20:24 21.01.2024
Նիդեռլանդների, Գերմանիայի և Նոր Զելանդիայի գիտնականների միջազգային խումբը պարզել է, որ եվրոպական Ալպերի ժայռերը վերջին 10 հազար տարվա ընթացքում այնքան ակտիվ չեն քայքայվել, որքան նախորդ ժամանակաշրջաններում: Հետազոտությունը հրապարակվել է Earth and Planetary Science Letters (EPSL) գիտական ամսագրում:
Փորձագետների եզրակացությունները հիմնված են Շվեյցարիայի հարավում գտնվող Հունգերլի հովտում սառցադաշտերի նահանջի ուսումնասիրության վրա: Թիմը հաշվարկել է էրոզիայի արագությունը տարածաշրջանում վաղ Հոլոցենի ժամանակ (ավելի քան 10000 տարի առաջ)՝ հիմնվելով ժայռերի սահքերի բնութագրերի վրա, այնուհետև համեմատել է էրոզիայի մակարդակը 2016-2019 թվականների միջև ընկած ժամանակահատվածում:
Արդյունքները ցույց են տվել, որ 10 հազար տարի առաջ Ալպերում լեռները ամեն տարի կորցնում էին 1,2-ից 1,4 միլիմետր՝ շրջակա միջավայրի ազդեցության տակ ժայռերի ոչնչացման պատճառով, մինչդեռ վերջին տարիներին էրոզիան դանդաղել է՝ հասնելով տարեկան 0,02-0,08 միլիմետրի։
Էֆեկտն ավելի ուժեղացավ բարձրության վրա, քանի որ 2700 մետրից բարձր ժայռերը ենթարկվում էին ավելի մեծ էրոզիայի, քան ցածրադիր վայրերը: Սակայն պարզվեց, որ ժամանակի ընթացքում այս օրինաչափությունը կոտրվեց, և էրոզիայի մակարդակը կտրուկ իջավ։ Օրինակ, վերջին հինգ տասնամյակների ընթացքում էրոզիայի ամենաբարձր մակարդակը` 50,7 մմ/տարի, երկու կարգով ավելի բարձր էր, քան Հոլոցենի նախկին ժամանակաշրջանում, բայց մինչև 2019 թվականը այն իջավ մինչև ընդամենը 0,58 մմ/տարի:
Գիտնականները ենթադրում են, որ էրոզիայի դանդաղումը պայմանավորված է Սառցե դարաշրջանի ավարտով և սառցադաշտերի նահանջով: Սառույցը թուլացրել է ժայռերը և հանգեցրել սողանքների։ Սողանքները կարող են սրվել սեյսմիկ ակտիվության պատճառով, որը առաջանում է գետնի վրա լարվածության փոփոխության պատճառով, քանի որ սառցադաշտերը հալվում են:
Նաև Ալպերում ժամանակակից ժայռերի լանջերը ծածկված են ավելի հաստ ձյան շերտով, որը մեկուսացնում է դրանք մթնոլորտից։
Հետազոտողները եզրակացրել են, որ կլիմայի փոփոխությունը պարտադիր չէ, որ հանգեցնի ապարների էրոզիայի ավելացման և որոշ դեպքերում նույնիսկ կարող է հակառակ ազդեցություն ունենալ: Սակայն կարճաժամկետ հեռանկարում նույն գործընթացները կհանգեցնեն ապարների ավելի ակտիվ ոչնչացման, ինչը կմեծացնի քարաթափման վտանգը։
23:59 06.07.2025
BRICS-ի առաջնորդները կոչ են արել Իսրայելին դուրս բերել զորքերը ՍիրիայիցՌիո դե Ժանեյրոյում կայացած գագաթնաժողովից հետո ընդունված հայտարարության մեջ BRICS պետությունների ղեկավարները վերահաստատեցին իրենց հավատարմությունը Սիրիայի անկախությանը, ինքնիշխանությանը և տարածքային ամբողջականությանը և կոչ արեցին Իսրայելին դուրս բերել իր զորքերը երկրից։ «Մենք վերահաստատում ենք մեր հավատարմությունը Սիրիայի ինքնիշխանությանը, անկախությանը, միասնությանը և տարածքային ամբողջականությանը»,-ասվում է հռչակագրում։ Տեքստում նաև կոչ է արվում Իսրայելին անհապաղ դուրս բերել իր զորքերը […] ...
23:40 06.07.2025
Եգիպտոսի վարչապետը կոչ է արել BRICS-ին առաջընթաց գրանցել ազգային արժույթներով հաշվարկների հարցումBRICS երկրները պետք է առաջընթաց գրանցեն ազգային արժույթներով հաշվարկների հարցում, հայտարարել է Եգիպտոսի վարչապետ Մոստաֆա Մադբուլին։ ԲՐԻԿՍ-ի տասնյոթերորդ գագաթնաժողովը տեղի է ունենում Ռիո դե Ժանեյրոյում հուլիսի 6-7-ը։ Բրազիլիա մեկնած ռուսական պատվիրակությունը գլխավորում էր Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը։ «Մենք պետք է առաջընթաց գրանցենք ազգային արժույթներով ֆինանսական հաշվարկներում՝ համապատասխան BRICS-ի միջսահմանային հաշվարկների նախաձեռնությանը, և ավելացնենք […] ...
23:18 06.07.2025
Բրազիլիայի նախագահը կոչ է արել ընդլայնել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդըԲրազիլիայի նախագահ Լուիս Ինասիո Լուլա դա Սիլվան կոչ է արել ընդլայնել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը՝ որպես մշտական անդամներ ներառելով ասիական, աֆրիկյան և լատինաամերիկյան պետություններին։ «Մեր առջև ծառացած վստահության ճգնաժամը հաղթահարելու համար մենք պետք է խորապես փոխենք ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը։ Այն դարձնենք ավելի լեգիտիմ, ներկայացուցչական, արդյունավետ և ժողովրդավարական։ Ներառենք նոր մշտական անդամներ Ասիայից, Աֆրիկայից, Լատինական Ամերիկայից և […] ...
23:00 06.07.2025
Ըմբշամարտիկ Սարգիս Բեգոյանը՝ Եվրոպայի չեմպիոնԻտալիայում ընթացող մինչև 20 տարեկանների ազատ ոճի ըմբշամարտի Եվրոպայի առաջնությունում Հայաստանի ներկայացուցիչ Սարգիս Բեգոյանը (61 կգ) նվաճեց ոսկե մեդալ։ Եզրափակիչ գոտեմարտում Բեգոյանը մրցեց Ռուսաստանի ներկայացուցչի՝ Ադլան Սայտիևի հետ։ Այս մասին տեղեկացնում է Հայաստանի ըմբշամարտի ֆեդերացիան: ...
22:40 06.07.2025
Անցած աշխատանքային շաբաթը Շրջակա միջավայրի նախարարության ենթակա կառույցներումՀՀ Շրջակա միջավայրի նախարարությունը ամփոփել է անցած աշխատանքային շաբաթը նախարարության ենթակա կառույցներում․ «Անցած աշխատանքային շաբաթը Շրջակա միջավայրի նախարարության ենթակա կառույցներում ՀՀ ՇՄՆ էկոպարեկային ծառայությունում Ծառայության պետ Վլադիմիր Կիրակոսյանի գլխավորած աշխատանքային խումբը մասնակցել է Սյունիքի մարզային վարչության Կապանի տեղամասում տեսուչների երդմնակալության հանդիսավոր արարողությանը: Աշխատանքային այցով եղել են Սյունիքի մարզպետարանում. կողմերը վերահաստատել են համագործակցության իրենց հանձնառությունը։ Կիրակոսյանը […] ...
22:20 06.07.2025
Պուտին. Լիբերալ գլոբալիզացիան սպառել է իր օգտակարությունը, մինչդեռ BRICS-ը աճ է ցույց տալիսԱրևմուտքի կողմից ձևավորված գլոբալիզացիայի լիբերալ մոդելը սպառել է իր օգտակարությունը, և գործարար գործունեության տեղափոխումը զարգացող երկրներ խթանում է հզոր տնտեսական աճ, այդ թվում՝ BRICS-ում: Սա նշել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը՝ ասոցիացիայի գագաթնաժողովում տեսակապի միջոցով ելույթ ունենալով: «Գլոբալ տնտեսական կարգի փոփոխությունը շարունակում է թափ հավաքել։ Ամեն ինչ ցույց է տալիս, որ լիբերալ գլոբալացման մոդելը հնանում […] ...
