09:59 01.06.2019
Հանճարեղ երաժիշտ, ազգագրագետ և բանահավաք Կոմիտասի՝ Սողոմոն Սողոմոնյանի 150-ամյակին նվիրված միջոցառումների շրջանակում Գյումրիի Արվեստների ակադեմիայում հանդիպում է անցկացվել Միացյալ Նահանգներում բնակվող Կոմիտասի ազգականուհու՝ հոգեբանական գիտությունների պրոֆեսոր Մելինե Գարագաշյանի հետ, որը ներկա երաժիշտներին ու հոգեբաններին է ներկայացրել մեծն Կոմիտասի կյանքի անհայտ դրվագներն ու պատմությունները:
Դրանք տեղ են գտել Գարագաշյանի երկու գրքերում, որտեղ Կոմիտասը ներկայացվում է հոգեբանական ուսումնասիրությունների տեսանկյունից։ Իսկ հանճարեղ երաժշտի կյանքն ուսումնասիրելու առիթ են հանդիսացել երկու լուսանկարներ, որոնք Մելինե Գարագաշյանը հայտնաբերել էր սկեսրոջ պայուսակում։
Պատահական գտած այս լուսանկարներն էլ հոգեբան Մելինե Գարագաշյանին միտք ու թեմա են տալիս Կոմիտասի կյանքը հոգեբանական հետազոտության ենթարկելու համար: Սկսում է ուսումնասիրել աշխարհի տարբեր երկրներում պահպանված արխիվային փաստաթղթերն ու իրեղեն ապացույցները, միակ վայրը, որտեղ արգելվել է հոգեբանի մուտքը, եղել է Թուրքիայի պետական արխիվը, որտեղից հրաժարվել են փաստաթղթեր տրամադրել։ Իսկ ձեռքի տակ եղած նյութերի վերլուծությունն ապացուցում է, որ Կոմիտասն իրականում չի խելագարվել: 
«Կոմիտասը հոգեկան հիվանդ չէր, Հալիդե Էդիպը, որ թուրք էր, Կոմիտասի մոտիկ բարեկամ Սուլթան Համիդի քարտողարուհուն աղջիկն էր, գրած է՝ քանի որ Կոմիտասը հոգեբուժարան գնաց, ուրեմն խենթ էր, այդպես բան չկար, Կոմիտաս խենթ չէր,Կոմիտասը չէր խենթացած, ինքը հոգեցունց ըլլած էր»,- պարզաբանում է հոգեբան Մելինե Գարագաշյանը:
Ըստ մասնագետի՝ 1915 թվականի Ցեղասպանության կենդանի վկան ու ականատեսը հոգեպես անհավասարակշիռ վիճակում էր հայտնվել իր վախերի պատճառով, նա դարձել էր լռակյաց ու պարփակված իր աչքերով տեսած սարսափների մեջ, որոնք բարձրաձայնելիս նրան խենթ էին համարում։
։
«Կոմիտաս հոգեցնցում մը ապրեցավ,այդ զորավոր վախերը,որ ունեցավ ցեղասպանության ժամանակ, մանավանդ նկատի առնինք, որ ինքը հոգևոր հովիվ էր, ըսել է, որ ինքը պետք է հոտին օգտակար ըլլար, որ չկարեցավ, ինքը միայն Նարեկ կկարդար և մարդիկ իրեն խենթի տեղ կդնեին»,- նկատել է ամերիկահայ հոգեբանը:
Հոգեվերլուծությունից հետո պարզվում է, որ անհրաժեշտ մասնագիտական օգնություն ցուցաբերելու դեպքում Կոմիտասը լիարժեք առողջանալու հնարավորություն կունենար։
«Կոմիտասը տարավ ծանր հոգեկան ցնցում, բայց դա չի նշանակում, որ նա տառապել է շիզոֆրենիայով, ոչ դա սթրեսային վիճակ էր, որը բուժելի էր,եթե լինեին հոգացավ մարդիկ, որոնք կկանգնեին նրա կողքին և կբուժեին, բայց անտարբերությունը կործանեց նրան»,- կարծում է հոգեբույժ Ջուլիետա Մարգարյանը։
Հոգեբուժարանում գտնված տարիներին Կոմիտասը պահանջել է վերադարձնել իր ստեղծագործություններն ու հավաքագրած գեղջկական երգերի խազագրությունները, հենց այդ ազգային երգերն էին, որոնք մինչ 1915 թվականը մեկ առ մեկ մեծ երգահանը հավաքագրել էր հայկական գյուղերից ու բնակավայրերից ու մշակել:
«Կոմիտասը ուղղորդվել է ինչ-որ առեղծվածային, աստվածային մի ուղղորդումով, որպես առաքյան, որպես մեծություն, որը կարողացել է գտնել հենց այն երգերը, որտեղ կան հայի ինքնության յուրահատուկ դրսևորումներ, դա կարող ենք անվանել կոդավորում»,- նշել է Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի Գյումրու մասնաճյուղի տնորենի պաշտոնակատար Հասմիկ Հարությունյանը:
«Կոմիտասն առաջին հայ երաժիշտն էր, որ մեր ժողովրդական ու հոգևոր երաժշտությունը բազմաձայնեց մեր ազգային մտածողության երաժշտական օրենքներով՝ ինտոնացիաներով, դա ամբողջ աշխարհում նորություն էր»,- ասել է «Խազեր» երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար Անի Նավասարդյանը։
Կոմիտասի կյանքում առանձնահատուկ տեղ է զբաղեցրել նաև Շիրակի դաշտավայրը, որտեղ Արևմտյան Հայաստանից վերաբնակեցված գաղթականններից ամենաշատ երգերն ու խաղիկներն է կարողացել նոթագրել։ Կոմիտասը հատկապես հմայված է եղել Հառիճավանքով, որտեղ հոգեկան հանգստություն է ստացել։
«Շիրակցիներս հպարտանում ենք, որ ունենք կոմիտասյան սրբավայր և այդ սրբավայրերից մեկը Հառիճավանքն է, որտեղ հինգ անգամ եղել ու հանգստացել է, ինչպես ինքն է իր նամակներից մեկում գրել՝ իր նյարդերն է բուժել Կոմիտասը Մկրտիչ Խրիմյանին ուղեկցելիս»,- պատմել է Հասմիկ Հարությունյանը։
«Կոմիտասը շատ խիստ կապրեր, իր ականջը բնավ չի մաքրել, որ իր լսողությունը չխաթարվի ու մաքուր լսե հավաքագրվող երգերը: Երբ որ Կոմիտասը մահացել է, ֆրանսիացիները ցանկացել են ուսումնասիրել իր ձայնալարը, որպեսզի պարզեն իր գեղեցիկ ձայնի յուրահատկությունը, բայց հայերը թույլ չեն տվել»,- հետաքրքիր նոր փաստեր է ներկայացրել Կոմիտասի կյանքից հոգեբան Մելինե Գարագաշյանը։
Կոմիտասի հավաքագրած մոտ 3000 երգերից, շարականներից ու խաղիկներից շատերը չեն պահպանվել, հայտնի մշակումներն այսօր հայկական երգարվեստի հիմնաքարերն են համարվում: Կոմիտասը նաև գրել է հայտնի շարականները, որոնք կատարվում են ժամերգությունների ու պատարագների ընթացքում։ 
08:38 01.08.2025
Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ էՎրաստանի ՆԳՆ ԱԻ դեպարտամենտից և ՌԴ ԱԻՆ Հյուսիսային Օսիայի ճգնաժամային կառավարման կենտրոնից ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհը փակ է բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար։ ...
08:20 01.08.2025
ԱՄՆ-ի նոր մաքսատուրքերը ուժի մեջ կմտնեն օգոստոսի 7-ինԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից ստորագրված նոր սակագնային պլանը ուժի մեջ կմտնի ոչ թե ուրբաթ, այլ մեկ շաբաթ անց, հաղորդում է CNN-ը։ Թրամփը հինգշաբթի երեկոյան ստորագրեց հրամանագիր, որով ավելի քան 60 երկրներից Միացյալ Նահանգներ ներմուծվող ապրանքների վրա սահմանվում են 15%-41% մաքսատուրքեր: Ակնկալվում էր, որ միջոցառումները ուժի մեջ կմտնեն ուրբաթ՝ օգոստոսի 1-ին: «Փոխարենը, տուրքերը կներդրվեն օգոստոսի […] ...
08:12 01.08.2025
ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի ենՓրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհները հիմնականում անցանելի են։ Վանաձոր-Ալավերդի ավտոճանապարհի 41-42-րդ կմ-ի հատվածը փակ է բեռնատարների համար, միակողմանի երթևեկելի՝ մարդատար տրանսպորտային միջոցների համար։ Ըստ Ճանապարհային դեպարտամենտի՝ ճանապարհաշինական աշխատանքներով պայմանավորված՝ հուլիսի 4-ից Մ-1 միջպետական ճանապարհի (Երևան-Գյումրի) կմ38+030 հատվածից (Ուջանի մոտից) երթևեկությունը կտեղափոխվի Հյուսիս-հարավի նորակառույց ճանապարհ։ ...
08:06 01.08.2025
Բջնի գյուղում այրվել է ավտոմեքենաՕգոստոսի 1-ին, ժամը 00։43-ին Կոտայքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Բջնի գյուղի 2-րդ փողոցում՝ գործարանի մոտակայքում, այրվում է ավտոմեքենա: Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ։ Պարզվել է, որ հրդեհը բռնկվել է 2-րդ փողոցի 5-րդ փակուղու տներից մեկի բակում՝ «Hyundai» մակնիշի ավտոմեքենայում։ Հրդեհը […] ...
08:00 01.08.2025
Դատելով արժանիքներից՝ Արմանն է իսկական տղամարդ․ UFC-ի նախկին չեմպիոնը քննադատել է ՏոպուրիայինUFC-ի Փառքի սրահի անդամ, միջին քաշային կարգի նախկին չեմպիոն, բրիտանացի Մայքլ Բիսպինգը քննադատել է Իլյա Տոպուրիային։ Այս մասին հայտնում է AgFight-ը: Ավելի վաղ Տոպուրիան ասել էր, թե ավելի լավ է հրաժարվի չեմպիոնական գոտուց, քան մենամարտի հնարավորություն տա քաշային կարգի երկրորդ համար Արման Ծառուկյանին: «Արման Ծառուկյանն իսկական սպառնալիք է թեթև քաշային կարգում յուրաքանչյուրի համար։ Նա ունի […] ...
23:59 31.07.2025
Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանի տարբեր հասցեներում բարեկարգվում են մայթերը, բակերն ու խաղահրապարակներըԵրևանը պետք է լինի մարդկանց համար հարմարավետ և հասանելի քաղաք: Այս մասին Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը: «Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանի տարբեր հասցեներում շինարարական աշխատանքներ են. բարեկարգվում են մայթերը, բակերն ու խաղահրապարակները՝ ստեղծելով անվտանգ ու խնամված տարածքներ բոլորի համար»,- գրել է նա: Մանրամասները՝ տեսանյութում: ...
