Շիրակի մարզում շինշիլաբուծությունը` որպես զարգացող բիզնես

Պետական աջակցության մի շարք ծրագրեր են մշակվել գյուղատնտեսության ոլորտի համար, որոնք հիմնական ճյուղերի զարգացմանն են ուղղված։ Բայց այդպիսի ծրագրերից օգտվելու հայտեր մարզի ֆերմերներից շատ քիչ են ստացվել, փոխարենը ակտիվություն է վարկերի տոկոսադրույքների սուբսիդավորման ծրագրերի մասով: Անցած տարվանից, որպես գյուղատնտեսական բիզնեսի նոր տարատեսակ, վարկավորվում է նաև շինշիլաբուծությունը:

Էկոնոմիկայի նախարարության գյուղատնտեսական խորհրդատվության, նորարարությունների, մոնիթորինգի վարչության Շիրակի բաժնում ֆերմերներն հերթական դասընթացին են մասնակցում, որպեսզի հավաստագրվեն պետական սուբսիդավորմամբ վարկերից օգտվելու համար։

Գարնան գյուղատնտեսական աշխատանքներից առաջ գյուղացուն վարկերը հարկավոր են հիմնականում դաշտավարության և օգտագործված գյուղտեխնիկայի ձեռքբերման համար։ Անցած տարվանից տարեկան 5 տոկոս տոկոսադրույքով վարկերը հասանելի են նաև շինշիլաբույծներին։ Գյուղատնտեսական այս նոր բիզնեսով զբաղվող 25 անհատ արդեն վարկավորվել է։

Գյուղատնտեսական խորհրդատվության, նորարարությունների, մոնիթորինգի վարչության Շիրակի բաժնի պետ Արտակ Խաչատրյանի խոսքերով՝ 2 տարի առաջ ֆինանսական կառույցները կաշկանդվածություն ունեին այդ ոլորտը ֆինանսավորելու ուղղությամբ, բայց 2 տարվա ընթացքում շինշիլաբույծներից ոմանք ապացուցեցին, որ դա ձեռնտու բիզնես է ու, բնականաբար, դրանով էլ կրճատվեցին բանկերի ռիսկերը:

Արթուր Համբարձումյանն իր ֆերման ընդլայնել է 4 տարում, 10 գլխաքանակը՝ դարձրել 160: Արթուրի համար էլ սա անծանոթ բիզնես էր, բայց կարողացավ խնդիրները հաղթահարել նաև սուբսիդավորված վարկերից օգտվելու արդյունքում։ Կենդանաբուծության այս տեսակը համարվում է գյուղատնտեսության ճյուղ, որը նոր է զարգանում Հայաստանում։ Որպես բիզնես` շինշիլաբուծությունը երաշխավորված է պայմանագրով:

Հանրապետությունում կան մի քանի կազմակերպություններ, որոնք անհատների հետ են պայմանագրեր կնքում, տրամադրում են շինշիլայի ընտանիքներ, իսկ հետո դրանք գնում են պայմանագրով հաստատված արժեքով: Արժեքն էլ այս կենդանու մորթին է, որը Հայաստանում միայն նախնական մշակության է ենթարկվում, հետո արտահանվում այլ երկրների ֆիրմաների անվան տակ:

Հիմա նպատակներ կան, որ Հայաստանում զարգացնելով այս բիզնեսը` ստեղծվի սեփական՝ հայկական բրենդ, որպեսզի աշխարհին ներկայանալի լինի հայկական ապրանքանիշի տակ: Այդ ուղղությամբ այժմ աշխատանքներ են տարվում: Այն տնտեսապես ավելի ձեռնտու կլինի, եթե շինշիլայի մորթուց տեղում հայկական մուշտակ կարվի, հետո պատրաստի արտադրանքը արտահանվի։

Հայաստանյան հետաքրքրությունը շինշիլաների նկատմամբ սահմանափակ է. առայժմ պահանջարկ ունի միայն նրանց թանկարժեք մորթին: Բայց Արթուր Համբարձումյանի խոսքերով` աշխարհում կան երկրներ, որտեղ օգտագործում են շինշիլայի միսը, որը նրբախորտիկ է ու շատ թանկ արժե:

Շիրակի մարզում արդեն 25 շինշիլաբույծ օգտվել է տարեկան 5 տոկոս վարկավորման հնարավորությունից: Հիմնականում հիմա վարկ վերցնում են նոր շինություններ կառուցելու ու բիզնեսն ընդլայնելու նպատակով: Հանրապետությունում բուծված շինշիլաների մոտ 30 տոկոսն արդեն ապահովում է Շիրակի մարզը: Ոլորտում Հայաստանն ինքնուրույն գործունեություն սկսելու համար դեռ մասնագիտական հմտությունների կարիք ունի: