ԵԱՏՄ արտահանվող ապրանքների տարիֆային սահմանափակումներն ի՞նչ օգուտներ կամ վնասներ կարող են բերել արտադրողներին. քննարկում ԱԺ-ում

ԱԺ տարածաշրջանային և եվրասիական ինտեգրման հարցերի հանձնաժողովում այսօր տեղի է ունեցել նիստ, որին մասնակցում են նաև Տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարար Տիգրան Խաչատրյանն ու փոխնախարար Ալբերտ Բաբայանը: Օրակարգում մեկ հարց էր, որը վերաբերում է ԵԱՏՄ հետ համագործակցության արդյունավետության ուղիների որոնմանը:

Տիգրան Խաչատրյանը ներկայացրել է ոլորտում առկա խնդիրները: Նշել է.

«ԵԱՏՄ-ն մեր տնտեսական շահերի հիմնական հատվածն է, ՀՀ-ից արտահանվող ապրանքներին, որոնք կազմել են 2 մլրդ 400 մլն դոլար 2018-ին, 680-ը արտահանել է ԵԱՏՄ երկրներ, լեռնահանքային ոլորտի նյութերը հանում ենք, 800 մլն դոլար է կազմում, ուրեմն տարբերությունը գրեթե կեսն է: Կարևոր է, որ ՌԴ արտահանում են վերջնական օգտագործման ապրանքներ, մեր արտադրողների, տնտեսության շահերը պահանջում, որ մեծ ուշադրություն դարձնենք խնդիրներին, և հնարավորություն տանք ձեռնարկատերերին պոտենցիալը լիարժեք դրսևորեն և ներկայացնեն այն շուկաներում, որտեղ կարող են ունենալ զարգացման լայն հնարավորություններ»:

Ըստ նրա՝ ներմուծման տեսանկյունից ևս ԵԱՏՄ-ի հետ ունենք կենսական նշանակության շահեր:

Հիմա Հայաստանի նկատմամբ՝  որպես ԵԱՏՄ անդամակցող անցումային երկիր՝ ավելի քիչ մաքսատուրքեր են կիրառվում, որոնք աստիճանաբար պետք է աճեն: 2018թ. որևէ տուրք չի կիրառվել ոսկու, ադամանդի ներկրման դեպքում, այս տարի դրանք կլինեն ոսկու համար 3 տոկոս, աստիճանաբար աճելով՝ կհասնեն 15 տոկոսի, իսկ ադամանդի դեպքում՝ 10 տոկոսի:

Ներկա իրավիճակից օգտվում են նաև Եվրոպական արտադրողները, նշեց.

«Եթե եվրոպական արտադրողները ՌԴ շուկաներ ներկրում են ոսկե զարդեր ու ադամանդներ, կարող են օգտվել ՀՀ-ի արտոնյալ ռեժիմից, բերում է ալմաստը, որ չի հարկվում մաքսատուրքով, ՀՀ-ում համագործակցում են մշակող ընկերությունների հետ, երբ արտահանում են, ԵԱՏՄ գնալուց չի հարկվում, որովհետև մշակված է ՀՀ-ում»,- ասաց նախարարը:

Այսինքն՝ տարիֆային սահմանափակումները մի կողմից` դրական, մյուս կողմից` բացասական հետևանք կարող են ունենալ: Նախարարն ասում է.

«Սահմանափակումները ստեղծում են նոր հնարավորություն ՀՀ-ում այն արտադրությունների զարգացման համար, որոնք կողմնորոշված են դեպի ՌԴ կամ ԵԱՏՄ անդամ հանդիսացող երկրներ, միաժամանակ, սա սահմանափակումներ է առաջացնում այնպիսի կազմակերպությունների համար, որոնք եվրոպական կազմակերպությունների հետ ունեին համագործակցություն, ներկրում էին կիսապատրաստված նյութեր, արտահանում են ԵԱՏՄ տարածք, բայց երբ մաքսատուրքերը բարձրացան, չեն կարողանալու այդ ձևաչափով աշխատել, որովհետև բարձրացված մաքսատուրք վճարել, ՀՀ-ում գործողություն կատարել, արտահանել Եվրոպա կամ ՌԴ, եթե սեփականատեր է փոխվել, ապա իրենց համար կարող է դառնալ խնդրահարույց»:

Այսինքն՝ մի կողմից նշված կազմակերպությունների շահը պահանջում է, որ փորձենք բանակցել անցումային ժամանակահատվածը երկարաձգելու համար, բայց մյուս ձեռնարկությունների շահը պահանջում է, որ մաքսատուրքերը շուտ դառնան 10 և 15 տոկոս: Հենց այս հարցերին են, որ պետք է ԱԺ համապատասխան հանձնաժողովի հետ քննարկման արդյունքում լուծում ստանան: