22:59 27.01.2024
Գիտնականներն ապացուցել են, որ ուշ ժամերին աչքերին կապույտ լույսի ազդեցությունը մեծացնում է գիրության հավանականությունը: Նրանց կարծիքով՝ սպեկտրի կապույտ մասի ճառագայթումը ցանկացած լույսի աղբյուրներից՝ էլեկտրոնային սարքերի էկրաններից (սմարթֆոններ, նոութբուքեր, հեռուստացույցներ) կամ պատուհաններից, կարող է հանգեցնել նյութափոխանակության խանգարումների։
Լույսը սպեկտրի կապույտ հատվածում խանգարում է մելատոնին հորմոնի արտադրությանը, որը կարևոր դեր է խաղում բոլոր կենդանի էակների ամենօրյա գործունեության ցիկլերը (ցիրկադային ռիթմերը) կարգավորելու գործում, ասում են Տյումենի բժշկական համալսարանի (TMU) փորձագետները:
Նրանք բացատրել են, որ նման ավելցուկային ազդեցության դեպքում խանգարվում են ոչ միայն քնի ռեժիմը, այլև նյութափոխանակությունը, և մարմնի արձագանքը որոշվում է մելատոնինի ընկալիչի MTNR1B գենի տարբեր տարբերակներով: Մարդկանց նյութափոխանակությունը, ովքեր իրենց գենոտիպում ունեն մելատոնինի ընկալիչի գենի MTNR1B rs10830963 տարբերակ, առավել զգայուն է կապույտ լույսի նկատմամբ: Ըստ վիճակագրության՝ նրանք կազմում են Երկրի ընդհանուր թվի մոտ կեսը։
Բացի դրանից, պարզվել է, որ այս գենի կրողների մոտ մարմնի զանգվածի ինդեքսի աճով փոխվում են օրական ջերմաստիճանի դինամիկան և միջին օրական ջերմաստիճանի մակարդակը, ասել են փորձագետները։ Մարդու մարմնի վրա կապույտ լույսի ազդեցության ծանրությունը գնահատելու նոր գործիք մշակելիս, Տյումենի բժշկական համալսարանի և այլ ինստիտուտների գիտնականները պարզել են, որ նույնիսկ փոքր քանակությամբ կապույտ լույսը ցանկացած աղբյուրից 21:30-ից 01:00-ն ընկած ժամանակահատվածում (մելատոնինի ամենաակտիվ արտադրության ժամանակահատվածը) կապված է մարմնի զանգվածի ինդեքսի ավելացման հետ:
Հետազոտությանը մասնակցել են արկտիկական գոտու բնակիչներ՝ Սալեխարդ, Ակսարկա և Նովի Ուրենգոյ Յամալի վրա: Մեկ շաբաթ նրանք կրել են ակտիմետրեր՝ սարքեր, որոնք թույլ են տալիս հետևել քնի որակին, ակտիվության մակարդակին և օրգանիզմի կենսագործունեության այլ պարամետրերին։ Սարքերը նաև գրանցել են ստացված լույսը 24/7՝ հաշվի առնելով տարբեր տիրույթներ (կարմիր-կանաչ-կապույտ), ասել է Կենսաբժշկական տեխնոլոգիաների համալսարանի գիտահետազոտական ինստիտուտի քրոնոկենսաբանության և քրոնոմբժշկության լաբորատորիայի ղեկավար, պրոֆեսոր Դենիս Գուբինը:
«Ստացված տվյալների հիման վրա խորհուրդ ենք տալիս ժամը 21-ից հետո սմարթֆոնների, համակարգիչների և ցանկացած այլ էլեկտրոնային սարքերի վրա միացնել կապույտ լույսի զտիչը, ինչպես նաև խուսափել փողոցից եկող լույսից։ Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ նույնիսկ փոքր քանակությունը կարող է հանգեցնել նյութափոխանակության խնդիրների, այդ թվում՝ քաշի ավելացման»,- նշել է պրոֆեսորը։
Նա ընդգծել է, որ մարդու համար ավելի հեշտ է խուսափել երեկոյան լույսից, երբ առավոտյան և ցերեկը օրգանիզմը բավարար քանակությամբ կապույտ լույս է ստացել. լույսն այս ժամին, ընդհակառակը, օգտակար է օրգանիզմի համար։
Հետազոտությունն իրականացվել է գարնանը, ապագայում գիտնականները մտադիր են աշխատանքները շարունակել այլ եղանակներին։ Ձմեռային չափումների արդյունքները մեծ հետաքրքրություն են ներկայացնում, քանի որ Արկտիկայում սա լույսի ամենամեծ դեֆիցիտի սեզոնն է:
10:35 20.05.2024
Մեքենայում հայտնաբերվել են ատրճանակներ, փամփուշտներ, պահեստատուփեր10:28 20.05.2024
Մբապեն 520 հազար եվրոյով գնել է Պելեի դիմանկարը09:54 20.05.2024
ՀՀ ԱԽ քարտուղարն աշխատանքային այցով կմեկնի Կատար09:42 20.05.2024
Հարի Քեյնը՝ Բունդեսլիգայի լավագույն ռմբարկու09:33 20.05.2024
Գործակարգավարական խորհրդակցություն՝ Երևանի քաղաքապետարանում09:29 20.05.2024
Իրանի կառավարությունը նախագահի մահից հետո արտահերթ նիստ կանցկացնի09:17 20.05.2024
«Վայքը» հանդես կգա ՈւԵՖԱ-ի սիրողական լիգայում09:04 20.05.2024
Ով է փոխարինելու Իրանի նախագահին այդ պաշտոնում08:40 20.05.2024
Ֆիլ Ֆոդենը՝ ԱՊԼ-ի լավագույն ֆուտբոլիստ08:18 20.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է08:03 20.05.2024
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ23:35 19.05.2024
Ճշտվել է Ռաիսիի ուղղաթիռի գտնվելու վայրը․ Tasnim23:31 19.05.2024
Տիգրան Բարսեղյանը գեղեցիկ գոլ է խփել «Սլովանի» կազմում23:06 19.05.2024
Հրդեհ Հրազդանի կիրճում22:50 19.05.2024
Դիեգո Ռոսի Մարաշլյանը հերթական գոլն է խփել «Կոլամբուսի» կազմում22:13 19.05.2024
«Բայերն» առաջին անգամ ստացել է Բունդեսլիգայի չեմպիոնական տիտղոսը22:01 19.05.2024
Հնդկաստանը աղոթում է Ռաիսիի և նրա շրջապատի բարօրության համար․ Մոդի21:40 19.05.2024
Խամենեին հուսով է, որ Ռաիսին ողջ է մնացել ուղղաթիռի վթարից21:33 19.05.2024
Սպերցյանի գոլը նպաստել է «Կրասնոդարի» հաղթանակին21:28 19.05.2024
Բախվել են ավտոմեքենաներ․ կան տուժածներ21:14 19.05.2024
Իգա Շվյոնտեկը՝ Հռոմի «Մասթերսի» կանանց մենախաղի հաղթող19:14 19.05.2024
Իրանի նախագահի և արտգործնախարարի կյանքը «վտանգի տակ է»․ Reuters18:27 19.05.2024
Պետք չէ անտեսել Մեսսիի տարիքը. Խերարդո Մարտինո18:09 19.05.2024
Էբրահիմ Ռաիսիին տեղափոխող ուղղաթիռը կոշտ վայրէջք է կատարել Իրանում15:55 19.05.2024
Ալյասկայում ինքնաթիռ են հայտնաբերել, որտեղ կա 2 դի15:27 19.05.2024
Հայտնի են Հռոմի «Մասթերս» ATP-1000 մրցաշարի եզրափակչի մասնակիցները14:45 19.05.2024
Ինչպիսի եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին13:37 19.05.2024
Ռաիսին և Ալիևը շահագործման են հանձնել Խուդաֆերինի ՀԷԿ-ը10:58 19.05.2024
Տարադրամի փոխարժեքները մայիսի 19-ին10:19 19.05.2024
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ10:00 19.05.2024
ՃՏՊ Սիսիան-Գորայք ավտոճանապարհին․ կան տուժածներ23:44 18.05.2024
«Յուվենտուսը» հեռացրել է Մասիմիլիանո Ալեգրիին23:17 18.05.2024
Ֆոնսեկան պատրաստ է գլխավորել «Միլանը»22:34 18.05.2024
Բացահայտվել են մազերը ներկելու անսպասելի վտանգները22:25 18.05.2024
Կախարդական ապագա է սպասում ինձ. Մբապե09:53 20.05.2024
Իրանում սկսվել է նախագահական ուղղաթիռի կործանման հետևանքով զոհվածների դիերի նույնականացման գործընթացը. TasnimԻրանը սկսել է նախագահական ուղղաթիռի կործանման հետեւանքով զոհվածների մարմինների ինքնությունը պարզելու գործընթացը, հայտնում է Tasnim գործակալությունը։ Վթարի վայրում աշխատանքներ են տարվում մարմինների ինքնությունը պարզելու ուղղությամբ։ Ավելի վաղ հաղորդվում էր, որ վթարի վայր են ուղարկվել փրկարարական ջոկատներ։ Նախնական տեղեկություններով՝ ինքնաթիռը բախվել է ժայռին։ ...
09:47 20.05.2024
Հնդկաստանի վարչապետը ցավակցություն է հայտնել Իրանի նախագահի մահվան կապակցությամբՀնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդին ցավակցություն է հայտնել Իրանի ժողովրդին և մահացած Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի ընտանիքին և նշել նրա ներդրումը Հնդկաստան-Իրան հարաբերությունների ամրապնդման գործում: «Խորապես վշտացած և ցնցված եմ Իրանի Իսլամական Հանրապետության նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի ողբերգական մահից: Նրա ներդրումը Հնդկաստանի և Իրանի միջև երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդման գործում միշտ կհիշվի: Հնդկաստանը կանգնած է Իրանի կողքին այս […] ...
09:29 20.05.2024
Իրանի կառավարությունը նախագահի մահից հետո արտահերթ նիստ կանցկացնիԻրանի կառավարությունը արտահերթ նիստ կանցկացնի Իսլամական Հանրապետության նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի մահվան լուրից հետո։ Այս մասին հայտնում է IRNA գործակալությունը։ Հանդիպման ստույգ ժամի մասին տեղեկություն չի հաղորդվում։ Ավելի վաղ Իրանի Կարմիր մահիկի ընկերության ղեկավար Փիր Հոսեյն Կոլիվանդը հայտնել էր երկրի հյուսիս-արևմուտքում կործանված Ռաիսիի ուղղաթիռի և բոլոր ուղեւորների մահվան մասին։ ...
09:25 20.05.2024
Fars գործակալությունը լուսանկար է հրապարակել Իրանի նախագահի ուղղաթիռի կործանման վայրիցFars գործակալությունը իր Telegram ալիքում հրապարակել է լուսանկար Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիի ուղղաթիռի կործանման վայրից։ «Ավելի վաղ` որոշ լրատվամիջոցներ տարածել էին լուսանկար, որը, ենթադրաբար, նախագահական ուղղաթիռի կործանման վայրից էր, որտեղ երևում էր, թե ինչպես են փրկարարները այրվող բեկորները դուրս հանում: Սակայն, իրականում, այդ լուսանկարը 2020 թվականի ապրիլին է՝ Թեհրան թռչող ուսումնական ինքնաթիռի վթարի վայրից»,-նշված է […] ...
09:04 20.05.2024
Ով է փոխարինելու Իրանի նախագահին այդ պաշտոնումԻրանի Սահմանադրության համաձայն՝ նախագահի մահվան դեպքում նրա լիազորություններն անցնում են առաջին տեղակալին։ 2021 թ.-ից այդ պաշտոնը զբաղեցնում է Մոհամմադ Մոհբերը։ Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսին զոհվել է ուղղաթիռի վթարի հետևանքով։ Այս մասին հայտնում է Mehr լրատվական գործակալությունը։ Նշվում է, որ ուղղաթիռում նրա հետ եղած անձինք ևս զոհվել են։ Ուղևորերի շարքում էր նաև Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն […] ...
08:55 20.05.2024
Իրանի ռադիոն և հեռուստատեսությունը պաշտոնապես հայտնել են Ռաիսիի մահվան մասինԻրանի ռադիոն և հեռուստատեսությունը պաշտոնապես հայտնել են Ռաիսիի մահվան մասին: Իրանի նախագահը զոհվել է ուղղաթիռի վթարի հետևանքով։ Նշվում է, որ ուղղաթիռում նրա հետ եղած անձինք ևս զոհվել են։ Ուղևորերի շարքում էր նաև Իրանի ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլահիանը։ Ավելի վաղ Իրանական լրատվամիջոցները հայտնել էին երկրի նախագահին տեղափոխող ուղղաթիռի կոշտ վայրէջքի մասին։ Առնվազն չորս փրկարարական խումբ […] ...