էներգետիկ աջակցություն

11:13 01.05.2025

Լյուքսեմբուրգը Ուկրաինային կտրամադրի 10 միլիոն եվրոյի էներգետիկ աջակցություն

Լյուքսեմբուրգը 10 միլիոն եվրո կհատկացնի Ուկրաինայի էներգետիկ աջակցության հիմնադրամին։ Համապատասխան հուշագիրը ստորագրել են Լյուքսեմբուրգի փոխվարչապետ, արտաքին գործերի և արտաքին առևտրի նախարար Քսավիե Բեթելը և Ուկրաինայի վարչապետ Դենիս Շմիգալը։ «Այս միջոցները կօգտագործվեն էներգետիկայի ոլորտում նախագծերի աջակցման համար, մասնավորապես՝ էներգետիկ անվտանգության վերականգնման և ամրապնդման համար», – իր Telegram ալիքում նշել է Շմիգալը։ Նաև, ըստ նրա, 2025 թվականին […] ...

Ուկրաինան համաձայնել է ԱՄՆ-ի կողմից Ռուսաստանի հետ հակամարտությունը կարգավորելու պայմաններին

10:58 01.05.2025

Ուկրաինան համաձայնել է ԱՄՆ-ի կողմից Ռուսաստանի հետ հակամարտությունը կարգավորելու պայմաններին

ԱՄՆ նախագահի Ուկրաինայի հարցերով հատուկ ներկայացուցիչ Քիթ Քելլոգը հայտարարել է, որ անցյալ շաբաթ Լոնդոնում Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի և Գերմանիայի մասնակցությամբ կայացած բանակցություններում Վաշինգտոնը և Կիևը համաձայնության են եկել ուկրաինական հակամարտության կարգավորման 22 կոնկրետ պայմանների շուրջ։ «Մենք ուկրաինացիների հետ անկեղծ և դժվարին քննարկումների ընթացքում առաջարկել ենք 22 շատ կոնկրետ պայմաններ, և մենք կարծում ենք, որ գտնվում […] ...

Մայիսի 1-ը մեր բոլորի համար հատուկ օր է՝ նվիրված արարող մարդու անկոտրում կամքին, նվիրումին և ամենօրյա աշխատանքին․ ԱԺ նախագահ

10:47 01.05.2025

Մայիսի 1-ը մեր բոլորի համար հատուկ օր է՝ նվիրված արարող մարդու անկոտրում կամքին, նվիրումին և ամենօրյա աշխատանքին․ ԱԺ նախագահ

ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ուղերձ է հղել Աշխատանքի օրվա կապակցությամբ. «Սիրելի՛ քաղաքացիներ, Մայիսի 1-ը մեր բոլորի համար հատուկ օր է՝ նվիրված արարող մարդու անկոտրում կամքին, նվիրումին և ամենօրյա աշխատանքին։ Հենց աշխատող քաղաքացու տքնաջան ու հուսալի ձեռքերով է ձևավորվում իր իսկ ընտանիքի բարեկեցությունը, ինչպես նաև ամրանում մեր պետությունն ու անվտանգությունը։ Ցանկանում եմ երախտագիտությունս հայտնել ձեզ՝ […] ...

Պատանիներն ու երիտասարդները սկսում են պայքարն ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունում

10:34 01.05.2025

Պատանիներն ու երիտասարդները սկսում են պայքարն ծանրամարտի աշխարհի առաջնությունում

Պատանիներն ու երիտասարդները սկսում են պայքարն աշխարհի առաջնությունում: Այս մասին հայտնում են Ծանրամարտի ֆեդերացիայից։ Պերուի մայրաքաղաք Լիմայում ընթացող աշխարհի առաջնությունում Հայաստանի հավաքականից առաջինը մրցահարթակ դուրս կգան 55 կգ Ալեքսանդրա Գրիգորյանն ու 67 կգ քաշային Հովհաննես Հովհաննիսյանը: Մեր մարզիկների ելույթները կմեկնարկեն մայիսի 2-ին` Երևանի ժամանակով գիշերը` 03:30-ին: ...

BACK_TO_TOP