Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների նախադպրոցական կրթությունը կապահովի պետությունը. Ժաննա Անդրեասյան

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի տեղակալ Ժաննա Անդրեասյանը մասնակցել է «Ներառական զարգացում» թեմայով աշխատաժողովին, որը կազմակերպել է ՀՀ Ազգային ժողովի աշխատանքի և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովը` հաշմանդամություն ունեցող անձանց միջազգային օրվա` դեկտեմբերի 3-ի առիթով:

Նախարարի տեղակալն իր խոսքում կարևորել է ներառական հասարակության ձևավորման խնդիրը` նշելով, որ ներառականությունը ավելի խորքային հասկացություն է, քան հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնդիրների կարգավորումը: «Ներառականության ապահովումը բնութագրում է հասարակության որակը և ցույց տալիս հասարակության արժեքները, զարգացումը և ներքին խնդիրները»,- նշել է նա:

Ներկայացնելով կրթության ոլորտի ներառականությանն ուղղված պետական քաղաքականությունը` Ժաննա Անդրեասյանը նշել է, որ աշխատանքներն իրականացվում են երեք հիմնական ուղղությամբ` օրենսդրության և քաղաքականության մշակում, ենթակառուցվածքների զարգացում և միջավայրի հարմարեցում, մարդկային կարողությունների զարգացում:

ՏՄԱԿ-ները մասնագիտական աջակցություն կցուցաբերեն նախադպրոցական տարիքի երեխաներին

Օրենսդրական բարեփոխումներից նախարարի տեղակալն առանձնացրել է նախադպրոցական կրթության մասին նոր օրենքը, որով սահմանվում է նախադպրոցական կրթության ոլորտում նույնպես անցնել համընդհանուր ներառման մինչև 2023 թվականը: Այդ ուղղությամբ իրականացված աշխատանքներից, ըստ փոխնախարարի, կարևոր էր հատկապես նախադպրոցական հաստատությունների՝ մեկ սանի հաշվարկով ֆինանսավորման կարգը, որը հաստատվել է այս տարվա ամռանը: Ըստ այդմ` արդեն հաջորդ տարվա սեպտեմբերից կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող (ԿԱՊԿՈՒ) երեխաները նախադպրոցական կրթություն կստանան պետական ֆինանսավորմամբ: «Նախադպրոցական հաստատությունների գերակշիռ մասը համայնքային ենթակայության կազմակերպություններ են, բայց պետությունը պետք է աջակցի ԿԱՊԿՈՒ երեխաների՝ վաղ տարիքից ներառմանը, քանի որ, ըստ վերլուծությունների, հիմնական խնդիրները ֆինանսավորման հետ են կապված: Պետական ֆինանսավորումը թույլ կտա նախադպրոցական հաստատություններում ներգրավել համապատասխան մասնագետների, ապահովել հարմարեցված միջավայր»,- նշել է Ժաննա Անդրեասյանը` հավելելով, որ միաժամանակ համապատասխան գործիքակազմեր են մշակվում մասնագիտացված կառույցների հզորացման համար: Փոխնախարարը տեղեկացրել է, որ Տարածքային մանկավարժահոգեբանական աջակցության կենտրոնների (ՏՄԱԿ) ֆինանսավորման նոր կարգը ևս հաստատված է, և հաջորդ տարվանից ՏՄԱԿ-ները մասնագիտական աջակցության ծառայություններ կմատուցեն նախադպրոցական հաստատություններին, ինչն էլ պետության համար լրացուցիչ ֆինանսական պարտավորություն է ենթադրում:

Հանրակրթության մասին նոր օրենքում շեշտված է ներառականությունը

Այս օրերին լայնորեն քննարկվող «Հանրակրթության մասին» նոր օրենքի նախագծում ևս ներառականության խնդիրները լայնորեն շեշտադրված են: Փոխնախարարի խոսքերով` արմատական վերանայումը սկսվում է ԿԱՊԿՈՒ հասկացության վերանայումից և հասնում ֆինանսավորման նոր բանաձևի ներդրմանը: Հրաժարվելով ֆինանսավորման բարձրացված չափաքանակի նախկին մոտեցումից` ըստ էության ստեղծվում է նոր տիպի հատուկ դպրոցների համակարգ: «Յուրաքանչյուր երեխա կկարողանա հաճախել ցանկացած դպրոց, որտեղ ապահովված կլինի ֆիզիկական հարմարեցված միջավայրով»,- նշել է Ժաննա Անդրեասյանը:

Նա նաև տեղեկացրել է, որ ուսուցիչների տրանսպորտային ծառայության փոխհատուցման նոր կարգով` փոխհատուցում կարող են ստանալ նաև ուսուցչի օգնականները և հատուկ մանկավարժները: Այս դրույթն ուժի մեջ կմտնի 2022 թվականի հունվարից:

Միջավայրի հարմարեցումը քաղաքաշինական պահանջ է

Միջավայրի հարմարեցման և ենթակառուցվածքների զարգացման առումով՝ նախարարի տեղակալը կարևորել է ՀՀ-ում այժմ ընթացող նախադպրոցական և հանրակրթական հաստատությունների հիմնանորոգման, վերակառուցման և կառուցման ծավալուն աշխատանքները: Նա հիշեցրել է, որ կառավարության ծրագրով առաջիկա 5 տարիների համար նախատեսված է 300 դպրոցի և 500 մանկապարտեզի նորոգում և կառուցում: Շինարարական բոլոր ծրագրերում միջավայրի հարմարեցման պահանջները հատուկ կարևորված են, դրանք նաև ներառված են քաղաքաշինական նորմերում:

Ներառականությունը ուսուցչի պարտադիր ատեստավորման առանձին կրեդիտ է

Մարդկային կարողությունների զարգացման տեսանկյունից՝ նախարարի տեղակալը առանձնացրել է կրթության ոլորտի մասնագետների վերապատրաստման գործընթացը: Նա նշել է, որ ուսուցիչների պարտադիր ատեստավորման և վերապատրաստման ծրագրում ներառականությունն առանձին պարտադիր բաղադրիչ է, որի համար ուսուցիչը ստանում է առանձին կրեդիտ, առանց որի նա չի կարող ատեստավորվել:

Նշենք, որ յուրաքանչյուր ուսուցիչ 5 տարին մեկ պարտադիր ատեստավորում է անցնում. տարեկան վերապատրաստվում և ատեստավորվում է մոտ 7000 ուսուցիչ:

Հավելենք, որ «Ներառական զարգացում» թեմայով երկօրյա աշխատաժողովին ողջույնի խոսքով հանդես են եկել ՀՀ ԱԺ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Հերիքնազ Տիգրանյանը, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը, բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Վահագն Խաչատուրյանը, Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Ջեյմս դե Ուիթը: Պանելային քննարկման ժամանակ ելույթ են ունեցել նաև ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանը, ԱՄՆ ՄԶԳ ծրագրի հայաստանյան ղեկավար Անի Մանուկյանը:

Աշխատաժողովին ներկա են եղել ԱԺ պատգամավորներ, պետական տարբեր գերատեսչությունների և շուրջ 60 ՀԿ-ների ներկայացուցիչներ: