ԵՄ-ն Հայաստանի 3 մարզերում շուրջ 42 մլն եվրոյի ներդրումային ծրագիր կիրականացնի

Հայաստանում մշակվել է տարածքային զարգացման նոր ծրագիր, որի հիմքում հանրապետության մարզերի համաչափ զարգացումն է և այն, թե ինչպես ֆինանսական հոսքերն ու տնտեսական հնարավորությունները ապակենտրոնացնել:

Տարածքային զարգացման նոր ռազմավարությունն այսօր ներկայացվել է Գյումրիում՝ ազգային կոնֆերանսի ժամանակ: Ծրագրի հիմնական ֆինանսավորողը Եվրամիությունն է: Այս ռազմավարական ծրագրով էլ սկիզբ կդրվի Եվրամիության ֆինանսավորմամբ Հայաստանի հյուսիսային 3 մարզերում՝ Լոռիում, Շիրակում և Տավուշում իրականացվող աջակցության մեծ ծրագրին, որն ուղղված կլինի նշված տարածքներում զբոսաշրջության, ժամանակակից գյուղատնտեսության զարգացմանն ու փոքր ու միջին բիզնեսի խթանմանը:

Երկրի ամենաաղքատ շրջաններն ինչպե՞ս կարող են օգտվել ներդրումներից, լինել տնտեսապես մրցունակ ու ունենալ կայուն զարգացում: Այս հարցերը դեռ անցած տարվանից տարածքային զարգացման ոլորտի փորձագետների, միջազգային ու հասարակական կազմակերպությունների ուշադրության կենտրոնում են: Քննարկումների արդյունքում ռազմավարական ծրագիր է մշակվել, որը, ըստ պատասխանատուների, դառնալու է երկրի հավասարաչափ զարգացման հիմքը:

Հայաստանում Եվրամիության դեսպան Անդրեա Վիկտորինի խոսքերով` Հայաստանի մարզերում աշխատատեղերի ստեղծումը շատ կարևոր է, որ մարդկանց տարածաշրջաններում պահենք, որովհետև Երևանն անընդհատ աճում է: Եվրամիությունը երկար ժամանակ է, ինչ խթանում է ժամանակակից տարածքային զարգացումը Հայաստանում: Տնտեսական անհամաչափություն կա Հայաստանի մարզերում, ցանկանում է այս ծրագրով աջակցել, որ երկրում կայուն տնտեսական աճ ապահովվի:

Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանն էլ կարծում է, որ երկրում անհամաչափությունը ոչ թե Երևանի և մարզերի, այլև քաղաքային ու գյուղական բնակավայրերի միջև է: Վիճակը փոխելուն է միտված «Հյուսիսային մարզերի ծրագիր» անվանումն ստացած Եվրամիության ֆինանսավորմամբ իրականացվելիք ձեռնարկը, որը հաջորդ տարվանից սկսվելու է: Օժանդակություն մասնավոր բիզնեսին, ժամանակակից գյուղատնտեսությանը և տուրիզմին. առայժմ այն կգործի այս ուղղություններով:

Անդրեա Վիկտորինի կարծիքով` տարածքային զարգացմանն ուղղված Եվրամիության ծրագրերը շատ են, իրենք խնդրին ընդլայնված մոտեցում ունեն` աջակցելու են Շիրակի մարզի զարգացմանը: Տրամադրելու են աջակցություն նաև տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, բիզնեսի զարգացմանը, հասարակական կազմակերպություններին: Հաջորդ տարի կառավարության հետ կորոշեն տարածքային զարգացման մյուս կոնկրետ ուղղությունները:

Ըստ Վաչե Տերտերյանի` հաջորդ տարի Շիրակի մարզի բոլոր համայնքներում աշխատանքները կսկսվեն, կքննարկվեն տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու մասնավոր անձանց նախաձեռնությունները: Ծրագիրն ընդհանուր առմամբ կպահանջի 42 մլն եվրո: Ծրագիրն իրականացնողները հիմնականում կլինեն հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները:

Այն կունենա մի շարք շեշտադրումներ, որոնց հիմքում կլինեն ագրոբիզնեսի նորարարությունները: Այս ծրագրով Եվրամիության հետ համագործակցության բաղադրիչներից մեկն էլ այն է, որ կառավարությունն էլ պարտավորվում է իր հերթին ներդրումներ կատարել շահառու մարզերում՝ հիմնականում ենթակառուցվածքների զարգացման ուղղությամբ: 2020 թվականի բյուջեում, ըստ կառավարության ներկայացուցչի, համայնքներում բազմաթիվ ծրագրեր են ֆինանսավորվելու: Այդ թվում նաև հաջորդ տարի Գյումրիում կշարունակվի փողոցաշինությունը:

Գյումրիի հաջորդ տարվա փողոցաշինական ծրագրերի համար, ըստ պատասխանատուի, նախագծերն արդեն փորձաքննության են ենթարկվել, մրցույթներն էլ հայտարարված են: Պաշտոնյան խոստացավ, որ հաջորդ տարի փողոցաշինական նոր ծրագիրը կմեկնարկի ապրիլից ու բնակչության համար անցած տարիների անհարմարությունը չի ստեղծի:

Բացի դրանից՝ հաջորդ տարի սուբվենցիոն ծրագրերի համար պետբյուջեից հատկացվելու է 10 մլրդ դրամ, համայնքային ներդրումների հետ միասին սուբսիդավորման գումարները կկազմեն մոտ 20 մլրդ: Ենթակառուցվածքներում կատարվող ներդրումները, սակայն, բավարար չեն համաչափ զարգացում ապահովելու համար:

Եվրամիությունը կարևում է նաև երիտասարդների համար կրթության հնարավորությունների ստեղծումը, ինչը և կդառնա մրցունակ մարզեր ձևավորելու հիմքը: Իսկ կազմված ռազմավարության նոր ծրագիրը նաև հստակ թիրախ ունի` մինչև 2025 թվականը մարզի բնակիչների 1 շնչին ընկնող համախառն ներքին արդյունքը պետք է ավելի բարձր լինի, քան հիմա է: