Սառեցվե՞լ են իրանահայերի և իրանցիների բանկային հաշիվները Հայաստանում

ԱՄՆ պետքարտուղարության և գանձապետարանի միջգերատեսչական փորձագիտական խմբի` Հայաստան կատարած այցից ու հանդիպումներից անմիջապես հետո` նոյեմբերի 15-ին և 16-ին, Հայաստանում ընկերություններ գրանցած իրանցի շատ առևտրականներ ու գործարարներ, նաև երկքաղաքացիություն ունեցող իրանահայեր հայաստանյան որոշ բանկերից իրենց բանկային հաշիվների սառեցման մասին ազդարարող հաղորդագրություններ ու նամակներ ստացան: Դրան անդրադարձել էր նաև BBC-ն:

Լրատվամիջոցների տվյալներով` իրանցի առևտրականներին ու գործարարներին երեք օր ժամանակ էր տրվել փակելու իրենց բանկային արտարժութային հաշիվները, որից հետո նրանց հաշիվները սառեցվելու էին:

Նոյեմբերի 24-ին Կենտրոնական բանկը հայտարարություն տարածեց, թե ՀՀ ԿԲ-ն իր որևէ հանձնարարականով կամ նորմատիվ իրավական ակտով չի արգելում Իրանի քաղաքացիներին կամ Իրանից այլ անձանց սպասարկելը բանկերի կողմից:

«Հայաստանի Հանրապետությունը սերտ համագործակցում է միջազգային ֆինանսական կառույցների՝ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի, Համաշխարհային բանկի հետ, ինչպես նաև անդամակցում է Եվրախորհրդի ՄԱՆԻՎԱԼ հանձնախմբին։ ՀՀ բանկերը, օրենսդրության համաձայն, պարտավոր են իրականացնել հաճախորդների ռիսկայնության գնահատում և չհամապատասխանող երկրի հետ կապ ունեցող անձանց դասել բարձր ռիսկային հաճախորդների շարքին, իրականացնելով հաճախորդի հավելյալ ուսումնասիրության խորացված միջոցառումներ:

Հնարավոր է, որ բանկերը, հաշվի առնելով գործընկեր, թղթակից արտասահմանյան բանկերի կողմից հաճախորդների որոշակի խմբերի և/կամ առաջարկվող գործարքների մասով կիրառվող սահմանափակումները, ձեռնպահ մնան այդպիսի հաճախորդների սպասարկումից, որոնց թվում՝ ի թիվս այլոց, կարող են լինել նաև Իրանի քաղաքացիներ և/կամ Իրանից անձիք: Ընդ որում` նման մոտեցումը նոր չէ և  կիրառվել է նախկինում ևս, տարիներ առաջ գործող պատժամիջոցների ժամանակ:

Ստեղծված աժիոտաժը բնական չէ և հետապնդում է որոշակի խմբի կամ խմբերի մասնավոր շահերը»,- ասված էր ԿԲ հայտարարության մեջ։

Լրագրողների հետ զրույցում իրանագետ Գարիկ Միսակյանն ասաց, որ դա նորություն լինել չէ, քանի որ ներկայում ավելի խստացված պատժամիջոցներ են կիրառվում Իրանի նկատմամբ:

«Իմ կարծիքով՝ հայկական բանկերը դրսևորել են զգուշավորություն: Առավել կարևոր էր, որ Կենտրոնական բանկը պաշտոնական հայտարարություն տարածեց և հերքեց այդ  լուրերը»,- հայտնեց նա:

Եղե՞լ են, թե՞ չեն եղել նման զգուշացումներ մասնավոր բանկերից, առայժմ հասկանալի չէ, բայց արդեն միայն լուրերը բավական էին, որպեսզի Հայաստանում  բիզնես ունեցող իրանցի գործարարներն անհանգստանային:

Հիշեցնենք՝ Իրան-Հայաստան առևտրաշրջանառության մոտ 60 տոկոսը ձևավորվում է գազի և էլեկտրաէներգիայի փոխանակումից,  մնացածն իրանական ընկերությունների միջոցով Հայաստան արտահանումներն են: