19:40 07.02.2022
Աստղագետների միջազգային խումբը՝ Լյովենի կաթոլիկ համալսարանի (KU Leuven) հետազոտողների գլխավորությամբ, հայտնաբերել է, որ, ոչնչանալով, աստղերի որոշ տեսակներ կարող են մոլորակներ ձևավորել: Այս մասին հաղորդվում է ուսումնական հաստատության կայքում։
Մինչ այժմ համարվում էր, որ համակարգերի մեծ մասում մոլորակները ծնվում են իրենց աստղերից անմիջապես հետո: Ինչպես գիտեք, մեր Արևը սկսել է այրվել 4,6 միլիարդ տարի առաջ, և հաջորդ միլիոն տարիների ընթացքում աստղի շուրջ նյութը խտացել և առաջացրել է նախամոլորակային սկավառակ:
Հենց այդպես են ծնվել մոլորակները, այդ թվում՝ Երկիրը, սակայն փոշու և գազի նման սկավառակները պարտադիր չէ, որ շրջապատեն նորածին աստղերը։ Նախկին հետազոտությունները ցույց են տվել, որ դրանք կարող են զարգանալ նաև երկուական աստղերի շուրջ, որոնցից մեկը մահանում է:
Երբ մոտենում է միջին չափի աստղի գոյության ավարտը, այն իր մթնոլորտի արտաքին մասը դուրս է նետում տիեզերք, որից հետո դանդաղորեն անհետանում է, այսպես կոչված, սպիտակ թզուկի տեսքով:
Երկուական աստղերի դեպքում երկրորդ աստղի գրավիտացիոն ձգողականությունը հանգեցնում է նրան, որ մեռնող աստղի կողմից արտանետվող նյութը ձևավորում է հարթ պտտվող սկավառակ, որը նման է երիտասարդ աստղերի շուրջ տեսած նախամոլորակային սկավառակներին:
Astronomy & Astrophysics ամսագրում հրապարակված նոր ուսումնասիրությամբ գիտնականները ցույց են տվել, որ այսպես կոչված զարգացած երկուական աստղերը շրջապատող սկավառակները հաճախ ցույց են տալիս մոլորակների առաջացման նշաններ:
Իրենց դիտարկումների ընթացքում նրանք հետազոտել են 85 երկուական աստղային համակարգեր, և նշված երևույթները հայտնաբերվել են դրանցից տասի ինֆրակարմիր պատկերների վրա:
«Մեր ուսումնասիրած սկավառակների էվոլյուցիայի երկուականների 10 տոկոսում մենք տեսնում ենք մեծ սկավառակի խոռոչ: Սա նշան է, որ այնտեղ ինչ-որ բան լողում է, որը հավաքել է ամբողջ նյութը խոռոչի շրջանում»,- ասում է հոդվածի առաջին հեղինակ աստղագետ Ժակ Կլուսկը:
Նա նաև ավելացրել է, որ նման համակարգերում մահացող աստղի մակերեսին շատ քիչ ծանր տարրեր կան, օրինակ՝ երկաթը։ Սա խոսում է այն մասին, որ այս տարրերով հարուստ փոշու մասնիկները որսացել են մոլորակի կողմից:
Կլուսկը չի բացառում, որ այս կերպ մի քանի մոլորակներ կարող են գոյանալ երկուական աստղերի շուրջ։
Եթե աստղագետների դիտարկումները վերջնականապես հաստատվեն, ապա մոլորակների առաջացման վերաբերյալ ներկայիս գիտական տեսակետները ճշգրտման կարիք կունենան։
«Մոլորակների ձևավորման այս անսովոր ձևի հաստատումը կամ հերքումը աննախադեպ փորձություն կլինի ներկայիս տեսությունների համար»,- ասում է աստղագիտության ինստիտուտի ղեկավար պրոֆեսոր Հանս Վան Վինկելը:
Իրենց վարկածը ստուգելու համար աստղագետները մտադիր են օգտագործել Չիլիի Եվրոպական հարավային աստղադիտարանի մեծ աստղադիտակները:
19:30 25.06.2025
Կիևյան կամրջի տակ հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին
21:10 25.06.2025
Ադրբեջանի թշնամական քաղաքականությունը, Հայաստանի հետ կապված, նոր թափ է ստանում․ Արաքս Փաշայան«Հեռանկարն» այսօր հեռավար զրուցել է արաբագետ Արաքս Փաշայանի հետ։ Անդրադարձ է եղել Իրան-Իսրայել կոֆլիկտի վերջին զարգացումներին և մեր՝ ավելի նեղ տարածաշրջանում դրանց հնարավոր ազդեցություններին։ Իրան-Իսրայել գլոբալ կոնֆլիկտի այս փուլը ավարտվա՞ծ կարող ենք համարել, թե՞ սա ընդամենը հրադադար է, որը չի բացառում նոր հարձակումները։ Հետագա զարգացումների ո՞ր սցենարն է ավելի հավանական։ Այս թեմաներից է խոսել արաբագետը, […] ...
20:58 25.06.2025
Սպերցյանը «Մանչեսթեր Յունայթեդի», ՊՍԺ-ի, «Ատալանտայի», «Բրենթֆորդի» և «Այաքսի» ուշադրության կենտրոնում էՀայաստանի ազգային հավաքականի ու «Կրասնոդարի» կիսապաշտպան Էդուարդ Սպերցյանը հայտնվել է եվրոպական մի շարք թոփ ակումբների ուշադրության կենտրոնում, գրել է Tutto Atalanta-ն՝ հղում կատարելով L’Eco di Bergamo-ին։ 25-ամյա ֆուտբոլիստի ծառայություններով հետաքրքրված է «Մանչեսթեր Յունայթեդը»։ Այստեղ Սպերցյանին դիտարկում են որպես թիմի ավագ Բրունու Ֆեռնանդեշին փոխարինող։ Պորտուգալացի ֆուտբոլիստը, չնայած մերժել է կարիերան Սաուդյան Արաբիայում շարունակելու առաջարկը, ամառային տրանսֆերային […] ...
20:40 25.06.2025
Էրդողանը հույս է հայտնել, որ Ուկրաինայում հակամարտությունը շուտով կավարտվիՍտամբուլում ընթացող բանակցություններում Ուկրաինայում հրադադարի և խաղաղության հնարավորության պատուհան է բացվել։ Այս մասին Հաագայում ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովին մասնակցելուց հետո մամուլի ասուլիսում հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ հույս հայտնելով ուկրաինական հակամարտության արագ կարգավորման վերաբերյալ։ Հեռարձակումը վարել է TRT Haber հեռուստաալիքը։ «Մենք կարծում ենք, որ Ստամբուլում բանակցությունները հնարավորություն են բացել հրադադարի և երկարատև խաղաղության համար։ Սա […] ...
20:30 25.06.2025
Գոռ Երիցյանը պարտություն է կրելԿիսամիջին քաշային կարգում հանդես եկող պրոֆեսիոնալ հայ բռնցքամարտիկ Գոռ Երիցյանը (20-2) Կալիֆոռնիայի Սանտա Ինես քաղաքում մենամարտ է անցկացրել ամերիկացի Վերնոն Բրաունի (14-2) հետ: Երիցյանը 7-րդ ռաունդում տեխնիկական նոկաուտի է ենթարկվել և պարտություն կրել: Մինչև 7-րդ ռաունդը հայ բռնցքամարտիկը միավորներով առավելություն է ունեցել: ...
20:25 25.06.2025
Հայաստանի և Վրաստանի համագործակցությունը ենթակառուցվածքների ոլորտում ունի ռազմավարական նշանակություն երկու երկրների համարՀՀ ՏԿԵ նախարար Դավիթ Խուդաթյանն այսօր ընդունել է Հայաստանում Վրաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Գիորգի Շարվաշիձեին։ «Նախարարը ողջունել է դեսպանին և ընդգծել, որ Հայաստանի և Վրաստանի համագործակցությունը ենթակառուցվածքների ոլորտում ունի ռազմավարական նշանակություն երկու երկրների համար, հայտնում են նախարարությունից։ Հանդիպման ժամանակ անդրադարձ է կատարվել էներգետիկ ոլորտին։ Խուդաթյանն ընդգծել է, որ այս ոլորտում համագործակցության հսկայական ներուժ կա, […] ...
20:17 25.06.2025
Պետության ու քաղաքացիների անվտանգության հետ խաղերն ավարտված են. Տիգրան ԱվինյանԵրևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է․ «Հայաստանի Հանրապետության դեմ ուղղված հեղաշրջման հերթական փորձն այլևս նորություն չէ։ Գրեթե միշտ նույն շրջանակներն են, նույն անփույթ ձեռագրով, այս անգամ նաև եկեղեցական քողի տակ, նույն նենգությամբ ու նույն արհամարհանքով ժողովրդի հանդեպ՝ նրան անվանելով էշ, ժեխ ու անասուն։ Չկարողանալով համակերպվել իրենց պարտությանը՝ 2020-ի նոյեմբերի 10-ից սկսած և […] ...
