ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՏՏ

Gfoeller Renaissance հիմնադրամը X-ի հարթակում ներկայացրել է վաղ քրիստոնեական շրջանի թաղում Ագարակում: «Վաղ քրիստոնեական թաղում Ագարակում, հավանաբար մ.թ. 4-5-րդ դարերում։ Հանգուցյալին դրել են գերեզմանում՝ քնած վիճակում, ձեռքերը կրծքին խաչած՝ սպասելով Հարությանը: Ագարակում հնագիտական արձանագրության մեջ հստակ երևում է հեթանոսական հայկական քաղաքակրթությունից քրիստոնեական քաղաքակրթության անցումը»,-նշվում է գրառնման մեջ:

Ի կատարումն Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմնի ու Ճարտարապետության և շինարարության Հայաստանի ազգային համալսարանի միջև ստորագրված համագործակցության հուշագրի՝ սույն թվականի նոյեմբերի 6-ին մեկնարկել է Տեսչական մարմնի աշխատակիցների մասնագիտական ուսուցման դասընթացը՝ «Ժամանակակից թվային տեխնոլոգիաների կիրառումը վերահսկողության ոլորտում» թեմայով: Մասնագիտական ուսուցումը ներառում է թե՛ տեսական, և թե՛ գործնական դասընթացներ, որի արդյունքում Տեսչական մարմնի աշխատակիցները տիրապետելու են ժամանակակից […]

Վալյադոլիդի համալսարանի իսպանացի հնագետները եզրակացրել են, որ Եվրոպայում առաջին լայնածավալ պատերազմը տեղի է ունեցել 1 հազար տարի շուտ, քան նախկինում ենթադրվում էր։ Հետազոտությունը հրապարակվել է Scientific Reports (SciRep) գիտական ​​ամսագրում։ Նախկինում ենթադրվում էր, որ Եվրոպայում ամենավաղ նման հակամարտությունը տեղի է ունեցել բրոնզի դարում՝ մոտավորապես 4 հազար և 2,8 հազար տարի առաջ: Սակայն մոտ 5000 տարվա […]

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի 2023 թ․ նոյեմբերի 2-ի N 2275-Ա/2 հրամանով հաստատվել է «Գիտական և գիտատեխնիկական գործունեության պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման շրջանակներում երկակի նշանակության ծրագրերի աջակցության գիտական թեմաների հայտերի ընտրության» 2023թ. երկրորդ մրցույթի արդյունքում ֆինանսավորման երաշխավորված գիտական թեմաների ցանկը։ Մրցույթն ուղղված է երկակի նշանակության հետազոտությունների և կարողությունների ամրապնդմանը և զարգացմանը։ Մրցույթի շրջանակում հաշվի է առնվել գիտական նախագծերի՝ […]

ChatGPT բոտը սովորել է ստեղծել յուրահատուկ երգեր՝ օգտագործելով Suno AI նեյրոնային ցանցը։ Այս մասին նոյեմբերի 5-ին հաղորդվում է չաթի կայքում։ «Բոտն այժմ ունի Suno նեյրոնային ցանց օրիգինալ երգեր ստեղծելու համար՝ երաժշտություն, ռիթմ, ձայն, կատարում. ամեն ինչ կա»,- ասվում է հաղորդագրության մեջ: Երգ ստեղծելու համար օգտատերը պետք է համապատասխան հրաման ուղարկի բոտին, ապա ընտրի ժանրը և […]

Մեյնութ համալսարանի և Լիմերիկի համալսարանի իռլանդացի հետազոտողները երախտագիտության զգացումները կապում են սրտի հիվանդության ռիսկի նվազեցման հետ: Աշխատանքի արդյունքները նկարագրված են Biological Psychology ամսագրում հրապարակված հոդվածում։ Հեղինակները վերլուծել են 35-ից 86 տարեկան գրեթե հազար մարդու տվյալներ։ Նրանք միջինը 6,7 տարի շարունակել են սիրտ-անոթային լաբորատոր հետազոտություններ: Փորձարկվողների մոտ 33 տոկոսը հայտնել է, որ ախտորոշվել է հիպերտոնիա և […]

Ստեղծագործական մասնագիտությունների ներկայացուցիչները սկսել են տեքստերի հիմնական աշխատանքը պատվիրակել արհեստական ​​ինտելեկտին (AI), իսկ իրենք ավարտել են փոքր մանրամասները, օրինակ, ChatGPT-ն կարող է կարճ ժամանակում ստեղծել ֆիլմերի սցենարների բազմաթիվ տարբերակներ. տեքստը պատվիրում է գլխավոր սցենարիստը , իսկ պատվիրողին մնում է նյութը խմբագրել, նման կարծիք է RIA Novosti-ն հայտնել է NTI փորձագետ Ալեքսանդր Սիվոլոբովը։ «Սովորաբար, հիմնական սցենարը […]

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի 2023 թ․ հոկտեմբերի 27-ի N 2247-Ա/2հրամանովհաստատվել է «Գիտական խմբերի կամ լաբորատորիաների (բաժինների) ամրապնդմանն աջակցություն-2023» մրցույթի արդյունքում ֆինանսավորման երաշխավորված գիտական թեմաների ցանկը։ Նախագծերի ֆինանսավորումը կսկսվի 2023 թ. նոյեմբերից. իրականացման տևողությունը 60 ամիս է։ Մրցույթի հիմնական նպատակներից է ՀՀ գիտական և գիտահետազոտական կազմակերպություններում հեռանկարային, ժամանակակից գիտական ուղղություններով առկա գիտական ստորաբաժանումների ամրապնդումն ու զարգացումը: Ֆինանսավորման երաշխավորված […]

Շիմպանզեները, ինչպես մարդիկ, օգտագործում են լանդշաֆտային բարձունքները տարածքային հակամարտություններում տակտիկական առավելություն ստանալու համար, ասվում է PLOS Biology ամսագրում հրապարակված ուսումնասիրության մեջ: Կոտ դ’Իվուարի Taï ազգային պարկում իրականացվել է շիմպանզեների երկու հարեւան խմբերի վարքագծի ուսումնասիրություն։ Ինչպես նշում են գիտնականները, ռազմավարական մարտը համարվում է մարդկային ճանաչողության էվոլյուցիայի գործոններից մեկը։ Այդպիսի մարտավարություն է տարածքային հակամարտությունների ժամանակ բարձունքների օգտագործումը։ […]

«Կասպերսկու լաբորատորիան» հայտնաբերել է «Android»-ում WhatsApp-ի համար լրտեսական մոդ, որը տարածվել է արաբերեն և ադրբեջաներեն «Telegram» ալիքներով, «ՌԻԱ Նովոստի»-ին հայտնել են ընկերությունից: ««Կասպերսկու լաբորատորիայի» փորձագետները WhatsApp-ի համար մոդ են հայտնաբերել, որը պարունակում է նախկինում անհայտ չարամիտ ծրագիր՝ լրտեսող ծրագիր Android-ի համար: Այն կոչվում է CanesSpy: Մոդը որոշ ժամանակ տարածվել է արաբերեն և ադրբեջաներեն Telegram ալիքներում»,- […]

Կառավարության որոշմամբ Արագածոտնի մարզի Արագածի Դ. Դեմիրճյանի անվան Հ.1, Կոշի և Կարբիի Վ. Թեքեյանի անվան միջնակարգ դպրոցներին ամրացված անշարժ գույքից հողամասեր կառանձնացվեն և անհատույց օգտագործման իրավունքով կտրամադրվեն Սիմոնյան կրթական հիմնադրամին՝ Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոն-տուփեր հիմնելու նպատակով: Հիմնադրամն իրականացնում է «Թումոն տուփի մեջ» ծրագիրը, որը նպատակաուղղված է Թումո ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնի ուսուցումը ՀՀ մարզերի քաղաքների և […]

Շարոունակվում է գիտության ոլորտում աշխատավարձերի բարձրացումը։ ԿԳՄՍ նախարար Ժաննա Անդրեասյանը Ազգային ժողովում նշել է, որ առաջին բարձրացումը տեղի է ունեցել 2022 թվականի հունվարին: 2024 թվականին 2021-ի նկատմամբ աշխատավարձի գրանցված նվազագույն աճը կկազմի 78 տոկոս՝ լաբորանտի աշխատավարձի մասով: 2024 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ կունենանք 267 տոկոս աշխատավարձի աճ, օրինակ, առաջատար գիտաշխատողի համար, որի աշխատավարձը կդառնա 420 […]

Չորեքշաբթի օրը մեկնարկել է չինական Անտարկտիդայի 40-րդ գիտարշավը և կտևի ավելի քան հինգ ամիս, արշավի շրջանակներում նախատեսվում է մինչև 2024 թվականի փետրվար ավարտել Ռոս ծովի մոտ նոր կայանի կառուցումը, որը կդառնա Չինաստանի հինգերորդ գիտահետազոտական ​​կայանը Անտարկտիդայում, հայտնում է Global Times-ը։ Արշավի է մեկնել երեք նավ՝ հետազոտական ​​սառցահատներ Xuelong-ը և Xuelong-2-ը, ինչպես նաև Tianhui բեռնատար նավը, […]

Էդինբուրգի համալսարանի շոտլանդացի գիտնականները ստեղծել են նոր մեթոդ՝ պլաստիկ շշերը և նմանատիպ թափոնները սննդի և քիմիական արդյունաբերության համար արժեքավոր հումքի վերածելու համար: Հետազոտությունը հրապարակվել է ACS Central Science գիտական ​​ամսագրում: Գիտնականները ձևափոխել են աղիքային շտամն այնպես, որ այն կլանում է պոլիէթիլենային տերեֆտալատը և արտադրում ադիպինաթթու: Այն լայնորեն օգտագործվում է արդյունաբերության մեջ նեյլոնե նյութերի, դեղամիջոցների և […]

Կորեայի Հանրապետության Սեուլի ազգային համալսարանի գիտնականները ներկայացրել են նանոմասնիկների վրա հիմնված ռևմատոիդ արթրիտի բուժման նոր մեթոդ: Աշխատանքի արդյունքները նկարագրված են Nature Nanotechnology ամսագրում։ Ռևմատոիդ արթրիտի (ՌՀ) բուժման խնդիրներից մեկը իմունային համակարգը լիովին վերականգնելու անկարողությունն է: Սա առաջացնում է վնասակար նյութերի մշտական ​​արտադրություն, ինչպիսիք են ռեակտիվ թթվածնի տեսակները (ROS) և բորբոքային ցիտոկինները, ինչը հանգեցնում է բորբոքման: […]

Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի Սանկտ Պետերբուրգի դաշնային հետազոտական ​​կենտրոնի (SPb FRC RAS) գիտնականները նեյրոնային ցանցի վրա հիմնված հավելված են ստեղծել, որը կօգնի ընկերություններին և HR մասնագետներին բարելավել վաճառքի մենեջերների հետ հարցազրույցների որակը: Այս մասին Gazeta.Ru-ին հայտնել են ՌԴ ԳԱ Սանկտ Պետերբուրգի դաշնային հետազոտական ​​կենտրոնում։ «Մենք մշակել ենք առցանց հավելված, որն օգնում է հավաքագրողներին բացահայտել լավագույն դիմորդներին […]

Շոտլանդիայի Գլազգոյի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ մարդու երջանկության մակարդակը կապված է ուղեղի հատուկ հատվածների հետ: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Scientific Reports ամսագրում։ Հետազոտողները փորձել են պարզել, թե ինչն է առաջացնում երջանկության զգացում: Փորձին մասնակցել է 9-ից 83 տարեկան ավելի քան 222 հազար մարդ։ Սկզբում գիտնականները բոլոր մասնակիցներից թքի նմուշներ են հավաքել և դրանք օգտագործել […]

Աստղագետների միջազգային թիմը իրականացրել է Տիեզերքի էվոլյուցիայի երբևէ ամենամեծ համակարգչային մոդելավորումը: Հետազոտությունը հրապարակվել է Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS) գիտական ​​ամսագրում: Սիմուլյացիան, որը կոչվում է FLAMINGO, հաշվարկել է տիեզերական բաղադրիչների զարգացումը ֆիզիկայի օրենքներին համապատասխան: Մոդելավորումն օգտագործում է 300 միլիարդ լուծաչափ տարրեր (փոքր գալակտիկայի զանգվածով մասնիկներ) խորանարդ ծավալով, որի եզրերը տասը միլիարդ լուսային […]

Գիտնականները նոր հայտնագործություն են արել՝ ուսումնասիրելով լուսնային փոշու բյուրեղները, որոնք վերադարձվել են 1972 թվականին Apollo 17 առաքելության կողմից: Հետազոտությունը նկարագրված է Geochemical Perspectives Letters ամսագրում: Ենթադրվում է, որ Արեգակնային համակարգի ձևավորումից մոտավորապես 100 միլիոն տարի անց, երբ արդեն ձևավորվել են մոլորակները, Մարսի չափով երկնային մարմինը բախվել է Երկրին՝ արտանետելով նյութի մեծ զանգված, որն ի վերջո […]

Գիտնականները հայտարարել են արգանդի վզիկի քաղցկեղի բուժման համար վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում ամենամեծ առաջընթացի մասին, հայտնում է BBC-ն: Ի հավելումն սովորաբար նշանակվող ճառագայթային թերապիայի, որն ունի շատ տհաճ կողմնակի ազդեցություններ, խորհուրդ է տրվում օգտագործել համեմատաբար էժան դեղամիջոցների մի շարք, որոնք զգալիորեն բարձրացնում են բուժման արդյունավետությունը: Բժշկական ուռուցքաբանների եվրոպական միության (ESMO) հանդիպման ժամանակ ներկայացված կլինիկական փորձարկումների […]

ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում Բելգիայի Թագավորության արտակարգ և լիազոր դեսպան Էրիկ Դե Մույնքին։ Նախարարը ողջունել և շնորհավորել է դեսպանին Հայաստանում դիվանագիտական առաքելությունը սկսելու կապակցությամբ, այնուհետև ներկայացրել նախարարության գործունեության շրջանակները և այդ ուղղությամբ իրականացվող աշխատանքները։ Դեսպանը շնորհակալություն է հայտնել ընդունելության համար, և նշել, որ իր համար պարտավորեցնող է լինել […]

Բրյուսելում ընթացող «Global Gateway» (Գլոբալ դարպասներ) համաժողովի շրջանակներում Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը ներկա է գտնվել Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի մարզում երկու «SMART» կրթական կենտրոններ հիմնելու համար ներդրումային դրամաշնորհի հատկացման համաձայնագրի վերջնականացման մասին հայտարարության ստորագրմանը: Հայտարարությունը ստորագրել են Հարևանության և ընդլայնման հարցերով ԵՄ հանձնակատար Օլիվեր Վարհեյը և Եվրոպական ներդրումային բանկի փոխնախագահ Ամբրուազ Ֆայոլլը: Ընդգծելով նման կրթական կենտրոնների […]

«Սինոփսիս Արմենիա» ընկերությունում հոկտեմբերի 20-ին տեղի է ունեցել Միկրոէլեկտրոնիկայի 18-րդ միջազգային օլիմպիադայի մրցանակաբաշխությունը։ Մրցույթի մասնակիցներին և հյուրերին ողջունել է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Ռոբերտ Խաչատրյանը։ Նախարարը նշել է, որ նման նախաձեռնությունները չափազանց կարևոր են ոլորտի նկատմամբ հետաքրքրությունը բարձրացնելու, շնորհալի երիտասարդների կարողությունները բացահայտելու տեսանկյունից։ «Միկրոէլեկտրոնիկան այն կարևոր ոլորտներից է, որից մեծապես կախված են կարևոր ենթակառուցվածքների […]

Ջրի մեջ ընկած հեռախոսը փրկելու համար պետք է հանել դրա պատյանը, հանել մարտկոցը, սրբել այն փափուկ կտորով և թողնել տաք սենյակում՝ առնվազն մեկ օր առանց միացնելու, որպեսզի խոնավությունը գոլորշիանա։ Այդ մասին «ՌԻԱ Նովոստիին» հայտնել է MTS մանրածախ ցանցի հեռախոսակապի բաժնի ղեկավար Նատալյա Գոլիցինան։ Հստակեցվում է, որ այսօր իսկապես անջրանցիկ սմարթֆոններ են համարվում միայն ֆլագման սարքերը, […]

Հնդկաստանը հոկտեմբերի 21-ին հաջողությամբ իրականացրել է իր ապագա օդաչուավոր ուղեծրային առաքելության առաջին հրթիռային արձակումը: Հեռարձակումն իրականացվել է Հնդկաստանի տիեզերական հետազոտությունների կազմակերպության (ISRO) կայքում։ Հրթիռի արձակումը հետաձգվել էր նախ կես ժամով, ապա ևս՝ 15 րոպեով: Հրթիռի արձակման ժամանակ ցածր աստիճանի շարժիչները սկսել են աշխատել, սակայն մի քանի վայրկյան հետո մարել են։ ISRO-ի ղեկավար Սրիդար Սոմնաթը պարզաբանել […]

16-րդ դարի վերջից 17-րդ դարի սկզբին զենքի հազվագյուտ օրինակ է հայտնաբերվել հնագետների կողմից Տուլայի շրջանի «Կուլիկովոյի դաշտ» պետական ​​թանգարան-արգելոցում: Նրանց կարծիքով` պատահաբար հայտնաբերված պողպատե զենքը, որը պատված է արծաթով, կարող էր պատկանել վերին խավի ներկայացուցչին՝ խառնակ ժամանակների արքայազնին կամ կառավարչին: Նման գտածոները չափազանց հազվադեպ են Կենտրոնական Ռուսաստանի համար, հաղորդում է թանգարանի մամուլի ծառայությունը։ Դա միակողմանի […]

Անվճար խաղ կամ ծրագիր ներբեռնելով՝ օգտատերը կարող է ոչ միայն աննկատ բաժանորդագրվել թանկարժեք հավելվածների, այլև «լրտեսների» վերահսկողության տակ հայտնվել։ Այս մասին Փրայմ գործակալությանը հայտնել է IT-Reserve ընկերության տնօրեն Պավել Մյասոեդովը։ Անախորժություններից խուսափելու համար փորձագետը խորհուրդ է տալիս պարբերաբար ջնջել ավելորդ անվճար հավելվածները։ Հեղինակները հաճախ դրանց մեջ տեղադրում են դրամանենգության թաքնված մեխանիզմներ: Մյասոեդովը հատկապես խորհուրդ է […]

Տեխնոլոգիաների և արհեստական ​​ինտելեկտի զարգացումն անխուսափելիորեն կհանգեցնի մասնագիտությունների կրճատմանը։ Բայց մարդկությունը կբախվի նոր մարտահրավերների, որոնք առաջ կբերեն նոր մասնագետների պահանջ։ Նման առաջադրանքներից գլխավորը կլինի տիեզերքի ընդլայնումը, ասել է ռուս ֆուտուրիստ Ալեքսանդր Կոնոնովը։ Ներկա ճգնաժամը հաղթահարելուց հետո մոլորակի բնակչությունը կձգտի, որպեսզի մարդկային քաղաքակրթությունը հասնի տիեզերական մակարդակի, կարծում է ֆուտուրիստը։ Այս ոլորտն այս դարում կսկսի ակտիվ զարգանալ, […]

Հոգեբանական հետազոտություններով զբաղվող մասնագետները կապ են հայտնաբերել երազների և իրական տեսողական տպավորությունների միջև։ Ինչպես հայտնում է N+1 պորտալը, շատերը տարօրինակ ու անհասկանալի երազներ են տեսնում, որոնք իրար հետ կապ չունեն։ Սակայն պարզվում է, որ նման երազները կարող են կապված լինել ուղեղի գործունեության որոշակի օրինաչափությունների վերաակտիվացման հետ։ Օգտագործելով «մուլտի վոկսելային օրինաչափությունների վերլուծություն» կոչվող մեթոդը՝ փորձագետները պարզել […]

Հանրապետության նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը մասնակցել է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում համաշխարհային ներդրման համար Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակի հանձնման 13-րդ արարողությանը: Բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտում համաշխարհային ներդրման համար Հայաստանի Հանրապետության 2022 թվականի պետական մրցանակը տրվել է Adobe ընկերության նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն Շանթանու Նարայեյին։ Մրցանակը հանձնել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։