Ջրափի գյուղի եկեղեցին 85 տարվա լռությունից հետո զանգ ունեցավ

Ջրափիի «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցում ավելի քան 85 տարվա լռությունից հետո այսօր զանգ է հնչել։ 1930-ականներին Ջրափիի եկեղեցու զանգը հանվել էր ու անհետացել։ Նոր զանգն այսօր օծվել է Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյանի ձեռամբ ու տեղադրվել։ Գյուղի եկեղեցու զանգը վերադարձնելու նախաձեռնությունը եղել է Մխիթար Անտոնյանինը, ում նախնիներն այս գյուղից են։

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է 1862 թվականին, այն ժամանակվա Վերին Ջրափի գյուղում՝ առանց զանգի ու զանգակատան։ 1900 թվականից հետո է միայն եկեղեցին զանգ ունեցել, բայց շատ կարճ ժամանակով։

1930-ականներին, երբ եկեղեցիներ էին պայթեցվում, խաչերն ու զանգերը գմբեթներից հանվում, այս եկեղեցին էլ իր զանգը կորցրեց, վերածվեց պահեստի։ Հենց Թուրքիայի սահմանին գտնվող գյուղում պատարագները շուրջ 1 դար լուռ էին անցնում։ Անիի տարածաշրջանի 8 գյուղերի հոգևոր հովիվ տեր Հուսիկ քահանա Գրիգորյանի խոսքերով՝ գյուղից իրենք ամեն օր տեսնում են մեր պատմական հայրենիքը, լսում մոլլայի ձայնը, բայց հայկական հողի վրա չունեին զանգ, որ հնչեցնեին՝ ցույց տալու համար, որ քրիստոնեական հողում են ապրում։

Ջրափիի եկեղեցու զանգը Ռուսաստանի Վորոնեժ քաղաքում է ձուլվել՝ հարևան գյուղերի եկեղեցիների զանգերի նմանությամբ: Իսկ նոր զանգ ունենալու նախաձեռնությունը Անտոնյաններինն է, ովքեր Մուշից Ջրափի գաղթած հայ ընտանիքի ժառանգներ են:

Անուշ Անտոնյանի խոսքերով՝ զանգը իրենք նվիրում են պապի՝ Սանդրոյի և մայրիկի՝ Ռոզայի հիշատակին, ովքեր այս գյուղում են ապրել։ Սանդրոն եղել է հայդուկապետ Տարոնի գավառում, կռվել Անդրանիկի բանակում։ Նրա մասին գյուղացիների ունեցած տեղեկությունները կցկտուր են, հայտնի է միայն, որ 1937 թվականին Սանդրոյին սպանել են բոլշևիկները։ Զանգի տեղադրմամբ հայդուկապետի ժառանգները նաև իրենց պապի մասին են հիշեցնում նոր սերնդին։

Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին 1974 թվականին՝ Ախուրյանի ջրամբարի կառուցման ժամանակ, տեղափոխվել է Ջրափի գյուղի նախկին տարածքից ու համարակալված քարերով վերակառուցվել է։ Հուշարձաններով հարուստ գյուղից քիչ բան է տեղափոխվել, շատ կոթողներ ջրի տակ են մնացել։ Այս մասին պատմում է արտակարգ իրավիճակների նախարարը։ Ֆելիքս Ցոլկակյանը ծնունդով Ներքին Ջրափի գյուղից է:

Այստեղ լինելու էր ջրամբարի տարածքից տեղափոխված հուշարձանների համալիր։ Բայց Շիրակավանի, Երազգավորսի, Վերին Ջրափիի եկեղեցիներից մի քանի քար է միայն տեղափոխվել, մնացածը մինչ օրս ջրի տակ է: Թեև 70-ականներին այս մասին ոչ ոք չէր խոսում, իսկ փաստաթղթերում բոլոր եկեղեցիները տեղափոխված էին:

Ըստ Ֆելիքս Ցոլակյանի, Շիրակավանի եկեղեցու գմբեթը 1970-ականներին ջրի տակից լույս է տվել, սրանով էլ բացահայտվել է խաբեությունը։ Պարզվել է, որ եկեղեցիները ջրի տակ են մնացել։ Այս գործով նույնիսկ մարդիկ են դատվել։ Նույնը 9-րդ դարի քարավանատանն էր վերաբերում, որից փոքր մաս է փրկվել: Գյուղացիների խոսքերով՝այս քարավանատանն իջևանել են Անի գնացող վաճառականները: Ջրափիի այս տարածքն այժմ Շիրակի մարզի զբոսաշրջային 30 ուղղություններից մեկն է: