Մահացել է 72-ամյա տղամարդը, ով 6 տարեկանից փակված է եղել երկաթե պարկուճում. ինչպե՞ս է նրան հաջողվել երջանիկ ապրել

ԱՄՆ-ում 72 տարեկանում մահացել է տղամարդը, ով պոլիոմիելիտի պատճառով երկար տարիներ անցկացրել է հիպերբարիկ պարկուճում։ Չնայած սարսափելի հաշմանդամ էր և ի վիճակի չէր հոգալ իր մասին, Տեխաս նահանգի Դալլաս քաղաքից Փոլ Ալեքսանդրը ապրում էր հագեցած և հետաքրքիր կյանքով: Նրան հաջողվեց ապացուցել իր շրջապատին և ինքն իրեն, որ հնարավոր է հաջողության հասնել և փոխել ճակատագիրը՝ չնայած ցանկացած դժբախտության:

Փոլ Ալեքսանդրը Միացյալ Նահանգների վերջին մարդկանցից էր, ով մանուկ հասակում ունեցել է պոլիոմելիտի ծանր ձև և կարողացել է ողջ մնալ՝ չնայած ծանր բարդություններին: Նա հիվանդացել է 1952 թվականի ամռանը։

Միացյալ Նահանգների հարավում այդ ժամանակ խեղդող շոգ էր։ Երկիրը պատել էր պոլիոմիելիտի համաճարակը։ 1952 թվականի բռնկումը խլեց 3145 մարդու կյանք, որոնց մեծ մասը երեխաներ էին։

Փոլի ընտանիքը բոլոր նախազգուշական միջոցները ձեռնարկեց, բայց մի օր տղան բակից տենդով վերադարձավ տուն։ Նրա մայրն անմիջապես կասկածեց վտանգավոր հիվանդություն։ Տղան մի քանի օր ջերմությամբ պառկած էր անկողնում, տառապում էր ոտքերի, ձեռքերի և պարանոցի ցավերից։ Բժիշկը հաստատեց ախտորոշումը, սակայն ծնողներին խորհուրդ տվեց երեխային հիվանդանոց չտանել, քանի դեռ նրա վիճակը կայուն էր. այն ժամանակ հիվանդանոցները ծանրաբեռնված էին հիվանդ երեխաներով։

Փոլը շուտով կորցրեց իր վերջույթների վերահսկողությունը. նա այլևս չէր կարող մատիտ պահել իր ձեռքում կամ ինքնուրույն շարժվել: Երբ նա սկսել է խեղդվել, ծնողները խուճապահար շտապել են հիվանդանոց: Վեցամյա տղային զննելուց հետո բժիշկը թափահարեց ձեռքը։ Նա անմիջապես ասաց Փոլի մորը, որ երեխան ողջ չի մնա, և իմաստ չունի օգնել նրան։ Բայց մեկ այլ բժիշկ, ով պատահաբար անցնում էր որդուն գրկած հուսահատ հոր կողքով, օգնեց փրկել Փոլի կյանքը: Բժիշկը շտապ վիրահատություն արեց՝ տղայի շնչուղիները խեղդող լորձից մաքրելու համար, իսկ հետո հիվանդին դրեց երկաթյա պարկուճի մեջ, քանի որ մկաններն այլևս չեն ենթարկվել նրան:

Երկաթե պարկուճը մեքենա է, որն առաջին անգամ ստեղծվել է 19-րդ դարում և զգալիորեն փոփոխվել է 1950-ականներին՝ պոլիոմիելիտի զանգվածային բռնկումների ֆոնին: Սարքը մարդու երկարությամբ փակ ճնշման խցիկ է, որի ներսում մթնոլորտային ճնշումից տարբերվող ճնշում է ստեղծվում։ Հիվանդի ամբողջ մարմինը ներսում է մնում, միայն գլուխն է դրսում:

Երկաթե պարկուճների արդիականացումը պայմանավորված էր պոլիոմելիտի բռնկումների աճով, հիվանդություն, որն ավելի վտանգավոր դարձավ 20-րդ դարում: Պոլիոմիելիտը խիստ վարակիչ վիրուսային հիվանդություն է։ Վիրուսն առավել հաճախ փոխանցվում է ֆեկալ-օրալ ճանապարհով կամ աղտոտված ջրի միջոցով, այնուհետև բազմանում է աղիքներում։ Պոլիոմիելիտի առաջին ախտանշաններն են ջերմությունը, գլխացավը, փսխումը, պարանոցի կոշտությունը և վերջույթների ցավը: Վարակված 200-ից մեկի մոտ անդառնալի կաթված է լինում (սովորաբար ստորին վերջույթների): Առաջին պոլիոմիելիտի պատվաստանյութերը հայտնագործվել են 1950 և 1952 թվականներին: Սակայն Փոլ Ալեքսանդրի հիվանդության ժամանակ դրանք դեռ լայն կիրառություն չունեին։

Ինքը՝ Փոլը, ասել է, որ չի հիշում, թե ինչպես է հասել հիվանդանոց և ինչպես են իրեն պարփակել երկաթե պարկուճի մեջ, որը ռիթմիկ սուլում էր։ Երբ նա արթնացել է, մտածել է, որ մահացել է: Այնուամենայնիվ, նա շուտով հայտնաբերել է նույն սարքերով տասնյակ երեխաներ իր շուրջը: Փոլը մեկուկես տարի անցկացրել է այդ հիվանդասենյակում, որի ընթացքում անընդհատ կորցրել է նոր ընկերների, որոնց հետ շփվում էր միայն դեմքի շարժումներով, քանի որ չէր կարողանում խոսել։

Բժիշկները կարծում էին, որ տղան երկար չի ապրի, բայց Փոլն ապրեց և նույնիսկ ապաքինվեց։ Հիվանդությունն ի վերջո հաղթահարվեց, թեև նրան կաթվածահար արեց։ Ծնողները նրան տուն են տարել ճնշման սարքի հետ միասին:

Նրանք վարձել են ֆիզիոթերապևտի, ով սկսել է օգնել Փոլին հարմարվել իր նոր կյանքին. կաթվածն անդառնալի էր, բայց ճնշման սարքից դուրս գալու միջոց կար: Ինքը՝ տղան, բժշկին պատմել է, որ մի անգամ կարողացել է օդը «կուլ տալ» և այս կերպ ներծծել իր թոքերը։ Թերապևտը բացատրել է նրան, որ եթե նա ճիշտ տիրապետի շնչառության այս մեթոդին, ապա կկարողանա որոշ ժամանակով հեռանալ «երկաթե սարքից»։

Տղայի ծնողները նրան շուն են խոստանում շնչառական վարժությունների դիմաց։ Արդյունքում շան քոթոթը դառնում է ինտենսիվ պարապմունքների դրդապատճառ:

Փոլը, չնայած իր երիտասարդ տարիքին, սկսում է քրտնաջան աշխատել և տիրապետում «գորտի» շնչառությանը, ինչպես ինքն էր ասում: Սա թույլ տվեց նրան դուրս գալ «երկաթե պարկուճից»՝ բակում ժամանակ անցկացնելու իր ընտանի կենդանու հետ, որը նրան նվիրում են ծնողները:

Փոլ Ալեքսանդրը ծանր հաշմանդամության պատճառով չհրաժարվեց իր ամբիցիաներից։ Թեև նա հաճախ հուսահատ բղավում էր, բայց միևնույն ժամանակ սովորում է գրել և նկարել վրձինների ու գրիչների օգնությամբ, որոնք երկար «բռնակներով» էին ու ունեին ատամների մեջ գտնվող գնդիկներ։ Նրա հայրը պատրաստել է այս անսովոր գործիքները նրա համար, բայց տարիներ անց Ալեքսանդրը շարունակեց օգտագործել դրանց անալոգները նոութբուքի և սմարթֆոնի հետ աշխատելու համար:

Ալեքսանդրը դարձավ առաջին ամերիկացին, ով ավարտեց միջնակարգ դպրոցը՝ առանց հաճախելու։ Նա 21 տարեկանում վկայական ստանալուց անմիջապես հետո դիմեց համալսարան, ընդունվեց: Սակայն սա բավարար չէր հավակնոտ երիտասարդին։ Նա ցանկանում էր անկախություն ձեռք բերել և հեռանալ ծնողներից։ Եվ դա նրան հաջողվեց. Փոլին հաջողվեց տեղափոխվել Տեխասի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետ: Երկաթե սարքի հետ նա տեղափոխվեց համալսարանի հանրակացարան, որտեղ արագ նոր ընկերներ ձեռք բերեց։ Նա հաջողությամբ ավարտել է համալսարանը, ընդունվել ասպիրանտուրա, հանձնել փաստաբանական քննությունը և սկսել իրավաբանի կարիերան։

Չնայած ծանր հաշմանդամությանը, իր իսկ խոսքերով, հաճախորդները վստահել են նրան, հիմնականում այն ​​պատճառով, որ հարգում էին ծանր հիվանդությունը հաղթահարած մարդու վճռականությունը, և չէին կասկածում նրա նվիրումին։

Ի թիվս այլ բաների, Ալեքսանդրը գրեթե նույնիսկ ամուսնացավ: Նա ծանոթացավ Քլեր անունով մի աղջկա հետ, որին սիրահարվեց։ Երիտասարդները նշանվեցին, սական աղջկա մայրը արգելեց նրան շփվել դստեր հետ։

Չնայած դժվարություններին և բարդ բնավորությանը, Փոլ Ալեքսանդրը տարիների ընթացքում ձեռք բերեց շատ ընկերներ: Եվ նրա խնամակալները դարձան նրա ամենամոտ մարդկանցից մի քանիսը: Օրինակ, Քեթի Գեյնսը մոտ 30 տարի խնամել է նրան և երկար ժամանակ, արդեն թոշակի անցնելով, ամեն օր այցելում էր նրան։

Կյանքի վերջին տարիներին Ալեքսանդրը գրեթե ողջ ժամանակն անցկացրել է ճնշման սարքում. այն վատ վիճակում էր, բայց հնարավոր չէր փոխարինել, քանի որ 1960-ականներին դադարեցրել էին դրանց արտադրությունը: Սակայն տղամարդը որոշել է տեսանյութ նկարահանել իր վիճակի մասին և այն տեղադրել YouTube-ում։ Շուտով տեղացի մի ինժեներ կամավոր օգնեց Ալեքսանդրին և վերանորոգեց սարքը՝ մի փոքր փոփոխելով և կատարելագործելով այն:

Ալեքսանդրն իր ողջ կյանքը ծախսել է՝ փորձելով դրդել մարդկանց չհուսահատվել, և 2020 թվականին նա գրել է իր ինքնակենսագրությունը՝ «Երեք րոպե շան համար»։ Գրքի վերնագիրը վերաբերում է նրա կյանքի այն շրջանին, որը նա ապրում էր հիվանդությունից հետո, երբ սովորեց ինքնուրույն շնչել՝ հանուն քոթոթի։

Մարտի 11-ին, Ալեքսանդրն ավարտեց իր երկրային ճանապարհորդությունը։ Նրա եղբոր՝ Ֆիլիպի խոսքերով, Փոլը «սիրում էր լավ ուտելիք, գինի, կանայք, երկար զրույցներ և ծիծաղ»։