Ադրբեջանի ընտրություններին խախտվել են խոսքի ու մամուլի ազատությունը. զեկույց

Ընտրական գործընթացն աչքի էր ընկնում մրցակցությամբ խակ լինելով, խախտվում էին հիմնարար իրավունքներ, մասնավորապես՝ խոսքի, արտահայտվելու, մամուլի ազատությունները, այդ թվում և ցանցում աշխատող լրագրողների մասով։ Ապրիլի 11-ին Ադրբեջանում կայացած ընտրությունների մասին այսպիսի գնահատական է այսօր ԵԽԽՎ-ում հնչեցրել կառույցի դիտորդը, որ նշանակվել էր որպես Ադրբեջանի ընտրությունների դիտորդ-զեկուցող։

«Ընտրությունների օրը մեծաթիվ խախտումներ են եղել, ներառյալ թափանցիկության բացակայությունը, հաճախ խոչընդոտվում էր ընտրության գործընթացը։ Երկրի հարավում էլ լուրջ հանցագործություններ էին կատարվում՝ մարդիկ հայտնվում էին բանտում, այդ թվում նաև համացանցում հանցավոր գործողություններ կատարելու մեղադրանքներով»,- նշել է ԵԽԽՎ զեկուցող Վիորել Ռիսերդ Բադեան։

Այդ ընտրություններին բազմաթիվ ընտրակեղծարարություններ էր արձանագրել նաև ԵԱՀԿ ԺՀՄԻԳ դիտորդական առաքելությունը։ Ընտրական պրոցեսին հաջորդած ասուլիսի ժամանակ դիտորդները փաստեր էին հրապարակել այն մասին, որ տեղի են ունեցել բազմաթիվ կրկնաքվեարկություններ ու լցոնումներ, նույն մարդու քվեարկություններ տարբեր ընտրատեղամասերում։

«Ընտրությունների օրը մեր դիտորդներն արձանագրել են կանոնակարգի զանգվածային ոտնահարումներ, թափանցիկության խախտումներ և բազմաթիվ լուրջ իրավախախտումներ, մասնավորապես՝ քվեատուփերի լցոնումներ»,- նշել է ԵԱՀԿ հատուկ համակարգող Նիլզա դե Սենան։

Ադրբեջանի իշխանամետ լրատվամիջոցների լրագրողներն այս հայտարարությունը շատ ծանր էին տարել և սկսել գոռգոռալ, թե ԵԱՀԿ ԺՀՄԻԳ-ի զեկույցում կեղծ փաստեր են, և որ դիտորդներն իրավունք չունեն նման բաներ հայտարարել։ Դիտորդական խմբի անդամները հեռացել էին դահլիճից ու վերադարձել միայն այն բանից հետո, երբ նրանց վստահեցրել էին, որ նման բան չի կրկնվի։ Դիտորդները շարունակել էին մանրամասնորեն թվարկել արձանագրած լուրջ խախտումները։

https://www.facebook.com/AzadliqLive/videos/903683719756483/

Ադրբեջանի արտահերթ նախագահական ընտրությունների ընթացքում գործող նախագահ Իլհամ Ալիևը ստացավ մոտ 3 միլիոն 200 հազար ձայն կամ բոլոր քվեների 86 տոկոսը։ Սա միջին ցուցանիշ է Ալիևի համար, որն արդեն 4-րդ անգամ ընտրվեց երկրի նախագահ։ Մինչ այս նրա ամենացածր արդյունքը եղել է 2003 թվականին, երբ հորից հետո առաջին անգամ էր ընտրվում և ստացավ ձայների 77 տոկոսը։ 2008 թվականին Իլհամ Ալիևը ստացել է ձայների 89 տոկոսը, 2013-ին՝ 84.5 տոկոսը։

Այս ընտրություններին առաջադրված մյուս 7 թեկնածուները դրածոներ էին, որոնք սպասարկում էին Բաքվի իշխանությունների շահերը։ Exit-poll հարցումներ իրականացրած տեղական ELS և ֆրանսիական Opinion Way կազմակերպությունների տվյալներով` նրանցից ամենաբարձր արդյունք գրանցել էր Գուդրաթ Հասանգուլիևը (համապատասխանաբար 4․23% և 3․1%): Բայց Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի արդեն պաշտոնական տվյալները փաստեցին, որ Ալիևից բացի, թեկնածուներից ոչ մեկը չի գերազանցել նույնիսկ 4 տոկոսը։

Այս ընտրություններում հաղթելու արդյունքում Իլհամ Ալիևը նախագահի պաշտոնը ստանձնեց 7 տարով՝ շնորհիվ փոփոխված Սահմանադրության, որը գրեթե անսահման իշխանություն է շնորհում երկրի նախագահին։ Եվ դա դեռ ամենը չէ։ Սահմանադրական փոփոխությունների արդյունքում Ալիևը ջնջել է նախագահի պաշտոնում վերընտրվելու բոլոր սահմանափակումները և գործնականում կարող է Ադրբեջանի ղեկին մնալ որքան որ առողջությունը թույլ տա։