Հայ կինոյի արխիվային լուսանկարներն ու անհայտ պատմությունները կինոյի քաղաք Գյումրիում․ «Մեր մանկության տանգոն» ֆիլմի բակում բացվել է «Կինոտուն»

Կամարաձև ու նեղլիկ բակային մուտքերը ալեքպոլյան ճարտարապետությանը բնորոշ են եղել: Հիմնականում սև, սրբատաշ քարերով կառուցած ու մինչև 10 մետր  երկարության ինքնատիպ կառույցներին «Թոլ» են անվանում, Գյումրիի պատմական միջուկում այդպիսի թոլով բակեր շատ կան, որտեղ դուռ-դռանը կպած տասնյակ ընտանիքներ են ապրում: Շիրազի փողոցի ամենահայտնի դարձած  բակում  նկարահանվել են հայկական կինոյի անկրկնելի 7 ֆիլմերը :

Ընդհանուր բակը հանրությանը հայտնի դարձավ 1984 թվականից, երբ այստեղ նկարահանվեց «Մեր մանկության տանգոն» ֆիլմի հիմնական դրվագները: Տաթևիկն  այդ ժամանակ 4-5 տարեկան է եղել, բայց հիշում է  նկարահանումները, անվանի դերասաններին և ինքն էլ մի քանի էպիզոդիկ դրվագներում նկարահանվել է։

«Չնայած փոքր էի, բայց հիշում եմ մեր անվանի դերասանների խաղը։ Գալյա Նովենցի քայլքն եմ հիշում, երբ ինքը բարձրանում էր պատշգամբի աստիճաններով, մոտենում էր, որ մտնի տուն, հենց այդ հատվածում  տատիկիս հետ լվացք էինք փռում ու հենց այդպես էլ մենք նկարվեցինք  «Մեր մանկության տանգոն» ֆիլմում, ես  փոքրիկ աղջնակ էի։ Իսկ «Ուրախ ավտոբուս»ֆիլմի ժամանակ ես արդեն ուսանող էի ու կրկին նկարահանվեցի էպիզոդիկ  հատվածում, շատ լավ հիշողություններ ունեմ իմ մանկության բակի հետ կապված»,- պատմում է Տաթևիկ Կարապետյանը։

Մոտ 40 տարի անց կինոյի հայտնի բակում գրեթե  ամեն ինչ պահպանվել է նույնությամբ, հին  պատշգամբն է ու նույն երկաթյա  ճաղավանդակները, միայն հարևաններից մի քանիսն են փոխվել: Տաթևիկը հիմա իր մանկության բակում չի ապրում, բայց մանկության տարիների կարոտը նրան հաճախ է հայրական  տուն բերում։

Հիմա  տան նկուղային հարկում յուրօրինակ թանգարան են բացել, որտեղ ներկայացվում է Գյումրիում նկարահանված հայկական ֆիլմերի պատմությունը։

«Սա  «Մեր մանկության տանգոն», «Ուրախ ավտոբուս»,«Հեղնար աղբյուր»  և ևս չորս հայտնի հայկական ֆիլմերի պատմական բակն է և տեղադրված այս նկարների միջոցով  փորձում ենք  զբոսաշրջիկներին ներկայացնել իրական պատմությունները, թե ինչ է այստեղ տեղի ունեցել և ինչպիսին է եղել հայ ֆիլմը»,-նշում է «Կինոտուն»  թանգարանի համահիմնադիր Արթուր Դավթյանը։

Յուրօրինակ թանգարանում ցուցադրվող արխիվային լուսանկարներում Գյումրիի պատմական միջուկում նկարահանված հայկական հայտնի ֆիլմերի նկարահանման ընթացքն ու կադրից դուրս  դերասանների նախապատրաստական աշխատանքներն են: «Կինոտուն» թանգարանը բաց է բոլոր հյուրերի համար։  Այս ամենը ցուցադրության  է հանվել Հայաստանի ազգային արխիվի, Գրականության ու արվեստի թանգարանի պահոցներից: Հիմնադիրները մտադիր են առաջիկայում ընդլայնել թանգարանի տարածքն ու ցուցադրել բոլոր նյութերը, կբարեկարգեն բակի տարածքն ու կվերականգնեն  փայտե աստիճանահարթակը: Հաջորդիվ կներկայացվի նաև հայ դերասանները համաշխարհային կինոյում էքսպոզիցիան: