Գազալցակայանների միջև մուտացիայի ենթարկված մրցակցություն է. Մկրտիչ Տիգրանյան

Այսօր՝ լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ, «Էքսպերտ թեչ» գազաբալոնային սարքավորման փորձարկման, տեղակայման և սերտիֆիկացման ընկերության տնօրեն Մկրտիչ Տիգրանյանը խոսել է գազի բալոնների պայթյունների պատճառների մասին, երկու հիմնական պատճառ աձանձնացնելով՝  գազալցակայաններում բարձր ճնշումով լցավորելը և գազաբալոնները փորձարկման չտանելը.

«Ամբողջ աշխարհում ընդունված ստանդարտներ են դրանք, որի հիման վրա էլ բալոններն են նախատեսվել, որ առավելագույնը 200 կգ սմ քառակուսի ճնշումն է պետք, ժողովրդի լեզվով ասած՝ 200 ատմասֆերը  պետք է պահանվի: Պետք է լցավորվի դրանից ոչ ավել բարձր ճնշմամբ», – ասել է Տիգրանյանը, հիշեցնելով, որ այդ և մյուս նորմատիվները սահմանվել են դեռ 2005 թվականին՝ կառավարության 2388N որոշմամբ:

Ինչ վերաբերում է երկրորդ պատճառին՝ գազաբալոնները, կարգով սահմանված, 2 տարին մեկ փորձարկման չտանելուն, դրանց ամրությունն չստուգելուն, ապա այստեղ այսպիսի վիճակագրական թվեր կան՝ ավտոմեքենաների վրա տեղադրված 400 հազար գազաբալոնների 2 տոկոսն է միայն սահմանված ժամկետներում փորձաքննություն անցնում ու դրանք հիմնականում մեծ ընկերություններին պատկանող ավտոմեքենաների գազաբալոններն են: 

Հարցին, թե ի վերջո ո՞վ իրավունք ունի ստուգելու, վարորդն ունի՞ գազաբալոնի որակի մասին ասող փաստաթուղթ, թե ոչ. «Էքսպերտ թեչ» ընկերության տնօրենը պատասխանել է, որ դա կարող են անել միայն գազալցակայանում: Կարգը հենց այդպես էլ սահմանում է՝ լիցքավորում կատարելուց առաջ լցակայանում պետք է  պահանջեն փաստաթուղթը և այն տեսնելուց ու համոզվելուց հետո միայն մեքենան լիցքավորել: Թե ինչու՞ չեն պահանջում հարցին, Տիգրանյանն այսպիսի պատասխան է տվել.

«Անվստահության մթնոլորտի պատճատով: Ինքը պարզ ասում է, որ եթե ես պահեմ 200-ը, գնալու է կողքի գազալցակայանը 220, 230 լցնի, էն մյուսում 250: Դա գաղտնիք չի, դա բոլորը գիտեն, որ իրականում էդպես է», – պարզաբանել է Տիգրանյանը, պնդելով, որ գազալցակայաններում ցանականում են պահպանել առավելագույնը 200 ճնշում լիցքավորելու կարգը, բայց անվստահության մթնոլորտն է, որ դա թույլ չի տալիս.

«Որ սարքավորումները 200 ճնշումից ավել չտան, դա զուտ տեխնիկական միջոցներով կարելի է կարգավորել: Մարդկային գործոնը հնարավոր է հանել,  բայց պահանջ, որ պետք է անպայման փորձարկված բալոնները լցավորեն, նույն տրամաբանությամբ չի գործում՝ եթե ես չանեմ, գնալու է հենա 200 մետր էն կողմ, կամ 500 մետր  էն կողմ ուրիշ գազալցակայն կա էնդեղ է անելու», – ասել է բանախոսը:

Տիգրանյանը հիշեցրել է, որ Հայաստանն գազալցակայանների ամենամեծ թիվն ունեցող երկիրն է: Հայատանում ավելի քան 500 հազար ավտոմեքենաներից 300 հազարը աշխատում են գազով: Գազալցակայաններն էլ մրցակցում են ոչ թե որակով գազ լիցքավորելով, այլ ավելի մեծ ճնշում տալով՞

«Մեզ մոտ մտուտացիայի ենթարկված մրցկացություն է», – ասել է Մկրտիչ Տիգրանյանը:

Հիշեցնենք նաև, որ  գազաբալոնային սարքավորման փորձարկման, տեղակայման և սերտիֆիկացման ընկերության տնօրենն իրավիճակից դուրս գալու միակ ելքը տեսնում է վերահսկամն գործառույթը ոստիկանությանը հանձնելով: Ըստ նրա, եթե ոստիկանությունը տեխանձնագրի նման վարորդից պահանջի նաև գազաբալոնի անվտանգ լինելու վերաբերյալ փոստաթուղթը, վարորդները ստիպված կլինեն ստուգման տանել իրենց ավտոմեքենաների գազաբալոնները, հնամաշները կխոտանվեն և դաշտ վերահսկելի կդառնա: