Չարենցի «Ամբոխները խելագարված» պոեմը` պլաստիկ բեմադրությամբ․ պրեմիերան կկայանա Գյումրիի թատրոնի բեմում

Գյումրիի դրամատիկական թատրոնի բեմում գրեթե դեկորներ չկան, միայն ճամպրուկներ են ու վարագույրներով առանձնացված հարթակ, որտեղ երիտասարդ դերասաններ են, Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի ու Գյումրիի մասնաճյուղի ուսանողները, որոնք Չարենցի պոեմի կերպարներն են։

«Պոեմից բացի բեմում կտեսնենք նաև Չարենցի այլ բանաստեղծություններ։ Սցենարային աշխատանք, որպես այդպիսին, թուղթ ու գրիչով չի եղել, մենք հավաքվում ենք, ընտրում ստեղծագործությունն ու սկսում ենք դրա վրա աշխատել։ Կարծում եմ աշխատանքը հետաքրքիր է ստացվել, հատկապես, որ նախագծում ներգրավված են միայն երիտասարդ դերասաններ։ Այն, ինչ որ բեմում  կտեսնեք, ստեղծվում է տեղում, թե՛ երաժշտությունը, թե՛ նույն դրամատուրգիական գիծը»,- ասում է ռեժիսոր Գոռ Մարգարյանը։

«Ամբոխները խելագրված» պոեմը Չարենցը գրել է 1919 թվականին, որտեղ  նկարագրվում է հեղափոխական զանգվածների գործողությունները, որտեղ ժողովուրդը փողոց էր դուրս  եկել հին աշխարհը կործանելու և նորը կառուցելու ցանկությամբ։ Մեծ դասականի պոեմի ողջ փիլիսոփայությունը մատուցվում է յուրովի մեկնաբանությամբ։

Բեմում հանդիսատեսը պոեզիայի երեկո չի տեսնելու, չարենցյան հայտնի ու սիրված տողերը ներկայացնում են սցենարական լուծումներով։ Բեմից մեկ ու կես ժամ հնչելու են Չարենցի ինքնատիպ բառակազմությունները և մաքրամաքուր հայերենը։

«Սա հնարավորություն է ներկայացնել հոգին, մարմինն ու խոսքը, մանավանդ, երբ ներկայացնում ենք Չարենցին, երբ խոսում ենք Չարենցի լեզվով։ Բեմում 29 հոգի ենք և բոլորս էլ չարենցոտված ենք, ներկայացնում ենք Չարենցի կյանքն ու ստեղծագործությունները»,- ասում է  ԵԹԿՊԻ Գյումրիի մասնաճյուղի ուսանողուհի Սոֆի  Սարգսյանը։

Ներկայացման ընթացքում բեմում կլինեն նաև երաժիշտները, որոնք կենդանի, իմպրովիզ կատարումներով կամբողջացնեն մասսայական տեսարանները։ Երաժշտական ձևավորումը գյումրեցի երիտասարդ ստեղծագործող Նարեկ Կոսմոսինն է, կհնչեն նաև Չարենցի հայտնի մի քանի բանաստեղծությունների հիման վրա գրված նոր երգեր ու կոմպոզիցիաներ:

«Բանաստեղծություններ կան, որ չեն սանձվում, երբեք երգ չեն դառնում, հազվադեպ բանաստեղծություններ են, որ կարող ես սանձել ու երգ դարձնել։ Օրինակ՝ «Էլի գարուն կգա, կբացվի վարդը»․․․Կարելի է ասել սա ողջ պատերազմական խառնաշփոթի մեջ մի խաղաղության կետ է, հանգստության նոտա կա մեջը»,- նշում է Նարեկ Կոսմոսը։

Ներկայացման հիմքը երաժշտությունն է ու պլաստիկան, բոլոր դրվագներում դերակատարները շարժման մեջ են, անգամ չարենցյան տողերն արտասանելիս հենց մարմնի շարժումներով վերարտադրում են խոսքն ու ասելիքը:

«Ամբոխները խելագարված» ներկայացումը մեկ այլ տարբերակով ու  փոքր կազմով  դեռ մեկ տարի առաջ ներկայացվել էր ԱՊՀ երկրների  «Գիտիս»  հեղինակավոր  փառատոնին ու արժանացել ջերմ ընդունելության:

Բեմականացված պոեմը թատրոնի բեմում է փետրվարի 18-ին։ Հանդիսատեսի համար այն կլինի հայկական պոեզիայի, Չարենցի ըմբոստ կերպարի մատուցման նոր ձևաչափ ու թատերային նոր մոտեցում: Այն նվիրվում է Եղիշե Չարենցի ծննդյան 125- ամյակին։ Ներկայացումը հավակնում է արտերկում նոր թատերական մրցույթների մասնակցության հայտով հանդես գալ։