Միգրացիան՝ թվերով. Հայաստանից ԵՄ ներկայացված ապաստանի հայցերի թիվը կտրուկ ավելացել է 2016 թ.

Միգրացիոն ծառայությունը նոր պարբերական է մշակել. հրապարակվել է «Միգրացիան թվերով. վերլուծական տեղեկագրի» առաջին համարի Ա մասը՝ «Եվրոպայում միջազգային պաշտպանություն որոնող ՀՀ քաղաքացիները»: SHANTNEWS.am-ն առանձնացրել է որոշ թվային տվյալներ:

2018թ. ՀՀ 5825 քաղաքացի ԵՄ և ԵԱԱԸ (Եվրոպական ազատ առևտրի ընկերակցության) անդամ պետություններում դիմել է միջազգային պաշտպանություն ստանալու համար։ Ներկայացված հայցերից 4855-ը կամ 83.3%-ը եղել է ապաստանի առաջին հայց։

Ընդհանուր առմամբ՝ 2018թ. ԵՄ և ԵԱԱԸ անդամ 32 պետություններում երրորդ երկրների քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց կողմից ներկայացվել է 664,480 ապաստանի հայց, որից 602,920-ը կամ 90%-ը՝ ապաստանի առաջին հայց։ Նախորդ 2017թ. նկատմամբ առաջին անգամ ապաստան հայցողների թիվը 2018թ. նվազել է մոտ 12%-ով։ 2015- 2016թթ. համեմատ, երբ առաջին անգամ ապաստան հայցողների թիվը գերազանցում էր 1 միլիոնի շեմը, 2018թ. ցուցանիշը նվազել է ավելի քան երկու անգամ։

ՀՀ քաղաքացի ապաստան հայցողների մասնաբաժինը Եվրոպայում ապաստան հայցողների ընդհանուր թվում 2018թ. կազմել է ընդամենը 0.88%, իսկ առաջին անգամ հայցողների թվում՝ 0.80%:

ՀՀ քաղաքացիների կողմից 2018թ. ԵՄ և ԵԱԱԸ պետություններում ամսական միջինը ներկայացվել է 485 ապաստանի հայց, որից 405-ը՝ ապաստանի առաջին հայց։

2018թ. ՀՀ քաղաքացիների կողմից ապաստանի հայցեր են ներկայացվել ԵՄ անդամ 19 և ԵԱԱԸ անդամ 2 պետություններում։ ՀՀ քաղաքացի ապաստան հայցողների նախընտրելի ուղղությունները եղել են Ֆրանսիան և Գերմանիան։ Ապաստանի հայցերի 78%-ը և առաջին հայցերի 79.7%-ը բաժին է ընկնում հենց այս պետություններին։ Հատկանշական է, որ միայն Ֆրանսիայում ներկայացվել են ապաստանի հայցերի 45.5%-ը և առաջին հայցերի 48.6%-ը:

ԵՄ և ԵԱԱԸ անդամ պետություններում 2018թ. առաջին անգամ ապաստան հայցած ՀՀ քաղաքացիների 63.6%-ը եղել են աշխատունակ տարիքի անձինք, թվով երկրորդ մեծ խումբը` 31.6%, կազմում են անչափահասները, իսկ ամենասակավաթիվ խումբը՝ 2.8%, թոշակառուներն են։ Ապաստան հայցած ՀՀ քաղաքացիների բոլոր տարիքային խմբերում, բացի 65+ խմբից, սեռային համամասնությունը շեղված է դեպի տղամարդկանց կողմը։ Ամենամեծ շեղումը անչափահասների խմբում է՝ 100 տղամարդուն 84.4 կին։ Կանանց մասնաբաժինը մեծ է միայն 65+ խմբում՝ 100 տղամարդուն 190.9 կին։

2010-2018թթ. ՀՀ քաղաքացիների կողմից ԵՄ և ԵԱԱԸ անդամ պետություններում ներկայացվել է 57,250 ապաստանի հայց՝ տարեկան միջինը՝ 6,361 հայց։ Ամենամեծ թվով հայցերը ներկայացվել են 2016թ.՝ միջինից շեղումը +2,717 հայց 3 ։ Ապաստանի հայցերի թիվը մեծ է եղել նաև 2011 թ., երբ նախորդ տարվա համեմատ հավելաճը կազմել էր 21.7%:
Դիտարկվող ժամանակահատվածում ՀՀ քաղաքացիների կողմից ներկայացվել է 47,645 ապաստանի առաջին հայց՝ տարեկան միջինը 5,294 ապաստան հայցող։ Ամենամեծ թվով առաջին անգամ ապաստան հայցած ՀՀ քաղաքացիների ցուցանիշը գրանցվել է 2016թ.՝ տարեկան միջինից շեղումը +3.108:

Հետաքրքրական է, որ 2016թ. աճը եղել է բավականին կտրուկ՝ սկսվել հունիսից և հասել առավելագույն նշանակությանը սեպտեմբերին։ Դիտարկվող տարիներին ՀՀ քաղաքացիների կողմից ներկայացված ապաստանի հայցերի վիճակագրությունում ամսական 1000 հայցի սահմանը ոչ սրանից առաջ և ոչ էլ հետո այլևս չի գերազանցվել։ 2016թ. ցուցանիշների մյուս առանձնահատկությունն այն էր, որ եթե 2010-2015թթ. համար ամսվա ընթացքում ներկայացված առաջին հայցերի թիվը կազմում էր ապաստանի դիմումների ընդհանուր թվի միջինը 80%-ը, ապա 2016թ. այդ ցուցանիշը կազմեց 89.6%, իսկ օգոստոս-հոկտեմբեր ամիսների համար՝ 94.3%:

2016թ. աննախադեպ աճից հետո 2017թ. բնորոշվեց որպես կայունացման ժամանակահատված։ 2017թ. ընթացքում ՀՀ քաղաքացի ապաստան հայցողների թիվը կազմեց 7.770, որոնցից առաջին անգամ՝ 6875-ը կամ 88.5%-ը։ Նախորդ 2016թ. համեմատ տեղի էր ունեցել ապաստանի ցուցանիշների նվազում` -9.3% ապաստանի հայցերի մասով և -11.8% առաջին հայցերի։ Սակայն 2010-2015 թթ. ամսական միջինի համեմատ 2017թ. ցուցանիշները շարունակում էին մնալ բարձր` +159 ապաստանի հայց և +181 առաջին հայց։ 2018թ. աչքի ընկավ տարվա ընթացքում ամսվա վերջին օրվա դրությամբ ապաստան հայցողների թվի նվազմամբ՝ ամսական միջինը -154 անձով, տարվա ընթացքում -1,690 ապաստան հայցողով:

Ապաստանի ոլորտը կարգավորող համաեվրոպական իրավական նորմերը, ինչպես նաև անդամ պետությունների ազգային օրենսդրությունները նախատեսում են ապաստանի հայցերի վերաբերյալ լիազորված մարմինների (առաջին ատյանների) կողմից ընդունված որոշումների բողոքարկման և/կամ վերանայման դիմումների ներկայացման լայն հնարավորություններ։ Սրանով իսկ պայմանավորված ԵՄ և ԵԱԱԸ երկրներում անցած տարիների ընթացքում կուտակվել է ՀՀ քաղաքացի ապաստան հայցողների բավականին հոծ բազմություն՝ 2018թ. դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ 10,635 ապաստան հայցող, որոնք հանդիսանում են ապաստանի ընթացիկ հայցի սուբյեկտ։