Ինչու է Թուրքիան հարձակվել Աֆրինի վրա

Աֆրինը Սիրիայի հյուսիսարևմտյան մասում գտնվող շրջան է, որն առայժմ Սիրիայի քրդական ուժերի վերահսկողության ներքո է։ Ուղիղ գծով այն Երևանից հեռու է 700 կիլոմետրով։

Սիրիայի տարածքն այժմ բաժանված է մի քանի վերահսկողության գոտիների։ Կարմիրով նշված հատվածները վերահսկում են նախագահ Բաշար Ասադին հավատարիմ ուժերը՝ ռուսական բանակի ու իրանցի զինվորականների աջակցությամբ։ Կանաչով նշված են տարբեր զինյալ խմբեր։ Կապույտ հատվածը թուրքական բանակի նախկինում գրաված տարածքն է։ Իսկ ահա դեղինով ներկված երկու կտորները տեղի քրդերի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներն են։ Դեռ:

Թուրքական բանակը այս օրերին ներխուժեց այդ հատվածներից մեկը՝ Աֆրինը։ Անկարան այս տարածքը փորձում է յուրացնել, որպեսզի ունենա կայուն ու կանխատեսելի սահման։ Սա պաշտոնական մեկնաբանությամբ։ Իսկ իրականում թուրքերն ուզում են տարածքը բնակեցնել արաբներով ու ազատվել տեղի քրդերից, որոնց հետ հին հաշիվներ ունեն։

«Մենք սպասեցինք, մենք համբերեցին ու մի գիշեր հանկարծակի հարված հասցրինք նրանց … Այժմ մեր հիմնական նպատակն է Աֆրինը հանձնել իրական տերերին: Ո՞րն է մեր նպատակը: Մենք ունե՞նք մեր հողում ապրող 3.5 մլն սիրիացի փախստական: Այո՛, ունենք: Մեր նպատակն է հնարավորինս շուտ այդ սիրիացի քույրերին ու եղբայրներին վերադարձնել հայրենիք … Մենք մեր երկրից կվերացնենք PKK-ն, PYD-ն, YPG-ն, բոլո՛ր քրդական տարրերը: Բոլոր նրանք, ովքեր ուզում են Սիրիայից ներխուժել, դրա համար շատ թանկ գին կվճարեն: Վստահ եղեք, որ այս գործողություններից հետո նրանք քաջություն չեն ունենա կանգնել մեր առջև: Դուք պետք է սա իմանաք, միայն աղմուկ-աղաղակով, ոռնալով, թե ձեր թիկունքին կանգնած է Միացյալ Նահանգները, դուք չե՛ք կարող դեմ կանգնել Թուրքիային և թուրք ժողովրդին», — գործողության մեկնարկի կապակցությամբ հայտարարել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը։

Սակայն թուրքական բանակի երկրորդ ներխուժումը միանշանակ չընդունվեց գերտերությունների կողմից։ Ռուսաստանը, որ Ասադի դաշնակիցն է, հակասական մեկնաբանություններ է ասում, բայցևայնպես, հանել է իր զորքերն այս տարածքից։ Քրդերի դեմ արշավներին դեմ են Միացյալ Նահանգներում, քանի որ դաշնակից են համարում ու զինում են նրանց։ Պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը հեռախոսով զրուցել է Թուրքիայի ու Ռուսաստանի պաշտոնակիցների հետ, սակայն պաշտոնական հայտարարություն չի արել։

Անկարայի այս գործողություններին բուռն արձագանքել է Ֆրանսիան։ Երկրի ԱԳ նախարարը տեղեկացրել է, որ Փարիզը ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի անհապաղ նիստ է հրավիրել Սիրիայի հարցով։

#Syrie : Ghouta, Idlib, Afrin – la France demande une réunion urgente du Conseil de Sécurité des Nations Unies. Entretien ce matin avec mon homologue Turc.

— Jean-Yves Le Drian (@JY_LeDrian) January 21, 2018

Le Conseil de Sécurité des Nations Unies tiendra demain des consultations sur la situation en #Syrie. La France soulignera notamment l’urgence d’assurer l’accès humanitaire.

— Jean-Yves Le Drian (@JY_LeDrian) January 21, 2018

Բուռն արձագանք է եղել նաև Իրանից։ Երկրի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետը հեռախոսով զրուցել է Թուրքիայի պաշտոնակցի հետ և հավաստիացել, որ Սիրիայի տարածքային ամբողջականությունը չի խախտվի։ Գործողության վերաբերյալ հայտարարություն է արել նաև Իրանի ԱԳՆ խոսնակը․

«Իրանը հուսով է, որ այս գործողությունը անմիջապես կավարտվի Թուրքիայի և Սիրիայի սահմանամերձ տարածքներում ճգնաժամի խորացում թույլ չտալու համար։ Թեհրանը հատուկ շեշտում է Սիրիայի տարածքային ամբողջականությունը պահպանելու, ազգային ինքնիշխանությունը հարգելու և մարդկային ողբերգությունը կանխելու անհրաժեշտությունը»։

Եթե քաղաքական հայտարարությունները չհաշվենք, քրդական ուժերը թուրքական ցասման դեմ մնացել են մեն-մենակ ու հենվելով սեփական ուժերի վրա՝ համառ դիմադրում են ասպատակությանը։ Երեք օրում թուրքական բանակը գրավել է մոտ մեկ տասնյակ գյուղ։ Բայց փորձը ցույց է տալիս, որ թուրքերը չեն շտապում։ Նրանց նախորդ գործողությունը տևել է 7 ամիս ու ավարտվել մոտ 2000 քառակուսի կիլոմետր տարածքի գրավմամբ։ Այդ տարածքում թուրքական իշխանություններն արդեն վարչական գործունեություն են ծավալել, օրինակ՝ դպրոցի ավարտական վկայական են տալիս։