Խոզերի անկում Շիրակի մարզում. հիվանդությունը դեռ հայտնի չէ

Արթիկի տարածաշրջանի Գեղանիստ գյուղում խոզերի անկման դեպքեր կան: Խոզապահությամբ զբաղվող տնտեսությունում երկու շաբաթում սատկել է 120 խոզ և խոճկոր:

Բնակիչների և գյուղապետի ահազանգերով գյուղ են եկել անասնաբույժներ և նշել, որ կենդանիների զանգվածային անկումը կարող է աղիքային վարակների հետևանք  լինել:

Մասնագետների ցուցումներով գյուղացիներն առողջ թվացող խոզերին դեղորայքային բուժում են կատարում, բայց ցածր  իմունիտետ ունեցող ախտահարված խոճկորներին փրկել չի ստացվում:

Վոլոդյա Ղազարյանը ընդամենը երեք ամիս առաջ է սկսել զբաղվել խոզապահությամբ: Գյուղատնտեսական վարկով 3 միլիոն դրամով գնել էր 40 խոճկորներ: Տնտեսությունն ընդլայնելու ծրագիր ուներ, բայց տեղի ունեցածից հետո որոշել է դադարեցնել  անասնապահական ֆերմա ստեղծելու աշխատանքները: 10-ը օրում 40 խոճկորից 25-ը սատկել է:

«Արդեն 20 հատ կորուստ կա: Այս պահի դրությամբ անկումները հասնում են հիսուն տոկոսի»,- պատմում է Վոլոդյա Ղազարյանը։

Տասը օրերի ընթացքում խոզերի անկման դեպքերն ավելացել են, Ղազարյանները հետո իմացել են, որ միայն իրենց տնտեսությունը չէ, որ վնաս է կրել գյուղում: Խոշոր վնաս կրած տնտեսությունների թիվը հասնում է 15-ի: Վերջին տարիներին Գեղանիստում շատերն են սկսել խոզապահությամբ զբաղվել:

«42 խոզ եմ ունեցել, 31-ը սատկել է, օրական երկու-երեք հատով կսատկին, հիմի մնացել է 11 հատ»,- կրած վնասներն է ներկայացնում Կարինե Գրիգորյանը։

Բայց տասնյակ տնտեսություններում անկումները միայն խոճկորների մոտ են, մայրացու խոզերն առայժմ չեն սատկել: Թե ինչի պատճառով են նման համատարած անկումներ սկսվել, գյուղացիներն անհայտ է մնացել: Ասում են` պատվաստումներն արել են ժամանակին, անցած ամիսներին որևէ հիվանդություն կենդանիների շրջանում չի գրանցվել:

«Առավոտ մտել եմ գոմ, կեր եմ տվել, շատ լավ, աշխույժ կերել են։ Ցերեկը մտա գոմ, խոզի աչքերը ուռած էին, չէին կարողանում քայլել, շատ խեղճացած էին»,- ասում է Գեղանիստ գյուղի բնակիչ Արևիկ Ղազարյանը։

Գյուղացիները նկարագրում էին այն նախանշանները, որոնք անմիջապես նկատելի են եղել խոճկորների մոտ: Գյուղում անասնաբույժ չունեն, որ գոնե ժամանակին կանչեին օգնության: Երբ մի քանի օրում ավելացել են անկումները, Արթիկից են մասնագետներ հրավիրել: Ուսումնասիրություններ արել են տուժած տնտեսություններում և նախնական կարծիք հայտնել, թե անկումները հնարավոր է` աղիքային ինֆեկցիայի հետևանք լինեն:

Դեղորայքներն ու սրսկումներից հետո էլ առայժմ չպարզված վիրուսը չի նահանջել: Գյուղապետի ահազանգով Գեղանիստ են այցելել նաև մարզի վարակաբանն ու սննդի անվտանգության տեսչության մասնագետները, բայց դարձյալ հստակ ու կոնկրետ  հիվանդության ախտորոշում չի տրվել:

Լաբորատոր հետազոտություն Գյումրիում կատարել հնարավոր չէ։ Սննդի անվտանգության տեսչության մարզային ծառայության  գլխավոր մասնագետ Գագիկ Սարգսյանը հայտնել է, որ ամիսներ առաջ բացված ժամանակակից լաբորատորիան փակվել է: Գյուղացիները մտահոգ են, որ մինչև պատասխանը ստացվի, մյուս խոճկորներն էլ կսատկեն: Կանխարգելիչ լուրջ միջոցառումներ գյուղում չեն ձեռնարկվել, գյուղացիներն էլ, որպես կանխարգելիչ քայլ, անկած խոզերին թաղում են։

Խոզերի անկման որպես հավանական պատճառ առայժմ շրջանառվում է միայն աղիքային վարակը, այլ ոչ խոզերի դասական ժանտախտը: Պատճառը հստակ պարզելուց հետո գյուղապետը կդիմի մարզպետարան վնաս կրած տնտեսությունների օգնություն վարկային գումարները սուբսիդավորելու խնդրանքով:

Նախնական հաշվարկներով` վնասը կազմում է 20 միլիոն դրամ: