ԵՄ-ն քաղաքացիական առաքելություն կծավալի Հայաստանում. խորհուրդը համաձայնություն է տվել

Եվրոպական խորհուրդն այսօր համաձայնություն է ձեռք բերել Հայաստանում Եվրոպական միության քաղաքացիական առաքելություն ստեղծելու մասին (EUMA)՝ Համընդհանուր անվտանգության և պաշտպանական քաղաքականության (CSDP) շրջանակներում: Առաքելության նպատակն է նպաստել Հայաստանի սահմանամերձ շրջաններում կայունությանը, վստահության ձևավորումը տեղում և ապահովել ԵՄ կողմից աջակցվող Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման ջանքերին նպաստող միջավայր:

«Հայաստանում ԵՄ առաքելության ստեղծումը Հարավային Կովկասում ԵՄ ներգրավվածության նոր փուլ է սկսում։ ԵՄ-ն կշարունակի աջակցել դեէսկալացիայի ջանքերին և պարտավորվել է սերտորեն համագործակցել երկու կողմերի հետ՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղության վերջնական նպատակին հասնելու համար»,- ասել է արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության գերագույն ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը։

Ի պատասխան Հայաստանի խնդրանքի՝ EUMA-ն կանոնավոր պարեկություն կիրականացնի և կզեկուցի իրավիճակի մասին, ինչը կամրապնդի ԵՄ-ի ըմբռնումը տեղում իրավիճակի վերաբերյալ։ Առաքելությունը նաև կնպաստի միջնորդական ջանքերին Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի գլխավորած գործընթացի շրջանակներում։

EUMA-ն նախնական մանդատ կունենա երկու տարի, և նրա գործառնական շտաբը կլինի Հայաստանում: Քաղաքացիական գործողությունների հրամանատարը կլինի Ստեֆանո Տոմատը՝ Քաղաքացիական պլանավորման և վարման կարողությունների (CPCC) EEAS-ի կառավարիչ տնօրենը: Առաջիկայում կնշանակվի տեղում գործողությունները ղեկավարող առաքելության ղեկավար։

2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում Եվրոպական քաղաքական համայնքի հանդիպման ժամանակ Հայաստանի Հանրապետությունը և Ադրբեջանի Հանրապետությունը հաստատել են իրենց հավատարմությունը ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը և ԱՊՀ Ալմա-Աթայի 1991 թվականի դեկտեմբերի 21-ի հռչակագրին, որով երկու պետությունները ճանաչել են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը և ինքնիշխանությունը։ Հայաստանը նաև համաձայնել է նպաստել ԵՄ քաղաքացիական առաքելությանը Ադրբեջանի հետ սահմանի երկայնքով, մինչդեռ Ադրբեջանը համաձայնել է համագործակցել այս առաքելության հետ, որքանով իրեն վերաբերվում է, առավելագույնը երկու ամիս ժամկետով։

Արտաքին հարաբերությունների խորհուրդը հոկտեմբերի 17-ին որոշեց ստեղծել Հայաստանում ԵՄ մոնիտորինգի կարողություն (EUMCAP)՝ Հայաստանում տեղակայելով ԵՄ դիտորդներ Վրաստանում ԵՄ դիտորդական առաքելությունից (EUMM):
EUMCAP-ն ամբողջությամբ գործարկվել է 2022 թվականի հոկտեմբերի 20-ին: Այն իրականացրել է ընդհանուր 176 պարեկություն և ավարտել իր գործունեությունը, ինչպես պայմանավորվել է Պրահայում, 2022 թվականի դեկտեմբերի 19-ին:

2022 թվականի դեկտեմբերի 27-ին ստացված Բարձր ներկայացուցչին ուղղված նամակում Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարը ԵՄ-ին հրավիրել է Հայաստանում տեղակայել CSDP  քաղաքացիական առաքելություն։