Հանրային առողջապահության ոլորտի փորձագետները քննադատում են ԱՀԿ-ի մոտեցումը վնասի նվազեցման քաղաքականությանը

Տարիներ ի վեր ԱՀԿ-ն իրականացնում է ծխելը դադարեցնելուն ուղղված մի շարք ծրագրեր, սակայն, 2000 թ․-ից հետո աշխարհում ծխողների քանակը գրեթե անփոփոխ է մնացել՝ մոտ 1 մլրդ մարդ։ Այսպիսով, հարց է առաջանում՝ արդյոք ԱՀԿ-ի կողմից իրականացվող քայլերը բավարար են՝ ծխողներին օգնելու հրաժարվել այդ սովորությունից։

Մասնագետները քննադատում են ԱՀԿ որդեգրած քաղաքականությունը

Այս տարի ԱՀԿ-ն մեկնարկեց մեկ տարի տևողությամբ մի նոր ծրագիր, որի նպատակն է մոտ 100 մլն ծխողների օգնել դադարեցնել ծխելը՝ տարբեր միջոցներ գործի դնելով, այդ թվում նաև առցանց խորհրդատվություն տրամարդելով։ Այնուամենայնիվ, անգամ լավագույն թերապիան անցնող ծխողները որոշ ժամանակ անց վերադառնում են այդ վնասակար սովորությանը։

Վերոնշյալ ծրագիրը սուր քննադատության է արժանացել ոլորտի մասնագետների և վնասի նվազեցման ուղղությամբ աշխատող ակտիվիստների կողմից, ովքեր հաճախ են նշում, որ ԱՀԿ-ն խնդրին առնչվող ռիսկերը ճիշտ չի ներկայացնում հանրությանը և թերագնահատում է պակաս վնասակար այլընտրանքների դերը՝ անտեսելով գիտական ուսումնասիրությունների արդյունքները։ ԱՀԿ քաղաքականությունը քննադատող մասնագետները նշում են, որ կազմակերպությունը չի գործում հանրային առողջապահության շահերից ելնելով։

Ցավալի է, որ ԱՀԿ-ն հաճախ չի ընդունում տեխնոլոգիաների առանցքային դերը վնասի նվազեցման հարցում։ Մինչդեռ, ըստ Հնդկաստանի առողջապահության նախարարության գնահատման՝ յուրաքանչյուր օր ծխելու պատճառով գրանցվող մահերի քանակը կարող է մինչև 50 %-ով նվազեցվել, եթե նորարարական տեխնոլոգիաներն առավել լայն կիրառում ունենան հակածխախոտային պայքարի շրջանակներում։

Վնասի նվազեցումը և նորարարական տեխնոլոգիաները

Մասնավորապես, էլեկտրոնային սիգարետներն ու ծխախոտի տաքացման համակարգերը կարող են օգնել ծխողներին աստիճանաբար հրաժարվել ծխելուց՝ նախնական շրջանում անցում կատարելով պակաս ռիսկային այլընտրանքին։ Վնասի նվազեցման տեխնոլոգիաների նպատակն է պակաս վնասակար նիկոտինային արտադրանք օգտագործելու հնարավորություն ստեղծել այն ծխողների համար, ովքեր չեն կարողանում միանգամից հրաժարվել ծխելուց։

Մեր օրերում իրականացված մի շարք ուսումնասիրություններ հաստատում են վնասի նվազեցման քաղաքականության արդյունավետությունը։ 2018 թ․ ոլորտով զբաղվող գիտնականները փաստեցին, որ նիկոտինի օգտագործումը նվազագույնի հասցնելով հնարավոր է հասնել նրան, որ մեկ տարում ծխելուց հրաժարվի 5 մլն ծխող, իսկ 5 տարում՝ 13 մլն: ԱՀԿ-ի կողմից անտեսվում է նաև այն, որ ԱՄՆ Սննդի և դեղամիջոցների վարչությունը և Մեծ Բրիտանիայի հանրային առողջապահության վարչությունը պաշտոնապես հայտարարում են, որ ծխախոտի տաքացման համակարգերը և էլեկտրոնային սիգարետները նվազեցնում են ծխախոտի հասցրած վնասը մինչև 90 %-ով։

Ուրախալի է այն փաստը, որ մի շարք երկրներում ներկայումս հաջողությամբ կիրառվում է վնասի նվազեցման քաղաքականությունը։ Մասնավորապես, անծուխ արտադրանքի օգտագործումը քաջալերելու շնորհիվ Շվեդիայում չափահասների շրջանում ծխողների տեսակարար կշիռը հասել է 7%-ի, որն ամենացածր ցուցանիշն է աշխարհում։ Մեկ այլ օրինակ է Ճապոնիան, որտեղ վերջին 5 տարում գրանցվում է սիգարետի սպառման կտրուկ նվազում՝ ծխախոտ տաքացման համակարգերի՝ շուկա մուտք գործելու շնորհիվ։