Գյումրու «Կումայրի» արգելոց-թանգարանի պատմամշակութային շինությունները կանձնագրավորվեն ու կվերահաշվառվեն

Գյումրու պատմական միջուկում գտնվող և «Կումայրի» արգելոց-թանգարանի ցանկում հաշվառված շենք-շինությունները կանձնագրավորվեն: Շենքերը կհամարակալվեն և կունենան նաև իրենց հատակագիծն ու պետական պահպանության փաստաթուղթը: Ծրագիրը կառավարությանը ներկայացրել է «Կումայրի» արգելոց-թանգարանը: Հիմա սպասում են ֆինանսավորմանը, որով հնարավորություն կստեղծվի շենքերի պետական պահպանության ու վերակառուցման համար: Մինչ օրս պատմական շինությունների պահպանությամբ զբաղվում են միայն դրանց սեփականատերերը:«Երևի ես էստեղ չլինեի, էս շենքը արդեն հողին հավասարված լիներ»,- ասում է նախկին ուսուցչուհի Լյուդմիլա Պալթյանը։Խոսքը 1900-ականներին կառուցված, Գյումրիում «Օժիտի շենք» անունով հայտնի երկհարկանի շինության մասին է: Այն եղել է Ալեքպոլում հայտնի մեծահարուստ Դրամփյանների ընտանիքի սեփականությունը: Ամուսնությունից հետո, որպես օժիտ, նվիրել են իրենց աղջկան: Հետագայում ճարտարապետական այս կառույցում են գործել առաջին քաղաքապետարանը, ապա Պիոներ պալատը: Պատմական շենքը հիմա վթարային է: Միակ բնակիչն ու շինության պահապանը տիկին Լյուդմիլան է:Տիկին Լյուդմիլան բնակվում է այստեղ, բայց ոչ սեփականության իրավունքով: Շենքն այլ սեփականատեր ունի, բայց պահպանության հարցերով երբևէ չի զբաղվել: Տանիքը քայքայված է, անձրևների ժամանակ կաթոցներ են, խոնավությունից քարերն արդեն սկսել են թափվել, որոնք տիկին Լյուդմիլան հավաքել ու պահում է բակում:«Էս քարերը ճակատային մասից են փլվել, բերել էստեղ եմ դրել, որովհետև բոլորը քանդակած են։ Երբ վերակառուցեցին շենքը, կարող են համարակալել ու հինը նորից դնել։ Ես սրանք պահպանել եմ և ոչ մեկին թույլ չեմ տա, որ էս քարերին ձեռք տան, մինչև էս շենքի ճակատագիրը տեսնենք, թե ինչ է լինելու»,- նշել է շենքի միակ բնակչուհին։Սա «Կումայրի» արգելոցի վթարային միակ շենքը չէ: Պատմական կառույցները տարիներ առաջ հաշվառվել են, բայց դրանցից շատերն են դարձել վթարային կամ գտնվում են փլուզման եզրին: «Կումայրի» արգելոց-թանգարանի շինությունների քանակն ու դրանց վիճակը հստակեցնելու համար վերահաշվառման անհրաժեշտություն է առաջացել:Նոր ցանկում նախատեսում են ներառել նաև խորհրդային շրջանում կառուցված որոշ շինություններ, որոնք պատմական նշանակություն ունեն: Վերահաշվառման գործընթացին զուգահեռ, «Կումայրի» արգելոց-թանգարանի աշխատակիցները սկսելու են նաև կառույցների անձնագրավորման գործընթաց։Պարտավորագրերում ամրագրելու են, որ անձնագրավորված տան սեփականատերերը, առանց թույլտվության, կառույցների ինքնակամ ձևափոխություններ անելու իրավունք չեն ունենալու: Նախկինում ինքնակամ միջամտություններ շատ են եղել, որի հետևանքով կառույցները կորցրել են պատմական նշանակությունը և վերահաշվառման ժամանակ դրանք պահպանվողների ցանկից պետք է հանվեն: Շենքերի նոր գնահատում է լինելու մի քանի չափորոշիչներով:«Ինչ շինանյութերից է կառուցված, ինչ շինարարական տեխնոլոգիա է կիրառվել, որտեղից են բերվել, էդ քարերը որ դրված են էդ շենքի վրա, հնարավոր է՝ մի քար լինի, որը հեթանոսական ինչ-որ տաճարից մնացած հիմք լինի կամ հնագիտական  ինչ-որ արժեք ներկայացնող մի բան։ Տարբեր կոմպոնենտներ են կիրառվելու»,- նշել է Գյումրու գլխավոր ճարտարապետ Հենրիկ Գասպարյանը։Պահպանման ու վերակառուցման կարիք ունեն նաև պատմական միջուկում գտնվող հայտնի գյումրեցիների տները, որոնց ներկայիս սեփականատերերն ապրում են Հայաստանից դուրս, տները լքված են:Վթարային շենքերից մեկի վերակառուցման հարցը շուտով կլուծվի: Խոսքը «Մեր մանկության տանգոյի» հայտնի պատշգամբի շենքի մասին է: Այն վերակառուցելու 3 առաջարկ կա, հարցը միայն դրանց ընտրության մեջ է: «Կումայրի» պատմական միջուկի շենքերը նաև բիզնես հետաքրքրություն են ներկայացնում: Ինչով պայմանավորված էլ, հիմա Գյումրի պատմական միջուկում անշարժ գույքի գնաճ է: