20:32 16.03.2024
Ամերիկացի գիտնականները երկու համալսարաններից և Նյու Յորք նահանգի Առողջապահության դեպարտամենտից հետաքննել են լեգեոնելոզի (լեգիոնելլա բակտերիայով առաջացած թոքաբորբի ատիպիկ ձև) կամ լեգեոներական հիվանդության դեպքերի առեղծվածային աճի պատճառները: Մասնագետները եկել են այն եզրակացության, որ ծանր շնչառական վարակների տարածման հիմնական պատճառներից մեկը մաքուր օդն է։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Proceedings of the National Academy of Sciences Nexus (PNAS Nexus) գիտական ամսագրում։
Վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում ԱՄՆ-ում լեգեոներների հիվանդության դեպքերն աճել են 9 անգամ՝ 2000 թվականի 1100 դեպքից 2018 թվականին հասնելով 10000 դեպքի: Եվրոպայում և Կանադայի որոշ շրջաններում լեգեոներական հիվանդությամբ վարակվածների թիվը նույն ժամանակահատվածում աճել է 5-7 անգամ։
Թեև լեգեոներների հիվանդության մեծ բռնկումները, որոնք սկսվել են 1976 թվականին, կապված են օդորակիչների, առևտրային օդափոխության համակարգերի և հովացման աշտարակների հետ, դեպքերի ճնշող մեծամասնությունում վարակի հիմքում ընկած աղբյուրն անհայտ էր:
Օդափոխման համակարգերը և հովացման աշտարակները ջրային գոլորշիների ցրման միջոցով լեգիոնելա բակտերիաները տարածում են զգալի հեռավորությունների վրա: Մանրէները նստում են ջրի կաթիլների վրա և դրանց հետ մեկտեղ մտնում են մարդկանց շնչառական ուղիներ։
Հետազոտողները ուսումնասիրել են խոնավությունը, ջերմաստիճանը, տեղումները և ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը Նյու Յորք նահանգում 1992-ից 2019 թվականներին, սակայն պարամետրից ոչ մեկը չի կարող բացատրել լեգեոներների հիվանդության աճը:
Այնուհետև գիտնականներն իրենց ուշադրությունն ուղղեցին օդում ծծմբի երկօքսիդի (SO2) մակարդակի նվազմանը: Պարզվել է, որ մթնոլորտի մաքրումը տարօրինակ կերպով փոխկապակցված է թոքային վարակների թվի աճի հետ։
Ծծմբի երկօքսիդը արտադրվում է հանածո վառելիքի այրման ժամանակ: Ինչպես ցույց է տվել մոդելավորումը, ջրի հետ խառնվելիս այս միացությունը վերածվում է ծծմբաթթվի և անբարենպաստ միջավայր է ստեղծում բակտերիաների համար։
Ինչպես ցույց է տվել վերավերլուծությունը, 20 տարվա ընթացքում SO2-ի կոնցենտրացիան Նյու Յորքի օդում նվազել է 10 անգամ՝ գրեթե այնքան, որքան աճել է լեգեոնելոզով հիվանդացությունը:
Գիտնականները նշել են, որ անհրաժեշտ է մշակել բակտերիաների դեմ պայքարի ռազմավարություններ, որոնք մթնոլորտը մաքուր կպահեն։
10:00 11.07.2025
Թրամփը կարևոր հայտարարություն է արել Ռուսաստանի վերաբերյալ10:00 11.07.2025
Թրամփը կարևոր հայտարարություն է արել Ռուսաստանի վերաբերյալԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը NBC News-ի հետ զրույցում հայտարարել է, որ երկուշաբթի օրը կարևոր հայտարարություն կանի Ռուսաստանի վերաբերյալ, սակայն չի բացահայտել դրա բովանդակությունը։ «Ես հիասթափված եմ Ռուսաստանից, բայց կտեսնենք, թե ինչ կլինի հաջորդ մի քանի շաբաթների ընթացքում։ Կարծում եմ՝ երկուշաբթի օրը Ռուսաստանի վերաբերյալ կարևոր հայտարարություն կանեմ», – ասել է նա՝ հրաժարվելով մանրամասներ հաղորդել։ ...
09:45 11.07.2025
Հայ բռնցքամարտիկները մեկնարկել են հաղթանակով․ պատանեկան ԵԱՍերբիայում մեկնարկած բռնցքամարտի ավագ տարիքի պատանիների Եվրոպայի առաջնությունում առաաջին մրցումային օրը ռինգ են դուրս եկել Հայաստանի երկու ներկայացուցիչներ: Սուրեն Կատվալյանը (60 կգ) հաղթել է մոլդովացի Կատալին Մուստեային, Կամո Վարդանյանը (63 կգ)` հյուսիսմակեդոնացի Ալբերտ Իբրահիմիին: ...
09:31 11.07.2025
Հարավը հոգնել է Հյուսիսին ենթարկվելուց․ Բրազիլիայի նախագահՀամաշխարհային հարավի երկրները հոգնել են Հյուսիսային տերությունների շահերին ենթարկվելուց և ձգտում են անկախ արտաքին քաղաքականության և արդար տնտեսական կարգի, հայտարարել է Բրազիլիայի նախագահ Լուիս Ինասիո Լուլա դա Սիլվան Jornal Nacional- ին տված հարցազրույցում ՝ մեկնաբանելով ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի քննադատությունը Բրազիլիայի և BRICS ասոցիացիայի հասցեին։ «Մենք հոգնել ենք Հյուսիսին ենթակա լինելուց։ Մենք ուզում ենք անկախություն […] ...
09:15 11.07.2025
Հացիկ գյուղում այրվել է պահեստավորած անասնակերՀուլիսի 10-ին, ժամը 17։16-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Արմավիրի մարզի Հացիկ գյուղի 15-րդ փողոցում այրվում է կուտակած անասնակեր։ Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատներից երկու մարտական հաշվարկ։ Պարզվել է, որ անասնագոմի տանիքում այրվում է պահեստավորած անասնակեր։ Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 18:31-ին, մարվել՝ 20:59-ին: Այրվել է մոտ […] ...
09:00 11.07.2025
«Ուրարտուն» առաջին խաղում պարտվել է «Նեմանին»․ԿԼԵրևանի «Ուրարտուն» ՈՒԵՖԱ-ի Կոնֆերենցիաների լիգայի որակավորման առաջին փուլի առաջին խաղում տանը 1-2 հաշվով պարտվել է բելառուսական «Նեմանին»: 49 և 53-րդ րոպեներին աչքի են ընկել հյուրերը, Ռոբերտ Արզումանյանի թիմից 68-րդ րոպեին հաշիվը կրճատել է Հայաստանի ազգային հավաքականի հարձակվող Նիկոլաս Կալուկյանը: 48-րդ րոպեին բելառուս կիսապաշտպան Պավել Սավիտսկիի իրացրած 11-մետրանոցից հետո սեյվ է կատարել «Ուրարտուի» դարպասապահ Գոռ Մատինյանը, […] ...
22:46 10.07.2025
Հայաստանի Հանրապետությունն Աբու Դաբիում տեղի ունեցած հանդիպումը համարում է հաջողված․ ՀՀ ԱԳՆՀայաստանի Հանրապետությունն Աբու Դաբիում տեղի ունեցած հանդիպումը համարում է հաջողված։ Այս մասին նշված է ՀՀ ԱՀՆ տարածած հաղորդագրության մեջ․ «ԶԼՄ-ից ստացված հարցերին ի պատասխան՝ տվել ենք հետևյալ մեկնաբանությունը. Հայաստանի վարչապետի և Ադրբեջանի նախագահի հանդիպման արդյունքներով երկու կողմերը հրապարակել են պաշտոնական, եթե նկատել եք՝ նույնական մամուլի հաղորդագրություններ։ Դրանից դուրս՝ խաղաղության համաձայնագրի վերաբերյալ պայմանավորվածություն լինելու դեպքում հանրությունն […] ...