11:05 24.04.2024
Բժիշկ-փորձագետ, բժշկական գիտությունների թեկնածու Եկատերինա Դեմյանովսկայան «Իզվեստիային» մանրամասն պատմել է, թե որ հիվանդություններն են բացասաբար ազդում մարդու մտավոր ունակությունների վրա։
Նրա խոսքով, ինսուլտից հետո հաճախ մտավոր ունակությունները նվազում են։ Այս պայմանը բժշկության մեջ կոչվում է հետինսուլտային կոգնիտիվ խանգարում: Կաթվածը կարող է խանգարել ուղեղի տարբեր հատվածների արյան մատակարարմանը, որոնք պատասխանատու են ինտելեկտի համար: Արդյունքում, մարդու հիշողությունը և տեղեկատվությունը վերլուծելու ունակությունը վատանում են, և նրա համար շատ ավելի դժվար է դառնում ուշադրությունը մի թեմայից մյուսին տեղափոխելը: Վիճակագրության համաձայն՝ ինսուլտից հետո ճանաչողական խանգարումը զարգանում է ինսուլտ ստացած մարդկանց ավելի քան 80%-ի մոտ։
«Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումը (PTSD) նույնպես երբեմն հանգեցնում է ինտելեկտի նվազմանը: Այս հիվանդությունը կարող է զարգանալ լուրջ տրավմատիկ իրադարձությունից հետո, ինչպիսին է սիրելիի մահը կամ սեփական կյանքին սպառնացող վտանգը: Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումով ուղեղի այն հատվածը, որը վերահսկում է զգացմունքները, դառնում է գերակտիվ: Միաժամանակ նվազում է մեկ այլ հատվածի՝ նախաճակատային կեղեւի ակտիվությունը։ Բայց հենց դա է պատասխանատու որոշումների կայացման, պլանավորման, ինքնատիրապետման և այլ բարձրագույն ճանաչողական գործառույթների համար: Հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումն ազդում է նաև հիպոկամպուսի աշխատանքի վրա՝ ուղեղի մի փոքր հատված, որը պատասխանատու է ինքնակենսագրական և էպիզոդիկ հիշողությունների համար: Հետևաբար, մարդու հիշողությունը կարող է վատթարանալ»,- ասել է Դեմյանովսկայան։
Ինտելեկտի անկման մեկ այլ հնարավոր պատճառ, որը նշել է բժիշկը, միգրենն է՝ գլխացավերի ամենածանր տեսակներից մեկը, որը կարող է ուղեկցվել դողով, սրտխառնոցով, ապատիայիով և քնկոտությամբ։ Հետազոտողները պարզել են, որ միգրենով տառապող մարդկանց մոտ ժամանակի ընթացքում վատանում է հիշողությունը, ուշադրությունը և տեղեկատվության մշակման արագությունը: Որոշ դեպքերում տուժում է նաև խոսքը։
Ինֆեկցիոն հիվանդությունները նույնպես կարող են ինտելեկտի նվազման պատճառ դառնալ։
«Գիտականորեն ապացուցված է, որ որքան շատ վարակներ է կրել մարդն իր կյանքի ընթացքում, այնքան դրանք կարող են ազդել նրա մտավոր ունակությունների վրա։ Ուղեղի վրա ազդող հիվանդությունները, ինչպիսին է վիրուսային էնցեֆալիտը, ամենաշատը վնասակար ազդեցություն են ունենում ինտելեկտի վրա»,- նշել է բժիշկը։
Նրա խոսքով, հիվանդությունները, որոնք ազդում են վերարտադրողական համակարգի, աղեստամոքսային տրակտի օրգանների, մաշկի վրա, նույնպես կարող են բացասաբար ազդել ինտելեկտի վրա, իսկ պատճառը կարող է լինել երիկամների և լյարդի երկրորդական դիսֆունկցիան:
Ընդհանուր առմամբ, կոգնիտիվ ֆունկցիայի խանգարումը բնորոշ է սուր և երկարատև քրոնիկ հեպատիտին, երիկամային քրոնիկ անբավարարությանը:
23:59 05.05.2024
Գերմանական Hesse ֆրեգատը վերադարձել է Գերմանիա23:06 05.05.2024
Փրկարարները հայտնաբերել են մոլորված քաղաքացուն22:58 05.05.2024
Երևանում կայացած ֆուտզալի ՉԼ եզրափակչում հաղթեց «Պալմա»-ն22:48 05.05.2024
Փրկարարներն իրականացրել են ջրահեռացման աշխատանքներ22:16 05.05.2024
Մայիսի 5-ը Ռազմական ոստիկանության օրն է21:34 05.05.2024
Վաշինգտոնում ավտոմեքենան բախվել է Սպիտակ տան ցանկապատին20:35 05.05.2024
ՃՏՊ Եղվարդ-Երևան ավտոճանապարհին. կա տուժած19:55 05.05.2024
ԱՄՆ-ում սկսվել են նոր հեռահար հրթիռի թռիչքային փորձարկումները19:18 05.05.2024
Հայտնի են դարձել ԵՄ բյուջե ներդրումներ կատարած առաջատար երկրները19:00 05.05.2024
Մոլդովայի նախագահը և պաշտպանության նախարարը կայցելեն Նորվեգիա18:20 05.05.2024
Իսրայելը որոշել է արգելափակել Al Jazeera հեռուստաալիքը18:00 05.05.2024
ՊՍՎ-ն դարձավ Նիդեռլանդների չեմպիոն17:04 05.05.2024
Մայիսի 6-ին Արարատ Միրզոյանը պաշտոնական այցով կգտնվի Հունգարիայում16:25 05.05.2024
Սի Ծինփինը մեկնել է եվրոպական շրջագայության16:05 05.05.2024
Փլուզում Սիմեոն Երևանցու փողոցում15:50 05.05.2024
Իսրայելը պատրաստ է ժամանակավոր զինադադարի ՀԱՄԱՍ-ի հետ. Նեթանյահու15:30 05.05.2024
Մենք շարունակում ենք մեր ճանապարհը․ Մեսսի14:35 05.05.2024
Այդ հատկանիշները մեզ թույլ տվեցին հաղթել առաջնությունը․ Անչելոտի13:57 05.05.2024
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի օգնական Իվանա Ժիվկովիչը ժամանել է Հայաստան13:29 05.05.2024
Էլբրուսում մոլորված երկու զբոսաշրջիկները հայտնաբերվել են13:10 05.05.2024
Պուտինը շնորհավորել է ուղղափառ քրիստոնյաներին Սուրբ Զատիկի առթիվ12:50 05.05.2024
Մենք պետք է արժանին մատուցենք «Սասուոլոյին»․ Ինձագի12:30 05.05.2024
Իսակովի պողոտայում «Mazda 6»-ը գլխիվայր շրջվել է11:50 05.05.2024
«Ժիրոնան» պատմության մեջ առաջին անգամ կխաղա Չեմպիոնների լիգայում11:30 05.05.2024
Բալթյան ծովատառեխը անհետացման վտանգի տակ է. Bloomberg10:59 05.05.2024
Ցանկանում եմ շնորհավորել «Ռեալին»․ Չավի10:30 05.05.2024
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը բաց է10:15 05.05.2024
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ23:45 04.05.2024
Օմսկում վեցամյա աղջիկն ընկել է 13-րդ հարկի պատուհանից և ողջ մնացել23:27 04.05.2024
Խարկովում մեկ օրում չորս պայթյուն է որոտացել23:13 04.05.2024
Մահացել է ՌԴ վաստակավոր արտիստ Գալինա Դավիդովան23:12 04.05.2024
Նշվել է ուշադրության և հիշողության վատթարացման ոչ ակնհայտ պատճառ22:58 04.05.2024
Բժիշկը ցրել է տաքացրած մակարոնեղենի մասին միֆը22:30 04.05.2024
Ռուսաստանը որոշել է պայքարել ապօրինի զբաղվածության դեմ22:04 04.05.2024
Արարատի մարզում 2-ամյա աղջիկն այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց21:36 04.05.2024
Անակնկալ զինվորին՝ օրինակելի ու կարգապահ ծառայության համար20:32 04.05.2024
Չինաստանում ներկայացվել է առաջին մարդանման էլեկտրական ռոբոտը20:06 04.05.2024
WhatsApp-ը նոր գործառույթ կունենա20:00 04.05.2024
Միրալեմ Պյանիչը ավարտել է միջազգային կարիերան19:31 04.05.2024
Գվարդիոլան հայտնել է, թե ով է հաղթելու Եվրո-2024-ում19:10 04.05.2024
Էրդողանը պաշտամունքի համար կբացի Ստամբուլի Կարիյե մզկիթը19:03 04.05.2024
Սանչոն որոշում է կայացրել իր ապագայի վերաբերյալ18:53 04.05.2024
Փրկարարները արգելափակումից դուրս են բերել ավտոմեքենաները18:35 04.05.2024
Ստեֆանո Պիոլին կգլխավորի «Նապոլին»00:02 05.05.2024
Բժիշկը նշել է վիտամինային հավելում, որը տարեցները կարող են ընդունել ամբողջ տարինԲրիտանացի բժիշկ Մայքլ Մոսլիի խոսքով՝ տարեց մարդիկ կարող են ամբողջ տարին վիտամին D-ի հավելումներ ընդունել։ Այս նյութն օգնում է կանխարգելել հաստ աղիքի քաղցկեղը և դեմենցիան։ Այս մասին հայտնում է Daily Mail-ը։ Բժիշկը բացատրել է, որ տաք և արևոտ կլիմայական պայմաններում ապրելիս անհրաժեշտ է վիտամին D-ի հավելումների մշտական ընդունում։ Ճիշտ սնուցումը ևս օգնում է օրգանիզմում պահպանել […] ...
23:12 04.05.2024
Նշվել է ուշադրության և հիշողության վատթարացման ոչ ակնհայտ պատճառԲոստոնի բժշկական կենտրոնի գիտնականները պարզել են, որ ապնոէն (քնած մարդու մոտ շնչառության պարբերական կանգ) կարող է առաջացնել ուշադրության և հիշողության վատթարացում՝ գիշերային հանգստի որակի նվազման պատճառով։ Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Նյարդաբանության ամերիկյան ակադեմիայի (AAN) կայքում։ Հետազոտությանը մասնակցել է 4257 մարդ։ Մասնակիցները լրացրել են հարցաթերթիկ՝ պատասխանելով իրենց քնի որակի, ինչպես նաև հիշողության և մտածողության հետ կապված […] ...
23:50 03.05.2024
Դանիայում 15 և ավելի տարեկան դեռահասները կկարողանան աբորտ անել առանց ծնողների համաձայնությանԴանիացի դեռահասները 15 տարեկանից հնարավորություն կունենան աբորտ անել առանց ծնողների համաձայնության, իսկ հղիության ընդհատման ժամկետը երկրում ավելանում է մինչև 18-րդ շաբաթ, հայտնում է Դանիայի առողջապահության նախարարությունը։ «Հղիության ընդհատման շեմը տեղափոխվում է հղիության 18-րդ շաբաթ։ Միևնույն ժամանակ, 15-17 տարեկան դեռահասներին հնարավորություն է տրվում աբորտ անել առանց ծնողների համաձայնության»,- ասվում է գերատեսչության հաղորդագրության մեջ։ Ինչպես նշվել է, […] ...
22:35 03.05.2024
Խալերի և քաղցկեղի կապի մասին տարածված միֆը հերքվել էՊնդումը, թե խալերի պարբերական վնասումը հանգեցնում է մաշկի քաղցկեղի, ոչ այլ ինչ է, քան առասպել, ասում է ուռուցքաբան Սունա Իսակովան։ Բժիշկը «Իզվեստիա»-ին տված հարցազրույցում հերքել է տարածված թյուր կարծիքը։ Իսակովայի խոսքով՝ ենթադրվում է, որ խալերն առաջանում են մաշկի վրա ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ազդեցության պատճառով, սակայն դա միակ պատճառը չէ։ Հաճախ կանանց մոտ նոր նևուսներ են ձևավորվում […] ...
22:23 03.05.2024
Հղիության ընթացքում պասիվ ծխելը արագացնում է պտղի բջջային ծերացումըՉինացի և եվրոպացի բժիշկները ապացույցներ են հայտնաբերել, որ հղիության ընթացքում պասիվ ծխելը զգալիորեն արագացնում է պտղի բջիջների ծերացումը, ինչի հետևանքով մարդու կենսաբանական տարիքը ավելանում է 0,25-0,5 տարով։ Գիտնականների եզրակացությունները հրապարակվել են Science Advances գիտական ամսագրում հրապարակված հոդվածում: «Մենք առաջին անգամ չափել ենք ծերացման մակարդակը այն մարդկանց շրջանում, ովքեր ենթարկվել են պասիվ ծխելու՝ պտղի զարգացման ընթացքում: […] ...
21:16 03.05.2024
Բժիշկը պարզաբանել է՝ հնարավոր է երեխաներին ծանոթացնել վեգանիզմին և հում սննդի սննդակարգինՍննդային հիմնական սովորությունները ձևավորվում են մանկության տարիներին՝ ծնողների օրինակով։ Եթե ծնողները գեր են, ապա մեծ հավանականություն կա, որ նրանց երեխաները նույնպես գեր կլինեն: Այս մասին Газета.Ru-ին ասել է սննդաբան-խորհրդատու, առողջ սնուցման ոլորտի փորձագետ Քրիստինա Վոյտը։ Դիետոլոգի կարծիքով՝ հում սննդի դիետան և բուսակերությունը սարսափելի չեն, եթե աղեստամոքսային տրակտն առողջ է, և եթե մարդը բավարար քանակությամբ սպիտակուցներ, […] ...