«Իսկական գազաններ». ով է գաղտնի եկել պատերազմելու Լեռնային Ղարաբաղում․ ՌԻԱ «Նովոստիի» անդրադարձը

Մոլեռանդ, մինչև ատամները զինված, մոտիվացված և պատրաստված. այն, որ սիրիացի գրոհայինները մասնակցում են ղարաբաղյան նոր պատերազմին, հաստատել է միանգամից մի քանի հեղինակավոր աղբյուր։ Ինչպես օրերս հայտնել է ամերիկյան The Wall Street Journal-ը, ծայրահեղականներին հակամարտության գոտի են տեղափոխում մոտավորապես հարյուր հոգանոց խմբերով: Լավ վճարում են։ ՌԻԱ «Նովոստի»-ն փորձել է պարզել, թե ինչպես է ամեն ինչ կազմակերպված և ինչ մարդիկ են։

Արաբները տեսանյութում
Ռուսաստանի արտաքին հետախուզության ծառայության ղեկավար Սերգեյ Նարիշկինի խոսքով ՝ Լեռնային Ղարաբաղում գործում են հազարավոր ծայրահեղականներ։ Նրանք «Ջաբհաթ ան Նուսրա», «Ֆիրքաթ Համզա», «Սուլթան Մուրադ» միջազգային ահաբեկչական կազմակերպությունների, ինչպես նաև մի քանի քրդական խմբավորումների զինյալներն են:

Ավելի վաղ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը հայտնել էր, որ 300 ծայրահեղականներ Սիրիայից Բաքու են տեղափոխել թուրքական Գազիանթեփով: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Ֆրանսիայից ներողություն է պահանջել ՝ ընդգծելով, որ իր բանակը վարձկանների ծառայություններից չի օգտվում։ Բայց ցանցի բազմաթիվ հոլովակները հակառակի մասին են խոսում։

Ադրբեջանցի զինվորականներն իրենց դիրքերից տեսանյութ չեն հրապարակում, սակայն սիրիացի գրոհայինները համեստություն չեն անում։ Այսպես, հոլովակներից մեկի հեղինակը գնում է հայ զինվորների դիակների կողքով հողաթմբի երկայնքով և մաքուր արաբերենով նրանց «խոզեր» է անվանում ՝ մեկնաբանություններն ընդմիջելով «Ալլահ աքբար» բացականչություններով։

Մեկ այլ տեսանյութում տարբեր տեսակի կամուֆլյաժ հագած զինյալների խումբը կրակ է բացում անձնական հրաձգային զենքից և խոշոր տրամաչափի գնդացիրից, որը տեղադրված է պիկապի թափքում: Gantraki-ն սիրիացի ահաբեկիչների սիրած զենքն է։ Նրանց ազգային պատկանելության մասին կարելի է համոզվել արաբերենով հստակ լսելի հրամաններից։

«Լեռնային Ղարաբաղում գործում է մինչև հինգ հազար զինյալ։ Հիմնականում, այսպես կոչված, Սիրիայի ազգային բանակից, որը հիմնված է Իդլիբում։ Սա բավականին բազմաբնույթ կազմավորում է բազմաթիվ խմբավորումներից։ Օրինակ ՝ սիրիական ազգային բանակում կա «Ալ Համզա» դիվիզիա։ Հենց այդ բանդայի զինյալներն են հայտնվել առաջին հավաստի տեսանյութում, որն ապացուցում է նրանց մասնակցությունը ղարաբաղյան հակամարտությանը։ Այնտեղ նրանք ուղղակիորեն մատնանշում էին խմբավորման պատկանելությունը և «գործընկերներին» կոչ էին անում շտապել Ադրբեջան։ Մասնագետները որոշել են նկարահանման տեղադիրքը ՝ ադրբեջանական Հորադիզ քաղաքը»,-ՌԻԱ «Նովոստիին» պատմել է լրագրող-միջազգայնագետ և Մերձավոր Արևելքի հարցերով փորձագետ Աբբաս Ջուման:

Փորձագետը վստահ է, որ «Ալ Համզա»-ի գրոհայինները Լեռնային Ղարաբաղ են ժամանել Լիբիայից, որտեղ նրանք կռվել են գեներալ Խալիֆա Հաֆթարի բանակի դեմ Թուրքիայի կողմից աջակցվող Անցումային ազգային խորհրդի կողմում: Նրանց Ադրբեջան են տեղափոխել թուրքական տրանսպորտային ինքնաթիռներ։ Մինչև մարտերի վայրերը նրանք հասել են ավտոմեքենաներով։

Հայկական կողմի տվյալներով ՝ մարտերին անմիջականորեն մասնակցում են մոտ երկու հազար գրոհայիններ։ Զոհված արմատականների մարմինների բացակայությունը Երևանն ու Ստեփանակերտը բացատրում են նրանով, որ ծայրահեղականներն արագ վերցնում են իրենց սպանվածներին ու վիրավորներին մարտի դաշտից: Անցած շաբաթ «Ալ Արաբիա» հեռուստաալիքը, վկայակոչելով «Մարդու իրավունքների սիրիական դիտարանը», հայտնել էր, որ Լեռնային Ղարաբաղում ոչնչացրել են մոտ հարյուր վարձկանների։

«Սիրիական ազգային բանակի այդ խմբավորումն ամենամարտնչողներից մեկն է։ Ղարաբաղյան «գործուղման» համար ընտրել են մեծ փորձ ունեցող զինյալներին։ Ղարաբաղը նրանց համար ավելի գրավիչ է, քան Սիրիան կամ Լիբիան. ավելի շատ են վճարում և պայմաններն այնքան էլ ծանր չեն։ Շատերն այս պատերազմը ընկալում են որպես «վճարովի արձակուրդ»։ Սիրիական ազգային բանակի զինյալները շատ լավ զինված են և լավ նախապատրաստված թուրքական հրահանգիչների կողմից»,- ընդգծել է Աբաս Ջուման:

Փորձագետը խոստովանել է, որ Ադրբեջանն ունի թվային և տեխնոլոգիական առավելություն Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի նկատմամբ: Ըստ էության, այդ խաղաքարտը խաղարկում է Բաքուն, երբ հերքում է գրոհայինների հետ համագործակցությունը՝ «Ինչու են մեզ վարձկաններ պետք, եթե մենք լավ բանակ ունենք»։

Սակայն սիրիացիները մարտական մեծ փորձ ունեն։ Նրանք գնում են ավանգարդում, լուծում ամենադժվար խնդիրները, կեղտոտ աշխատանք են կատարում։ Ըստ էության, նրանք թնդանոթի միս են, որոնց չեն խղճում: Բնակչության համար Ադրբեջանի հետ ոչ մի կապ չունեցող գրոհայինների մահը ոչինչ չի նշանակում։

Ի դեպ, այդ կեղտոտ հանցագործների համար էլ պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղում հեշտ զբոսանք չի դարձել։ Ինչպես հայտնել է The Wall Street Journal-ը ՝ վկայակոչելով սեփական աղբյուրները, սիրիացի գրոհայինների կորուստները շատ արագ են աճում, և շուրջ 200 արմատականներ արդեն ուզում են տուն վերադառնալ: Ամենայն հավանականությամբ, «վճարովի արձակուրդ» չի տրվել։