Հարկավոր է ստեղծել մարդակենտրոն զբոսաշրջություն և օգտագործել երիտասարդների ներուժը․ ոլորտի մասնագետների քննարկում Գյումրիում 

Տարիներ շարունակ Հայաստանը համարվել է տարեց տուրիզմի երկիր։ Այստեղ զբոսաշրջությունը հիմնված է անցյալի թողած ժառանգության վրա։ Պատմական արժեքներն ու հնավայրերը կարևորելով, այսօր ոլորտի մասնագետները փորձում են այլ ուղղություններ զարգացնել, որն ըստ էության առնչվում է ակտիվ տուրիզմին նաև։ Օրինակներից մեկը սպորտային զբոսաշրջության ակտիվացումն է, որը դրական միտումներ է ցույց տալիս Աշոցքում։ Իսկ ընդհանուր առմամբ զբոսաշրջիկին ակտիվ տուրիզմի շատ քիչ առաջարկներ կան։

«Վերջին մի քանի տարին դինամիկ զարգացում կա ակտիվ տուրիզմի՝ սպորտային, ինդիվիդուալ տուրիզմի, որը, բնականաբար, երիտասարդացնում է զբոսաշրջիկների հոսքը»,-ShantNews.am-ի հետ զրույցում նշել է զբոսաշրջության մասնագետ Ալեքսան Տեր-Մինասյանը։

Հասարակությունը հիմա մարդկային բնական շփման պակաս ունի, որն առավել խորացավ աշխարհին պատուհասած համավարակի պատճառով։ Այս ոլորտը ևս էական ազդեցություն կարող է ունենալ այդ բացը լրացնելու հարցում։ Զբոսաշրջային խմբերին ավելի շատ ուղղորդել է պետք դեպի գյուղական բնակավայրեր, այստեղ էլ հարկավոր է չսահմանափակվել միայն պատմություններ ներկայացնելով, այլ ունենալ մարդակենտրոն պատմություններ, դա հետաքրքիր է հենց օտարերկրացու համար։

«Մենք կարող է շատ հետաքրքիր թանգարաններ ունենանք, շատ հետաքրքիր ճարտարապետություն, բայց առանց մարդու, էդ բոլորը շատ թույլ կդառնա, ընդամենը դասագրքային ինչ-որ բան։ Շատ անգամ մենք հուշարձաններ կամ հենց գյուղը ներկայացնում ենք առանց էդ օրվա ապրող մարդկանց»,- նշում է զբոսաշրջության մասնագետ Ալեքսան Տեր-Մինասյանը։

«Տուրիստը որ գալիս է, ավելի շատ կուզե ազգային մշակույթ տեսնել, շփվել ժողովրդի հետ։ Գյուղական տուրիզմը թույլ է տալիս զբոսաշրջիկին ավելի մոտիկից հասկանալ մշակույթը, ծանոթանալ հայերին»,- ShantNews.am-ի հետ զրույցում նշել է ՀՀ զբոսաշրջության կոմիտեի նախագահ Սիսիան Պօղոսեանը։

Զբոսաշրջիկներին գրավելու համար հարկավոր է նաև անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների զարգացում։ Շարունակաբար ոլորտի մասնագետները շեշտում են ճանապարհների վիճակը։ Շիրակի մարզում վերջին տարիներին ճանապարհների նորոգումների առումով բավականին մեծ աշխատանքներ են տարվել, իսկ որոշ ծառայությունների, տրանսպորտային հանգույցի գործունեության ուղղությամբ դեռ անելիքները շատ են։

Համավարակը զգալի հարված հասցրեց տուրիզմի ոլորտին, և այս ընթացքում հնարավոր եղավ կայուն պահել միայն ներքին զբոսաշրջության հաշվին։ Միևնույն ժամանակ մասնագետները նշում են, որ փակ սահմաններն ու հակահամաճարակային սահմանափակումները մեկ այլ դրական հետք թողեցին, ըստ այդմ՝ սկսեցին ոլորտի զարգացմանն ուղղված այլընտրանքային ծրագրեր մտածել, որտեղ օգտագործվում են երիտասարդության ներուժը և նոր տեխնոլոգիաները։

 «Ամբողջ աշխարհը դարձել է ավելի ագրեսիվ ու լարված․ զբոսաշրջությունն ունի շատ հետաքրքիր թուլացման ֆունկցիա, իսկ հատկապես երիտասարդների փոխանակման, փոխայցելությունների ծրագրերը մեր ամենակարևոր պոտենցիալն են»,- նշում է Ալեքսան Տեր-Մինասյանը։

«Երիտասարդների քաղաք» ծրագիրը հենց այդ նպատակին է ուղղված։ Եվրոպական միության աջակցությամբ Երիտասարդական նախաձեռնությունների կենտրոնը իրականացրել է «Երիտասարդների քաղաք․ զբոսաշրջային ենթակառուցվածքների զարգացման գործընթացում երիտասարդների դերի բարձրացում» ծրագիրը, որի արդյունքների ամփոփումը տեղի է ունեցել Գյումրիում։

Երիտասարդներին հնարավորություն է տրվել զբոսաշրջության ոլորտում բիզնես գաղափարներ կյանքի կոչել, ինչը նաև կբերի երիտասարդների շրջանում զբաղվածության խթանման։ Այդ նպատակով օգտագործելով նաև իրենց բնակավայրի մշակութային ժառանգությունն ու ավանդույթները։

Զբոսաշրջությունը քաղաքներից, պատմական վավերագրությունից դուրս բերելու, ժամանակակից մարդուն դերակատար դարձնելու, դեպի մարզեր ու գյուղական բնակավայրեր զբոսաշրջիկին ուղղորդելու ծրագրերն ընթացքի մեջ են։ Դրանց արդյունքներից խոսել ոլորտի փորձագետները դեռ վաղ են համարում։

Հայաստան այցելող զբոսաշրջիկների թիվը վերջին երկու տարում նվազել է, հիմնական պատճառն էլ  համավարակն է։ 2021-ին Հայաստան է եկել մոտ 85 հազար զբոսաշրջիկ։ Զբոսաշրջային հոսքի պիկը համարվում է 2019 թվականը, երբ Հայաստան է ժամանել 1 մլն 900 հազար զբոսաշրջիկ։